唐(tang)章懷太子李賢墓(mu)壁(bi)畫的(de)墓(mu)址(zhi)在陜西乾(qian)縣(xian)城(cheng)北三(san)公里(li)的(de)韓家(jia)堡,為唐(tang)乾(qian)陵陪葬墓(mu)之一(yi)。發掘于(yu)1971年。墓(mu)內壁(bi)畫共有五十(shi)多幅,面積(ji)四百余平方米。
《打馬球(qiu)圖(tu)》繪于(yu)墓道西壁(bi),長675厘(li)米,高(gao)165厘(li)米。畫面上(shang)有(you)二(er)十匹(pi)“細尾扎結”的(de)各色(se)駿馬,騎士均穿白色(se)或(huo)褐色(se)窄袖(xiu)袍,腳蹬(deng)黑靴,頭戴幞頭。比賽場(chang)面精彩激烈,是難得(de)的(de)一流壁(bi)畫作品。
章(zhang)懷太(tai)子(zi)李賢(xian)(公(gong)元654—684年(nian)(nian))墓(mu)(mu)(mu)(mu)是唐高(gao)宗和(he)(he)(he)武則(ze)天乾陵(ling)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)主(zhu)要陪葬(zang)(zang)墓(mu)(mu)(mu)(mu)之一(yi),章(zhang)懷太(tai)子(zi)墓(mu)(mu)(mu)(mu)壁(bi)(bi)(bi)畫(hua)(hua)也是目(mu)前(qian)已發掘的(de)(de)(de)(de)(de)(de)唐墓(mu)(mu)(mu)(mu)中保存最為完好、內(nei)容(rong)也最為豐(feng)富的(de)(de)(de)(de)(de)(de)墓(mu)(mu)(mu)(mu)葬(zang)(zang)壁(bi)(bi)(bi)畫(hua)(hua)之一(yi)。從規模來說,其墓(mu)(mu)(mu)(mu)葬(zang)(zang)從墓(mu)(mu)(mu)(mu)道(dao)入口至(zhi)墓(mu)(mu)(mu)(mu)室(shi)(shi)后壁(bi)(bi)(bi)總長7l米(mi),在墓(mu)(mu)(mu)(mu)道(dao)及墓(mu)(mu)(mu)(mu)室(shi)(shi)壁(bi)(bi)(bi)上共(gong)(gong)繪(hui)(hui)(hui)(hui)有54幅(fu)壁(bi)(bi)(bi)畫(hua)(hua),約(yue)四(si)百(bai)余平(ping)方(fang)米(mi)。按由南到北的(de)(de)(de)(de)(de)(de)順序分,東(dong)壁(bi)(bi)(bi)分別為狩獵出行(xing)圖(tu)、客(ke)使(shi)圖(tu)和(he)(he)(he)青龍(long);西(xi)壁(bi)(bi)(bi)與(yu)(yu)此對稱的(de)(de)(de)(de)(de)(de)是打馬毬圖(tu)、客(ke)使(shi)圖(tu)和(he)(he)(he)白虎;接(jie)下來是10組(zu)過(guo)洞壁(bi)(bi)(bi)畫(hua)(hua),從第一(yi)到第四(si)過(guo)洞,主(zhu)要是司閽和(he)(he)(he)儀(yi)衛圖(tu)。其余的(de)(de)(de)(de)(de)(de)三(san)十(shi)多(duo)組(zu)為甬(yong)道(dao)和(he)(he)(he)墓(mu)(mu)(mu)(mu)室(shi)(shi)壁(bi)(bi)(bi)畫(hua)(hua),內(nei)容(rong)主(zhu)要為形(xing)態各異的(de)(de)(de)(de)(de)(de)宮女、內(nei)侍、侏儒等(deng)。在墓(mu)(mu)(mu)(mu)室(shi)(shi)頂部(bu)(bu)還繪(hui)(hui)(hui)(hui)有日月星辰(chen)等(deng)天象(xiang)圖(tu)。全部(bu)(bu)壁(bi)(bi)(bi)畫(hua)(hua)大體上是依(yi)唐代皇宮的(de)(de)(de)(de)(de)(de)布局,分為三(san)個部(bu)(bu)分:在墓(mu)(mu)(mu)(mu)道(dao)繪(hui)(hui)(hui)(hui)制的(de)(de)(de)(de)(de)(de)是表(biao)現(xian)皇宮外皇室(shi)(shi)生活(huo)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)內(nei)容(rong);以(yi)過(guo)洞表(biao)示皇宮的(de)(de)(de)(de)(de)(de)數(shu)重門,繪(hui)(hui)(hui)(hui)有門禁、儀(yi)衛等(deng)表(biao)示墓(mu)(mu)(mu)(mu)主(zhu)身(shen)份(fen)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)禮儀(yi)性配置的(de)(de)(de)(de)(de)(de)壁(bi)(bi)(bi)畫(hua)(hua);甬(yong)道(dao)和(he)(he)(he)墓(mu)(mu)(mu)(mu)室(shi)(shi)繪(hui)(hui)(hui)(hui)有表(biao)現(xian)宮廷內(nei)皇室(shi)(shi)生活(huo)內(nei)容(rong)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)壁(bi)(bi)(bi)畫(hua)(hua)。據(ju)考古(gu)工(gong)作者勘察,章(zhang)懷太(tai)子(zi)墓(mu)(mu)(mu)(mu)壁(bi)(bi)(bi)畫(hua)(hua)共(gong)(gong)進行(xing)過(guo)兩(liang)次繪(hui)(hui)(hui)(hui)制,第一(yi)次是唐中宗神(shen)龍(long)二(er)年(nian)(nian)(公(gong)元.706年(nian)(nian))李賢(xian)以(yi)雍王身(shen)份(fen)遷葬(zang)(zang)時(shi)繪(hui)(hui)(hui)(hui)制的(de)(de)(de)(de)(de)(de),第二(er)次是睿宗景云二(er)年(nian)(nian)(公(gong)元711年(nian)(nian))追封李賢(xian)為章(zhang)懷太(tai)子(zi),其妃子(zi)房氏與(yu)(yu)其合葬(zang)(zang)時(shi)重新將甬(yong)道(dao)以(yi)后的(de)(de)(de)(de)(de)(de)壁(bi)(bi)(bi)畫(hua)(hua)進行(xing)了繪(hui)(hui)(hui)(hui)制。揭取時(shi)兩(liang)重壁(bi)(bi)(bi)畫(hua)(hua)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)痕跡仍十(shi)分明顯。章(zhang)懷太(tai)子(zi)墓(mu)(mu)(mu)(mu)壁(bi)(bi)(bi)畫(hua)(hua)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)內(nei)容(rong)十(shi)分豐(feng)富多(duo)彩,可說是全方(fang)位地層示了唐代皇室(shi)(shi)成員的(de)(de)(de)(de)(de)(de)生活(huo)場景,具(ju)有極高(gao)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)社(she)會歷史(shi)價值;同(tong)時(shi),這些(xie)精(jing)美的(de)(de)(de)(de)(de)(de)壁(bi)(bi)(bi)畫(hua)(hua)又向人(ren)們展示了唐代畫(hua)(hua)師(shi)高(gao)超的(de)(de)(de)(de)(de)(de)藝術(shu)造(zao)詣(yi)和(he)(he)(he)將近一(yi)千三(san)百(bai)年(nian)(nian)前(qian)中國已高(gao)度(du)發展的(de)(de)(de)(de)(de)(de)繪(hui)(hui)(hui)(hui)畫(hua)(hua)藝術(shu)水平(ping)。
其墓道(dao)(dao)東壁繪(hui)(hui)制(zhi)的(de)(de)《狩獵出行圖》,高2.4米以上(shang)(shang),全長(chang)12米,是(shi)一幅(fu)氣(qi)象壯觀的(de)(de)巨幅(fu)精品。其上(shang)(shang)繪(hui)(hui)有五十多組鞍馬人物,架鷹牽犬、束腰配箭、裝備齊全地(di)奔(ben)馳行進在林(lin)(lin)木繁茂的(de)(de)山道(dao)(dao)中。其中前五騎為先導(dao),其后(hou)是(shi)一位身(shen)著灰藍袍服、氣(qi)態(tai)昂然的(de)(de)首(shou)領人物率領幾十騎人馬前呼后(hou)擁地(di)行進,整幅(fu)畫面(mian)采(cai)用了俯瞰式(shi)全景(jing)描繪(hui)(hui)的(de)(de)方法,具(ju)有很強的(de)(de)動感。同時(shi),畫面(mian)上(shang)(shang)表現唐代皇室貴族游(you)獵出行場(chang)面(mian),安排在山道(dao)(dao)林(lin)(lin)木間,遠山近樹(shu),疏密得當,又是(shi)一幅(fu)精美的(de)(de)山水(shui)畫圖。