因主峰(feng)二巨石(shi)(shi)并舉(ju),遠望狀如馬(ma)耳(er),故(gu)名。山(shan)(shan)(shan)勢為東(dong)西(xi)走向,由片麻巖(yan)、花崗巖(yan)構(gou)成。五老峰(feng)、松朵峰(feng)、鴿崖峰(feng)等(deng)奇峰(feng)高峙競秀,山(shan)(shan)(shan)間(jian)嵐氣(qi)靄靄,泉水淙(cong)(cong)淙(cong)(cong)。山(shan)(shan)(shan)坡林木覆蓋,荊榛遍(bian)生。山(shan)(shan)(shan)石(shi)(shi)嶙峋,山(shan)(shan)(shan)勢陡峭(qiao),但有(you)曲徑通幽(you)。這(zhe)兒有(you)仙人洞、龍(long)王泉、隱龍(long)寺、石(shi)(shi)龍(long)寺、齊(qi)(qi)長城(cheng)和橋上莊(zhuang)等(deng)勝(sheng)跡(ji)。據唐(tang)代(dai)文學蕭(xiao)穎士《馬(ma)耳(er)山(shan)(shan)(shan)記(ji)》記(ji)載(zai),仙人洞為東(dong)晉人葛洪曾隱居煉丹之(zhi)地(di)。隱龍(long)寺、石(shi)(shi)龍(long)寺為北魏正光(guang)時所建(jian)(jian),至清末(mo)仍完(wan)好,今(jin)已(yi)(yi)廢圯,公(gong)存遺址。山(shan)(shan)(shan)脊處有(you)橫亙(gen)綿延(yan)的(de)齊(qi)(qi)長城(cheng)。據酈道元(yuan)(yuan)《水經注(zhu)》記(ji)載(zai):“山(shan)(shan)(shan)上有(you)長城(cheng),西(xi)接(jie)岱山(shan)(shan)(shan),東(dong)連(lian)瑯琊巨海,千里余(yu)里,蓋田(tian)氏所造也。”《竹書紀年(nian)》記(ji)載(zai):“齊(qi)(qi)長城(cheng)”為周顯王十八年(nian)(公(gong)元(yuan)(yuan)前(qian)351年(nian))筑(zhu)建(jian)(jian),至今(jin)已(yi)(yi)有(you)2349年(nian)的(de)歷史。今(jin)有(you)些地(di)段(duan),殘(can)址凸出地(di)面1米(mi)左右,寬10米(mi)左右,基礎多(duo)以塊石(shi)(shi)壘砌。其(qi)上以沙土夯筑(zhu)。每遇溝壑以巨石(shi)(shi)填筑(zhu)。曲折蜿蜒(yan),高低綿亙(gen),十分壯觀(guan)。“齊(qi)(qi)長城(cheng)”經歷的(de)諸城(cheng)段(duan),西(xi)自郝(hao)戈(ge)莊(zhuang)的(de)馬(ma)耳(er)山(shan)(shan)(shan),東(dong)延(yan)至皇華鎮的(de)龍(long)灣(wan)頭,再(zai)延(yan)至石(shi)(shi)門(men)鄉的(de)馬(ma)山(shan)(shan)(shan)后,桃園鄉的(de)臺家(jia)溝南嶺(ling)(ling),然(ran)后入膠南市境,全長30多(duo)公(gong)里。打開(kai)乾隆《諸城(cheng)縣(xian)志(zhi)·總圖》可見,馬(ma)耳(er)山(shan)(shan)(shan)與喜鵲嶺(ling)(ling)之(zhi)間(jian)為“黃(huang)草關”。這(zhe)是“齊(qi)(qi)長城(cheng)”一道險峻的(de)關隘。
馬(ma)耳(er)(er)山(shan)位于諸城(cheng)(cheng)城(cheng)(cheng)南50里與(yu)五蓮縣交界(jie)處,海(hai)拔706.6米,占(zhan)地40平(ping)方公里,為(wei)(wei)魯東南第一高山(shan),因主峰(feng)雙(shuang)石并舉、狀如馬(ma)耳(er)(er)得(de)名(ming),自古(gu)為(wei)(wei)山(shan)東名(ming)山(shan)。據(ju)清乾隆《諸城(cheng)(cheng)縣志·山(shan)川考》載:“縣境山(shan)以百計,而馬(ma)耳(er)(er)居岡脈之(zhi)(zhi)脊,南北諸山(shan)脈絡(luo)之(zhi)(zhi)不屬焉者無幾也,以是(shi)標準之(zhi)(zhi)可(ke)晰(xi)(xi)矣(yi)。水以數十計,自馬(ma)耳(er)(er)山(shan)以南皆南流以達于海(hai),馬(ma)耳(er)(er)以北皆北流入濰,以是(shi)界(jie)劃(hua)之(zhi)(zhi)可(ke)晰(xi)(xi)矣(yi)。”
馬(ma)耳(er)(er)(er)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)屬泰沂(yi)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)脈,南靠五蓮山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)、九仙山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)、北與常(chang)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)遙相(xiang)(xiang)互,它們(men)同出一(yi)脈,相(xiang)(xiang)接(jie)相(xiang)(xiang)連,相(xiang)(xiang)得益彰(zhang)。山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)中奇(qi)石突(tu)兀(wu),峭(qiao)壁嶙峋,山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)勢陡峭(qiao)而險峻(jun),自古(gu)為(wei)(wei)諸(zhu)城南境之屏障。聳于(yu)馬(ma)耳(er)(er)(er)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)巔者(zhe)為(wei)(wei)馬(ma)耳(er)(er)(er)峰(feng),西有(you)(you)五老峰(feng)、大(da)米(mi)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)、小米(mi)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)、佛頂山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)、大(da)珠(zhu)(zhu)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)、小珠(zhu)(zhu)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan),東有(you)(you)松朵峰(feng)、鵓鴿崖(ya),其南還(huan)有(you)(you)羊鼻(bi)峰(feng)、馬(ma)鞍口(即(ji)風磨口)、石人山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)、黃朵山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)、黑(hei)峰(feng)尖等。山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)北麓有(you)(you)永隆寺(si)(俗稱(cheng)影龍(long)(long)寺(si)、隱龍(long)(long)寺(si))、石龍(long)(long)寺(si)等古(gu)剎。山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)中還(huan)有(you)(you)一(yi)線天(tian)、鬼見愁、試(shi)劍石、鱷魚(yu)石、鷹居崖(ya)、菩薩頂、望海樓、滴水洞、凌云峰(feng)、黑(hei)龍(long)(long)潭(tan)、情人松、天(tian)外來客、太公祠、太公坊、太公亭等諸(zhu)多景點(dian)。2004年被確(que)定為(wei)(wei)省級(ji)森林公園。