簡介
發掘單位:山東省文物考古研(yan)究所
發掘領隊:鄭同修
時代:西晉
2003年(nian)5月初,山(shan)東省臨沂市(shi)在(zai)市(shi)區王(wang)羲之故居公園(yuan)擴建工程(cheng)施(shi)工中,發(fa)現(xian)兩座較(jiao)大的磚室墓葬。隨即,山(shan)東省文物考古研究所和臨沂市(shi)文化局聯合組成(cheng)(cheng)考古隊(dui)進行了(le)(le)搶救發(fa)掘,取得(de)了(le)(le)重要(yao)成(cheng)(cheng)果。
墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)葬位于(yu)臨沂市市區洗(xi)硯池街北側、王羲之故(gu)居公園(yuan)東北部(bu)。兩座墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)葬東西相距30余(yu)米,除墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)門為(wei)石制之外,其(qi)(qi)余(yu)均(jun)為(wei)磚(zhuan)筑(zhu)。其(qi)(qi)中(zhong)1號墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)為(wei)雙室墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)葬,為(wei)山(shan)東已(yi)發(fa)掘(jue)漢晉大中(zhong)型磚(zhuan)室墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)中(zhong)保存最(zui)完整的(de)一座,也(ye)是(shi)山(shan)東已(yi)發(fa)掘(jue)大中(zhong)型磚(zhuan)室墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)葬中(zhong)惟一一座未被盜掘(jue)的(de)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)葬,出土了豐富精美(mei)的(de)隨葬品。
出土文物
墓葬(zang)(zang)出土隨葬(zang)(zang)品十(shi)(shi)分豐富(fu),有(you)(you)(you)銅(tong)(tong)器(qi)(qi)(qi)(qi)、瓷(ci)器(qi)(qi)(qi)(qi)、陶器(qi)(qi)(qi)(qi)、漆(qi)器(qi)(qi)(qi)(qi)、鐵(tie)器(qi)(qi)(qi)(qi)、金器(qi)(qi)(qi)(qi)及(ji)其(qi)它質料的(de)(de)隨葬(zang)(zang)品250余件(套)。其(qi)中瓷(ci)器(qi)(qi)(qi)(qi)主要為(wei)南方(fang)風格(ge)的(de)(de)青(qing)瓷(ci),器(qi)(qi)(qi)(qi)形有(you)(you)(you)盤(pan)口(kou)壺、雞(ji)首壺、罐、缽、水注、燭臺等(deng)(deng)。陶器(qi)(qi)(qi)(qi)有(you)(you)(you)盤(pan)、釉(you)陶瓶等(deng)(deng)器(qi)(qi)(qi)(qi)類(lei),其(qi)中盤(pan)多為(wei)漆(qi)衣陶。銅(tong)(tong)器(qi)(qi)(qi)(qi)有(you)(you)(you)熏爐、鼎、魁、斗、熨斗、燈、碗、弩機、帶(dai)鉤(gou)等(deng)(deng)。金器(qi)(qi)(qi)(qi)主要為(wei)裝飾品,有(you)(you)(you)手鐲、釵、簪(zan)、鈴(ling)、串珠、牌(pai)飾、指環(huan)等(deng)(deng)。鐵(tie)器(qi)(qi)(qi)(qi)有(you)(you)(you)刀(dao)、燈、鏡諸類(lei)。墓葬(zang)(zang)隨葬(zang)(zang)漆(qi)器(qi)(qi)(qi)(qi)數量也很多,但多腐朽嚴(yan)重(zhong),可辨器(qi)(qi)(qi)(qi)形有(you)(you)(you)奩、壺、耳(er)杯、盤(pan)、勺等(deng)(deng)類(lei)。在(zai)出土隨葬(zang)(zang)品當中,尤(you)以青(qing)瓷(ci)胡(hu)人騎獸燭臺、青(qing)銅(tong)(tong)人物騎獸燭臺、鳳鳥形銅(tong)(tong)熏爐等(deng)(deng)器(qi)(qi)(qi)(qi)物造型(xing)優美(mei),保(bao)存十(shi)(shi)分完(wan)整;銅(tong)(tong)弩機上刻有(you)(you)(you)"正始二(er)年五月十(shi)(shi)日左(zuo)尚(shang)方(fang)造..."等(deng)(deng)30余字銘文;部分漆(qi)器(qi)(qi)(qi)(qi)的(de)(de)底部有(you)(you)(you)清晰的(de)(de)朱書文字,記載明確的(de)(de)年號,內容有(you)(you)(you)"太(tai)康七年"、"太(tai)康八年"和"十(shi)(shi)年"三(san)個年號以及(ji)"王(wang)女"、"李平"、"李次"、"官"等(deng)(deng)文字。
2號(hao)墓(mu)(mu)葬(zang)為單磚室(shi)(shi)墓(mu)(mu),主墓(mu)(mu)室(shi)(shi)前(qian)有寬大的(de)甬道,是山東已發掘(jue)磚室(shi)(shi)墓(mu)(mu)中規模(mo)最大的(de)單室(shi)(shi)墓(mu)(mu)葬(zang),雖然經過兩次盜掘(jue),但(dan)墓(mu)(mu)室(shi)(shi)結(jie)構保(bao)存依然完整,殘存各類文物(wu)20余件。
墓葬結構
從兩(liang)座(zuo)墓(mu)(mu)(mu)(mu)葬(zang)(zang)(zang)(zang)的(de)形制結構(gou)、隨葬(zang)(zang)(zang)(zang)品的(de)器物組合(he)特點和(he)紀年(nian)資料初步判(pan)斷,墓(mu)(mu)(mu)(mu)葬(zang)(zang)(zang)(zang)的(de)年(nian)代應屬西(xi)晉時(shi)期。1號(hao)墓(mu)(mu)(mu)(mu)完整(zheng)地(di)反映(ying)了當(dang)時(shi)的(de)葬(zang)(zang)(zang)(zang)制葬(zang)(zang)(zang)(zang)俗。同一墓(mu)(mu)(mu)(mu)葬(zang)(zang)(zang)(zang)埋葬(zang)(zang)(zang)(zang)3個(ge)未成年(nian)人(ren),是考古發掘中極(ji)為(wei)罕見(jian)的(de)現象。出(chu)土(tu)隨葬(zang)(zang)(zang)(zang)品豐富而精美,為(wei)山(shan)東晉代墓(mu)(mu)(mu)(mu)葬(zang)(zang)(zang)(zang)中所僅見(jian)。2號(hao)墓(mu)(mu)(mu)(mu)雖然被(bei)盜,但規模更大,墓(mu)(mu)(mu)(mu)室(shi)結構(gou)完整(zheng),與1號(hao)墓(mu)(mu)(mu)(mu)葬(zang)(zang)(zang)(zang)相距不遠,時(shi)代相近。兩(liang)座(zuo)墓(mu)(mu)(mu)(mu)葬(zang)(zang)(zang)(zang)規模較大、構(gou)筑方式考究、出(chu)土(tu)文物豐富精美,墓(mu)(mu)(mu)(mu)主應具有(you)較強(qiang)的(de)經(jing)濟實力(li)(li)或一定(ding)的(de)政治(zhi)勢力(li)(li),應與當(dang)時(shi)的(de)名門望族或達官貴族有(you)一定(ding)關系。
對研究當時葬制葬俗有重要意義
臨沂洗硯池二號晉墓規模宏大
《光明(ming)日報(bao)(bao)》消息:本報(bao)(bao)6月6日報(bao)(bao)道(dao)(dao)的(de)臨沂洗硯(yan)池(chi)晉墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)挖掘,得到社會的(de)廣泛(fan)關注,經(jing)過(guo)考古(gu)工作者(zhe)的(de)努力,日前(qian)(qian)又(you)發掘出(chu)二(er)號(hao)(hao)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)。一(yi)、二(er)號(hao)(hao)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)出(chu)土文物近日在臨沂展出(chu)。 二(er)號(hao)(hao)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)東距一(yi)號(hao)(hao)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)36米(mi)(mi)(mi),墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)頂(ding)(ding)距現地表1米(mi)(mi)(mi)左(zuo)右,封(feng)土夯筑。門(men)(men)(men)南(nan)向,墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)門(men)(men)(men)前(qian)(qian)有(you)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)道(dao)(dao),上口寬(kuan)(kuan)5.56米(mi)(mi)(mi)、殘(can)深4.1米(mi)(mi)(mi)、底寬(kuan)(kuan)3米(mi)(mi)(mi)。墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)門(men)(men)(men)近處的(de)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)道(dao)(dao)上口有(you)一(yi)磚鋪平面(mian)遺跡。墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)室結構為磚券單(dan)室墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu),雙層(ceng)券頂(ding)(ding)由甬(yong)道(dao)(dao)和主室兩(liang)部(bu)分(fen)構成(cheng),甬(yong)道(dao)(dao)門(men)(men)(men)前(qian)(qian)兩(liang)側有(you)門(men)(men)(men)垛(duo)。南(nan)北通(tong)長(chang)13米(mi)(mi)(mi)、東西寬(kuan)(kuan)7米(mi)(mi)(mi)、高4.42米(mi)(mi)(mi)。主室內(nei)(nei)(nei)長(chang)6.64米(mi)(mi)(mi)、內(nei)(nei)(nei)寬(kuan)(kuan)4.1米(mi)(mi)(mi)、內(nei)(nei)(nei)高2.78米(mi)(mi)(mi),甬(yong)道(dao)(dao)內(nei)(nei)(nei)長(chang)2.94米(mi)(mi)(mi)、內(nei)(nei)(nei)寬(kuan)(kuan)2.9米(mi)(mi)(mi)、內(nei)(nei)(nei)高2.8米(mi)(mi)(mi),門(men)(men)(men)垛(duo)南(nan)北長(chang)1.2米(mi)(mi)(mi),高3.3米(mi)(mi)(mi)。主室與甬(yong)道(dao)(dao)均有(you)石(shi)框(kuang)雙扇石(shi)門(men)(men)(men),可自由開合(he)(he),石(shi)門(men)(men)(men)西扇鑿有(you)條狀(zhuang)把手。石(shi)門(men)(men)(men)兩(liang)側各有(you)一(yi)掖門(men)(men)(men),以平磚封(feng)堵(du)。甬(yong)道(dao)(dao)門(men)(men)(men)外砌封(feng)門(men)(men)(men)磚。墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)內(nei)(nei)(nei)地面(mian)鋪雙層(ceng)磚,亦呈弧面(mian)隆起(qi)。有(you)兩(liang)處盜洞分(fen)別(bie)從甬(yong)道(dao)(dao)門(men)(men)(men)與東南(nan)角(jiao)進入室內(nei)(nei)(nei)。 二(er)號(hao)(hao)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)室建筑規模宏大(da),保存完(wan)整,是山(shan)東省漢晉磚砌單(dan)室墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)中(zhong)所罕見。根據墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)室結構與出(chu)土文物的(de)特點(dian)等埋葬(zang)情況綜合(he)(he)分(fen)析,考古(gu)專家認為,該墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)當為晉代夫妻合(he)(he)葬(zang)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu),與一(yi)號(hao)(hao)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)主應屬同一(yi)家族,對(dui)于研究當時的(de)葬(zang)制葬(zang)俗(su)有(you)著重(zhong)要意義。二(er)號(hao)(hao)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)因先后兩(liang)次被(bei)盜,墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)室內(nei)(nei)(nei)已被(bei)嚴(yan)重(zhong)擾亂,隨葬(zang)品(pin)所剩無幾。甬(yong)道(dao)(dao)內(nei)(nei)(nei)僅見一(yi)件(jian)陶(tao)燈(deng),主室內(nei)(nei)(nei)有(you)兩(liang)具棺(guan)木殘(can)跡,周(zhou)圍散落有(you)鐵棺(guan)釘(ding)。兩(liang)具成(cheng)人骨骼分(fen)別(bie)散落于墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)室西部(bu)。隨葬(zang)品(pin)僅見青(qing)(qing)銅器(qi)(qi)虎子、殘(can)熨斗各1件(jian),鐵器(qi)(qi)殘(can)鼎1件(jian)、鏡3件(jian),青(qing)(qing)瓷(ci)燈(deng)、罐、碗殘(can)器(qi)(qi)各1件(jian),串飾(shi)(shi)瑪瑙珠3枚、小(xiao)珍珠一(yi)宗,另有(you)棺(guan)飾(shi)(shi)小(xiao)金釘(ding)24枚及小(xiao)銀釘(ding)等。
洗硯池
洗(xi)硯池(chi)(chi)(chi)位于長葛老城鎮內福泉井之旁(pang),池(chi)(chi)(chi)呈長方(fang)形,長80米(mi),寬(kuan)30米(mi),水(shui)深(shen)1-3米(mi)。池(chi)(chi)(chi)水(shui)呈墨青色(se),久(jiu)旱不涸,池(chi)(chi)(chi)邊(bian)有(you)一(yi)高(gao)臺為鐘繇(zhou)學書臺,池(chi)(chi)(chi)前立有(you)1920年《重(zhong)修洗(xi)硯池(chi)(chi)(chi)碑記》碑,高(gao)0.91米(mi),寬(kuan)0.4米(mi), 碑文記述了(le)(le)鐘繇(zhou)的書法成(cheng)就及其學字精神,對(dui)重(zhong)修后的洗(xi)硯池(chi)(chi)(chi)景(jing)觀也作了(le)(le)描繪。據傳三國時(shi)期(qi)大書法家(jia)鐘繇(zhou)常邀胡昭字臺上(shang)練字,窮究先師技法,久(jiu)而久(jiu)之寫禿的筆(bi)堆集(ji)如山,寫過(guo)的紙(zhi)帛(bo)棄之成(cheng)垛。由于洗(xi)筆(bi)洗(xi)硯,把滿池(chi)(chi)(chi)的水(shui)都洗(xi)成(cheng)黑色(se)了(le)(le)。解放(fang)后,人民(min)政府曾對(dui)此進(jin)行(xing)了(le)(le)修復、保護。