漢董永,千(qian)乘人(ren)(ren)。少偏(pian)孤,與(yu)父居。肆(sì)力田畝(mǔ),鹿車載自(zi)隨。父亡,無(wu)以(yi)(yi)(yi)葬,乃自(zi)賣為奴(nu),以(yi)(yi)(yi)供(gong)喪事(shi)。主人(ren)(ren)知其賢,與(yu)錢(qian)(qian)一萬(wan),遣之(zhi)(zhi)。永行三年喪畢(bi),欲(yu)還主人(ren)(ren),供(gong)其奴(nu)職。道逢一婦人(ren)(ren),曰:“愿為子妻。”遂(sui)與(yu)之(zhi)(zhi)俱。主人(ren)(ren)謂(wei)(wei)永曰:“以(yi)(yi)(yi)錢(qian)(qian)與(yu)君(jun)(jun)(jun)矣。”永曰:“蒙君(jun)(jun)(jun)之(zhi)(zhi)惠,父喪收藏(zang)。永雖小人(ren)(ren),必欲(yu)服勤致力,以(yi)(yi)(yi)報厚德。”主曰:“婦人(ren)(ren)何能(neng)(neng)?”永曰:“能(neng)(neng)織(zhi)。”主曰:“必爾者(zhe),但令君(jun)(jun)(jun)婦為我織(zhi)縑(jian)(jiān)百疋(pǐ)。”于是永妻為主人(ren)(ren)家織(zhi),十日而畢(bi)。女(nv)出門,謂(wei)(wei)永曰:“我,天之(zhi)(zhi)織(zhi)女(nv)也。緣(yuan)君(jun)(jun)(jun)至孝(xiao),天帝令我助君(jun)(jun)(jun)償債(zhai)耳(er)。”語畢(bi),凌(ling)空而去,不知所在(zai)。
偏孤:這里指喪母。
錢:指銅錢。
緣:因為
縑:細絹
漢(han)朝董(dong)(dong)(dong)永(yong)(yong)(yong)是千乘地(di)方(fang)人。董(dong)(dong)(dong)永(yong)(yong)(yong)早年(nian)死了(le)(le)母親(qin)(qin),與父(fu)親(qin)(qin)居住在一(yi)(yi)起。父(fu)親(qin)(qin)耕種田地(di),董(dong)(dong)(dong)永(yong)(yong)(yong)推著小(xiao)車(che)跟著父(fu)親(qin)(qin)干活。后來(lai)(lai)父(fu)親(qin)(qin)也死了(le)(le),無錢埋葬,董(dong)(dong)(dong)永(yong)(yong)(yong)只得賣身(shen)為(wei)奴,換錢為(wei)父(fu)親(qin)(qin)辦了(le)(le)喪事。主(zhu)(zhu)人知道董(dong)(dong)(dong)永(yong)(yong)(yong)德行好,給了(le)(le)他一(yi)(yi)萬(wan)文錢,讓他回家(jia)(jia)。董(dong)(dong)(dong)永(yong)(yong)(yong)在家(jia)(jia)里守完三年(nian)喪,打算到主(zhu)(zhu)人家(jia)(jia)做奴仆來(lai)(lai)還債。在去主(zhu)(zhu)人家(jia)(jia)的(de)(de)路(lu)上(shang),碰到一(yi)(yi)個女(nv)(nv)子(zi),對(dui)他說(shuo):“我愿意做你的(de)(de)妻(qi)(qi)子(zi)。”(董(dong)(dong)(dong)永(yong)(yong)(yong))就(jiu)同她一(yi)(yi)起到主(zhu)(zhu)人家(jia)(jia)。主(zhu)(zhu)人對(dui)董(dong)(dong)(dong)永(yong)(yong)(yong)說(shuo):“我把(ba)錢送給你了(le)(le)(不用還了(le)(le))。”董(dong)(dong)(dong)永(yong)(yong)(yong)回答說(shuo):“承蒙您的(de)(de)恩惠,父(fu)親(qin)(qin)的(de)(de)尸體得到收殮(lian)安葬。董(dong)(dong)(dong)永(yong)(yong)(yong)盡管是平民百姓,也一(yi)(yi)定要盡力地(di)承擔(dan)勞務,來(lai)(lai)報答您的(de)(de)大恩大德。”主(zhu)(zhu)人說(shuo):“你的(de)(de)妻(qi)(qi)子(zi)能做什么(me)?”董(dong)(dong)(dong)永(yong)(yong)(yong)說(shuo):“會織布。”主(zhu)(zhu)人說(shuo):“如果這(zhe)樣的(de)(de)話,就(jiu)讓你的(de)(de)妻(qi)(qi)子(zi)幫我織一(yi)(yi)百匹細絹吧。”于是董(dong)(dong)(dong)永(yong)(yong)(yong)妻(qi)(qi)子(zi)為(wei)主(zhu)(zhu)人家(jia)(jia)織絹,十天后織完了(le)(le)。織女(nv)(nv)走出織布間的(de)(de)門,告訴董(dong)(dong)(dong)永(yong)(yong)(yong)說(shuo):“我是天上(shang)的(de)(de)織女(nv)(nv),因為(wei)你非常孝順,天帝就(jiu)派我下凡,幫你償(chang)債,說(shuo)完凌空飛走了(le)(le),不知去了(le)(le)哪兒。”