霸(ba)姓是中國的一個姓氏。讀音作bà。源于黃帝后代(dai),出(chu)自黃帝裔(yi)孫籛(jian)(彭祖)之后籛(jian)謬(miu)。
霸[霸,讀音作bà(ㄅㄚˋ)]
霸:ba,月(yue)始生魄然也。魄也。
承(cheng)大月二日(ri)(ri),承(cheng)小月三(san)日(ri)(ri)。月者三(san)日(ri)(ri)則成魄。
正(zheng)義云。前月大則月二日生魄(po)。前月小則三日始(shi)生魄(po)。
〈名〉
(1)(形聲。從月(yue)。①(pò)本義:陰歷每月(yue)之初始(shi)見(jian)的月(yue)光。這個意義又(you)寫作“魄(po)”。②古代諸侯(hou)之長)
(2)假借為伯。指古代諸侯(hou)聯盟(meng)的盟(meng)主(zhu)[chief of feudal princes]
含義有:奉行(xing)強(qiang)力(li)(li)政策,或實行(xing)強(qiang)力(li)(li)占(zhan)有等含義以及可作為姓氏。
源于(yu)(yu)黃(huang)(huang)帝(di)后(hou)代(dai),出(chu)自黃(huang)(huang)帝(di)裔(yi)孫(sun)籛(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(彭(peng)祖)之后(hou)籛(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)謬,屬于(yu)(yu)以居邑名稱為(wei)氏(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)。籛(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian),為(wei)黃(huang)(huang)帝(di)世系。據史(shi)籍《氏(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)族典》的(de)記載:“籛(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)字(zi)鏗(keng),封(feng)于(yu)(yu)彭(peng),是(shi)為(wei)彭(peng)祖,以養性事堯,歷(li)夏(xia)、商(shang)兩朝(chao),壽七百六十七年(nian)。夏(xia)封(feng)其元(yuan)孫(sun)哲于(yu)(yu)韋(wei)(wei),是(shi)為(wei)豕韋(wei)(wei),而(er)禿(tu)(tu)、暨、諸(zhu)、稽、舟(zhou)、人,皆出(chu)彭(peng)姓也。”韋(wei)(wei)遷于(yu)(yu)夏(xia)朝(chao),其后(hou)代(dai)所建(jian)的(de)暨國(guo)(guo)(guo)、諸(zhu)國(guo)(guo)(guo)、稽國(guo)(guo)(guo),皆滅于(yu)(yu)商(shang)朝(chao)。而(er)禿(tu)(tu)國(guo)(guo)(guo)、舟(zhou)國(guo)(guo)(guo)、人國(guo)(guo)(guo),則皆滅于(yu)(yu)周(zhou)朝(chao)。籛(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)鏗(keng)的(de)直系后(hou)代(dai)裔(yi)孫(sun)叫籛(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)謬,公元(yuan)852~932年(nian),字(zi)具美,小字(zi)婆留(liu);錢(qian)塘臨安人(今浙江臨安),在五代(dai)十國(guo)(guo)(guo)時(shi)期建(jian)立(li)了著名的(de)吳越國(guo)(guo)(guo)。吳越國(guo)(guo)(guo)歷(li)百年(nian)后(hou)而(er)入于(yu)(yu)北(bei)宋王朝(chao)。其后(hou)裔(yi)分衍出(chu)籛(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)氏(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、錢(qian)氏(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、彭(peng)祖氏(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、禿(tu)(tu)氏(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、舟(zhou)氏(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、韋(wei)(wei)氏(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、豕韋(wei)(wei)氏(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、伯氏(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、霸(ba)(ba)氏(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、覽氏(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、壽氏(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、名氏(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、諸(zhu)氏(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、諸(zhu)稽氏(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、暨氏(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、周(zhou)氏(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(后(hou)周(zhou)賜暨佐(zuo)時(shi)為(wei)周(zhou))、既氏(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)等。霸(ba)(ba)氏(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),即為(wei)籛(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)謬之裔(yi)孫(sun),是(shi)正宗的(de)姬(ji)姓后(hou)代(dai),源出(chu)錢(qian)镠出(chu)使中原進貢之途的(de)霸(ba)(ba)州(今河北(bei)霸(ba)(ba)州)。
霸(ba)(ba)州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)(zhou),在秦朝(chao)時(shi)期稱(cheng)上谷(gu)郡,唐(tang)(tang)(tang)朝(chao)時(shi)期改置霸(ba)(ba)州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)(zhou),五(wu)代(dai)時(shi)期的(de)(de)后(hou)(hou)周曾(ceng)一度(du)(du)攺稱(cheng)莫(mo)州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)。由于霸(ba)(ba)州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)地處古益(yi)津,北依燕(yan)京、東(dong)牽(qian)渤海,西攬太行(xing),“帝闕下臨(lin)通(tong)萬國,行(xing)人(ren)至此望燕(yan)山”,當時(shi)以(yi)(yi)“晴波遙映、菡萏飄香”的(de)(de)水鄉(xiang)風情享(xiang)譽遐邇,錢(qian)镠(liu)(liu)(liu)非(fei)常喜歡霸(ba)(ba)州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)之(zhi)地,遂在霸(ba)(ba)州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)設置了由王族親信負(fu)責的(de)(de)貢品中轉(zhuan)運輸站,世襲惘(wang)替,其(qi)后(hou)(hou)裔子孫中有人(ren)改以(yi)(yi)地名(ming)為姓氏,稱(cheng)霸(ba)(ba)氏,世代(dai)相傳至今(jin)(jin)。錢(qian)镠(liu)(liu)(liu)在少年(nian)時(shi)曾(ceng)販私(si)鹽。唐(tang)(tang)(tang)朝(chao)僖宗乾符(fu)二(er)(er)年(nian)(公(gong)(gong)元(yuan)(yuan)875年(nian)),浙(zhe)(zhe)(zhe)西鎮(zhen)遏(e)使(shi)(shi)(shi)王郢(ying)起兵(bing)反抗朝(chao)廷,臨(lin)安石鏡鎮(zhen)將董(dong)昌(chang)(chang)招募鄉(xiang)兵(bing),錢(qian)镠(liu)(liu)(liu)投充偏將,從破王郢(ying)。乾符(fu)六(liu)年(nian)(公(gong)(gong)元(yuan)(yuan)879年(nian)),黃巢(chao)領(ling)導(dao)的(de)(de)農民(min)起義軍南下到臨(lin)安,錢(qian)镠(liu)(liu)(liu)領(ling)兵(bing)狙擊(ji)。淮(huai)南(今(jin)(jin)江蘇(su)揚州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)(zhou))節度(du)(du)使(shi)(shi)(shi)高駢贊賞之(zhi),遂即推薦董(dong)昌(chang)(chang)為杭(hang)州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)(今(jin)(jin)浙(zhe)(zhe)(zhe)江杭(hang)州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)(zhou))刺史,以(yi)(yi)錢(qian)镠(liu)(liu)(liu)為都知兵(bing)馬(ma)使(shi)(shi)(shi)。唐(tang)(tang)(tang)中和二(er)(er)年(nian)(公(gong)(gong)元(yuan)(yuan)882年(nian))后(hou)(hou),浙(zhe)(zhe)(zhe)東(dong)(今(jin)(jin)浙(zhe)(zhe)(zhe)江杭(hang)州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)(zhou))觀察使(shi)(shi)(shi)劉漢宏謀取浙(zhe)(zhe)(zhe)西,與(yu)董(dong)昌(chang)(chang)互攻數年(nian)。唐(tang)(tang)(tang)光啟二(er)(er)年(nian)(公(gong)(gong)元(yuan)(yuan)886年(nian)),董(dong)昌(chang)(chang)采納錢(qian)镠(liu)(liu)(liu)建議,全軍渡江進擊(ji),消滅了劉漢宏之(zhi)眾,占(zhan)領(ling)越州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)(今(jin)(jin)浙(zhe)(zhe)(zhe)江紹興(xing)),平定浙(zhe)(zhe)(zhe)東(dong)。唐(tang)(tang)(tang)光啟三年(nian),唐(tang)(tang)(tang)朝(chao)政府以(yi)(yi)董(dong)昌(chang)(chang)為越州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)觀察使(shi)(shi)(shi),錢(qian)镠(liu)(liu)(liu)為杭(hang)州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)刺史。自此,董(dong)昌(chang)(chang)和錢(qian)镠(liu)(liu)(liu)分據浙(zhe)(zhe)(zhe)東(dong)、西。當時(shi),孫儒(ru)(ru)、楊(yang)行(xing)密(mi)(mi)與(yu)錢(qian)镠(liu)(liu)(liu)爭奪潤州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)(今(jin)(jin)江蘇(su)鎮(zhen)江)、常州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)(今(jin)(jin)江蘇(su)常州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)(zhou))、蘇(su)州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)(今(jin)(jin)江蘇(su)蘇(su)州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)(zhou))諸州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)(zhou),使(shi)(shi)(shi)這一帶地區長期處于混(hun)戰狀(zhuang)態。唐(tang)(tang)(tang)大順二(er)(er)年(nian)(公(gong)(gong)元(yuan)(yuan)891年(nian)),錢(qian)镠(liu)(liu)(liu)、楊(yang)行(xing)密(mi)(mi)聯合(he)起來,由錢(qian)镠(liu)(liu)(liu)占(zhan)領(ling)了蘇(su)州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)一帶。唐(tang)(tang)(tang)景(jing)福元(yuan)(yuan)年(nian)(公(gong)(gong)元(yuan)(yuan)892年(nian))二(er)(er)者(zhe)再次合(he)兵(bing),擊(ji)敗孫儒(ru)(ru)于宣州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)(今(jin)(jin)安徽宣城)。唐(tang)(tang)(tang)景(jing)福二(er)(er)年(nian)(公(gong)(gong)元(yuan)(yuan)893年(nian)),唐(tang)(tang)(tang)朝(chao)政府以(yi)(yi)董(dong)昌(chang)(chang)為威勝軍(越州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)軍號)節度(du)(du)使(shi)(shi)(shi),錢(qian)镠(liu)(liu)(liu)為鎮(zhen)海軍(今(jin)(jin)江蘇(su)鎮(zhen)江)節度(du)(du)使(shi)(shi)(shi)。
唐(tang)乾(qian)寧二年(nian)(nian)(nian)(公元(yuan)895年(nian)(nian)(nian)),董(dong)昌(chang)(chang)自稱羅平國皇帝,改(gai)(gai)元(yuan)“順天(tian)(tian)”。錢镠(liu)惱之(zhi),發(fa)兵進攻,在唐(tang)乾(qian)寧三年(nian)(nian)(nian)(公元(yuan)896年(nian)(nian)(nian)),錢镠(liu)攻占了(le)(le)越(yue)(yue)(yue)州(zhou),殺了(le)(le)董(dong)昌(chang)(chang)。唐(tang)朝政府(fu)嘉獎錢镠(liu),封(feng)(feng)為(wei)(wei)鎮海(hai)、鎮東(dong)(威勝改(gai)(gai)名)兩鎮節(jie)度使(shi),兼有浙東(dong)、西(xi)(xi)之(zhi)地(di)。錢镠(liu)在勢(shi)力強大(da)時,占地(di)有十一州(zhou)之(zhi)多。其子孫后(hou)來又占據了(le)(le)福(fu)州(zhou)(今福(fu)建福(fu)州(zhou)),置秀(xiu)州(zhou)(今浙江(jiang)嘉興),使(shi)后(hou)來的吳越(yue)(yue)(yue)國轄地(di)共(gong)有十三州(zhou)。唐(tang)天(tian)(tian)復二年(nian)(nian)(nian)(公元(yuan)902年(nian)(nian)(nian)),唐(tang)朝政府(fu)封(feng)(feng)錢镠(liu)為(wei)(wei)越(yue)(yue)(yue)王(wang)。唐(tang)天(tian)(tian)祐(you)元(yuan)年(nian)(nian)(nian)(公元(yuan)904年(nian)(nian)(nian))又封(feng)(feng)他為(wei)(wei)吳王(wang)。唐(tang)開(kai)平元(yuan)年(nian)(nian)(nian)(公元(yuan)907年(nian)(nian)(nian)),后(hou)梁政權又封(feng)(feng)錢镠(liu)為(wei)(wei)吳越(yue)(yue)(yue)國王(wang)。自唐(tang)朝末期起,錢镠(liu)便一直繞道(dao)向中原政權貢奉無缺(que)。后(hou)梁貞(zhen)明四年(nian)(nian)(nian)(公元(yuan)918年(nian)(nian)(nian)),吳越(yue)(yue)(yue)國取(qu)得了(le)(le)虔(qian)州(zhou)(今江(jiang)西(xi)(xi)贛州(zhou)),之(zhi)后(hou),錢镠(liu)便改(gai)(gai)由海(hai)路入貢汴、洛。
錢镠在晚年敬禮文士,吳(wu)越境內的文化有(you)所發(fa)展。他(ta)在位期間,筑(zhu)捍海(hai)石塘,置(zhi)龍山、浙江(jiang)兩閘(zha),以遏潮(chao)水(shui)內灌(guan)。在太湖流域興修水(shui)利,境內河浦,都造有(you)堰閘(zha),以時蓄泄,不(bu)畏旱澇,并建立水(shui)網圩區的維(wei)修制(zhi)度。這(zhe)些措施,有(you)利于境內農業生產的發(fa)展。他(ta)開拓杭州城郭(guo),大興土木(mu),悉起臺榭,有(you)“地上天(tian)宮”之稱。錢镠在后唐長(chang)興三年(公元932年)逝世。
源于吐蕃族(zu),出自(zi)西(xi)夏王朝(chao)同盟部(bu)落吐蕃史委(wei)部(bu)八思(si)巴(ba)的(de)(de)(de)(de)后代(dai),屬于以(yi)尊號漢(han)化為(wei)氏。古羌族(zu)有八個(ge)主(zhu)要(yao)的(de)(de)(de)(de)部(bu)落分(fen)(fen)支(zhi),其中(zhong)的(de)(de)(de)(de)黨項部(bu)落為(wei)勢(shi)力較強(qiang)的(de)(de)(de)(de)部(bu)落,后來建立了強(qiang)大一時(shi)的(de)(de)(de)(de)西(xi)夏王朝(chao)。在西(xi)夏國的(de)(de)(de)(de)同盟部(bu)落中(zhong),有一個(ge)十分(fen)(fen)著(zhu)名的(de)(de)(de)(de)、出自(zi)吐蕃民(min)族(zu)雅隆部(bu)的(de)(de)(de)(de)分(fen)(fen)支(zhi)史委(wei)部(bu)(室韋部(bu)),傳承了密宗(zong)佛(fo)(fo)教(jiao)薩(sa)(sa)迦派(pai)(pai),其五世(shi)祖(zu)(zu)為(wei)羅哲(zhe)堅贊,尊號為(wei)“八思(si)巴(ba)”。密宗(zong)薩(sa)(sa)迦派(pai)(pai),得名于該(gai)(gai)教(jiao)派(pai)(pai)的(de)(de)(de)(de)主(zhu)寺(si)薩(sa)(sa)迦寺(si),并因該(gai)(gai)派(pai)(pai)寺(si)院圍墻上涂有象征文(wen)殊、觀音和金(jin)剛手菩薩(sa)(sa)的(de)(de)(de)(de)紅、白、黑三色圖(tu)案,故又俗稱其為(wei)藏傳佛(fo)(fo)教(jiao)中(zhong)的(de)(de)(de)(de)“花(hua)教(jiao)”,是西(xi)藏地區(qu)密宗(zong)佛(fo)(fo)教(jiao)之祖(zu)(zu)。
北宋神(shen)宗(zong)熙寧(ning)(ning)趙頊六年(nian)(nian)(nian)(nian)(公元(yuan)1073年(nian)(nian)(nian)(nian)),昆·貢(gong)(gong)卻杰(jie)(jie)布(bu)(bu)(bu)(bu)(公元(yuan)1034~1102年(nian)(nian)(nian)(nian))于后藏薩(sa)(sa)迦(jia)(jia)地方(今西(xi)藏自治區薩(sa)(sa)迦(jia)(jia)縣奔(ben)波山上)建成了薩(sa)(sa)迦(jia)(jia)寺,從這里(li)發展出著名(ming)(ming)(ming)的(de)薩(sa)(sa)迦(jia)(jia)派(pai)。昆·貢(gong)(gong)卻杰(jie)(jie)布(bu)(bu)(bu)(bu)的(de)先(xian)祖昆·魯旺布(bu)(bu)(bu)(bu),傳(chuan)為(wei)唐(tang)玄宗(zong)李隆基天寶元(yuan)年(nian)(nian)(nian)(nian)~唐(tang)德宗(zong)李適貞元(yuan)十(shi)(shi)(shi)三年(nian)(nian)(nian)(nian)(吐蕃赤松德贊(zan)時期,公元(yuan)742~797年(nian)(nian)(nian)(nian))藏族人中最早出家(jia)(jia)的(de)“七覺士”之一,從昆·魯旺布(bu)(bu)(bu)(bu)起(qi)(qi),至貢(gong)(gong)卻杰(jie)(jie)布(bu)(bu)(bu)(bu)之兄喜饒崔(cui)臣,昆氏(shi)家(jia)(jia)族世代信(xin)佛,主(zhu)要(yao)(yao)信(xin)奉寧(ning)(ning)瑪(ma)派(pai)(舊教(jiao),即紅教(jiao)),至貢(gong)(gong)卻杰(jie)(jie)布(bu)(bu)(bu)(bu)起(qi)(qi)改學(xue)新派(pai)密乘(cheng)(新教(jiao),格魯巴教(jiao)),他向(xiang)(xiang)卓(zhuo)彌譯(yi)(yi)師釋迦(jia)(jia)益希(公元(yuan)993~1074年(nian)(nian)(nian)(nian))學(xue)習道(dao)果(guo)(guo)教(jiao)授,其(qi)(qi)(qi)后世代相傳(chuan),成為(wei)該(gai)派(pai)在(zai)見修方面的(de)根本法(fa)(fa)門。薩(sa)(sa)迦(jia)(jia)寺建成后,采取(qu)寺主(zhu)由家(jia)(jia)族家(jia)(jia)傳(chuan)的(de)血統(tong)傳(chuan)承(cheng)方法(fa)(fa)。貢(gong)(gong)卻杰(jie)(jie)布(bu)(bu)(bu)(bu)圓寂(ji)后,其(qi)(qi)(qi)子(zi)(zi)(zi)(zi)袞噶(ga)寧(ning)(ning)布(bu)(bu)(bu)(bu)(公元(yuan)1092~1158年(nian)(nian)(nian)(nian))住持薩(sa)(sa)迦(jia)(jia)寺。他佛學(xue)造成詣頗深,使(shi)該(gai)派(pai)主(zhu)要(yao)(yao)弘揚道(dao)果(guo)(guo)教(jiao)授等(deng)顯密教(jiao)法(fa)(fa)系統(tong)化(hua),確立了該(gai)派(pai)體系,把薩(sa)(sa)迦(jia)(jia)派(pai)真正發展起(qi)(qi)來,因此被稱為(wei)“薩(sa)(sa)欽”(薩(sa)(sa)迦(jia)(jia)派(pai)大師),尊(zun)為(wei)“薩(sa)(sa)迦(jia)(jia)五(wu)祖”的(de)首祖。袞噶(ga)寧(ning)(ning)布(bu)(bu)(bu)(bu)有四個兒子(zi)(zi)(zi)(zi),長子(zi)(zi)(zi)(zi)叫貢(gong)(gong)噶(ga)拔,因學(xue)經死于印度摩揭陀國。次子(zi)(zi)(zi)(zi)叫索南(nan)則(ze)摩(公元(yuan)1142~1182年(nian)(nian)(nian)(nian)),漢名(ming)(ming)(ming)譯(yi)(yi)作(zuo)“福頂”,除(chu)向(xiang)(xiang)其(qi)(qi)(qi)父學(xue)習薩(sa)(sa)迦(jia)(jia)派(pai)法(fa)(fa)要(yao)(yao)外,還向(xiang)(xiang)噶(ga)丹派(pai)名(ming)(ming)(ming)僧桑浦寺第六任堪(kan)布(bu)(bu)(bu)(bu)恰巴卻吉僧格(法(fa)(fa)獅子(zi)(zi)(zi)(zi))學(xue)習顯密專教(jiao)法(fa)(fa)十(shi)(shi)(shi)一年(nian)(nian)(nian)(nian),是(shi)為(wei)薩(sa)(sa)迦(jia)(jia)二祖。三子(zi)(zi)(zi)(zi)叫扎巴堅贊(zan)(公元(yuan)1147~1216年(nian)(nian)(nian)(nian)),漢名(ming)(ming)(ming)譯(yi)(yi)作(zuo)“稱幢”,十(shi)(shi)(shi)三歲時被其(qi)(qi)(qi)史委為(wei)薩(sa)(sa)迦(jia)(jia)寺座主(zhu),是(shi)為(wei)薩(sa)(sa)迦(jia)(jia)第三祖。四子(zi)(zi)(zi)(zi)叫貝欽沃(wo)布(bu)(bu)(bu)(bu),娶妻延嗣(si),生有二子(zi)(zi)(zi)(zi),長子(zi)(zi)(zi)(zi)袞噶(ga)堅贊(zan)(公元(yuan)1182~1251年(nian)(nian)(nian)(nian)),漢名(ming)(ming)(ming)譯(yi)(yi)作(zuo)“遍喜幢”,學(xue)富五(wu)明,精通(tong)顯密,于克什米爾大班(ban),在(zai)喬達(da)釋迦(jia)(jia)師利尊(zun)前受比且戒,一般(ban)通(tong)稱其(qi)(qi)(qi)為(wei)“薩(sa)(sa)迦(jia)(jia)班(ban)智達(da)”,簡稱“薩(sa)(sa)班(ban)”。
到了(le)(le)南(nan)理宗趙昀淳祐七(qi)年(蒙(meng)(meng)古(gu)庫裕克汗孛(bei)(bei)兒(er)只斤·貴由二(er)(er)年,公(gong)元(yuan)1247年),袞(gun)(gun)噶(ga)(ga)堅(jian)贊(zan)(zan)應庫裕克汗之(zhi)請(qing),在(zai)涼州(今(jin)甘肅(su)武(wu)威)與蒙(meng)(meng)古(gu)汗國的(de)(de)宗王孛(bei)(bei)兒(er)只斤·闊(kuo)端會(hui)面,勸(quan)導(dao)西(xi)(xi)藏(zang)(zang)僧俗上(shang)層各界歸順蒙(meng)(meng)古(gu)大(da)(da)汗,為維護祖(zu)(zu)(zu)(zu)國的(de)(de)統(tong)一(yi)做出(chu)了(le)(le)重要(yao)貢獻,同時(shi)(shi)也為薩(sa)迦(jia)派獲得了(le)(le)在(zai)衛藏(zang)(zang)地(di)(di)區(qu)(qu)(qu)(qu)(即(ji)烏斯藏(zang)(zang),前藏(zang)(zang)地(di)(di)區(qu)(qu)(qu)(qu)稱衛,后(hou)藏(zang)(zang)地(di)(di)稱藏(zang)(zang),衛藏(zang)(zang)地(di)(di)區(qu)(qu)(qu)(qu)在(zai)歷史上(shang)曾北起那曲地(di)(di)區(qu)(qu)(qu)(qu)的(de)(de)當(dang)雄縣(xian),南(nan)至山南(nan)地(di)(di)區(qu)(qu)(qu)(qu)的(de)(de)洛扎(zha)縣(xian),東達(da)山南(nan)的(de)(de)加(jia)查縣(xian),西(xi)(xi)到日喀(ka)則(ze)(ze)地(di)(di)區(qu)(qu)(qu)(qu)的(de)(de)昂仁縣(xian),其區(qu)(qu)(qu)(qu)域涵括了(le)(le)現在(zai)的(de)(de)拉薩(sa)市(shi),日喀(ka)則(ze)(ze)大(da)(da)部分地(di)(di)區(qu)(qu)(qu)(qu)及(ji)山南(nan)大(da)(da)部分地(di)(di)區(qu)(qu)(qu)(qu))的(de)(de)政(zheng)(zheng)(zheng)(zheng)治(zhi)、宗教(jiao)領袖(xiu)地(di)(di)位(wei),是為薩(sa)迦(jia)第(di)(di)四祖(zu)(zu)(zu)(zu)。袞(gun)(gun)噶(ga)(ga)堅(jian)贊(zan)(zan)之(zhi)弟桑擦索(suo)(suo)南(nan)堅(jian)贊(zan)(zan),生子羅哲(zhe)(zhe)堅(jian)贊(zan)(zan)(公(gong)元(yuan)1235~1280年),漢名譯(yi)作(zuo)“慧(hui)幢”,傳說他“三(san)歲(sui)能(neng)誦咒(zhou)語(yu),八歲(sui)能(neng)背《本生經(jing)》,九歲(sui)時(shi)(shi)能(neng)為人講經(jing),又生于名族”,故時(shi)(shi)人稱他為“八思巴(ba)”,漢義為“圣者”,是為薩(sa)迦(jia)第(di)(di)五(wu)祖(zu)(zu)(zu)(zu)。羅哲(zhe)(zhe)堅(jian)贊(zan)(zan)與其弟恰那多吉后(hou)來隨伯父袞(gun)(gun)噶(ga)(ga)堅(jian)贊(zan)(zan)去(qu)閔州(今(jin)甘肅(su)武(wu)威),后(hou)來被元(yuan)世祖(zu)(zu)(zu)(zu)孛(bei)(bei)兒(er)只斤·忽必(bi)烈尊(zun)為帝師,領總制院事,統(tong)領天下釋教(jiao),在(zai)西(xi)(xi)藏(zang)(zang)建立了(le)(le)薩(sa)迦(jia)派政(zheng)(zheng)(zheng)(zheng)教(jiao)合一(yi)的(de)(de)地(di)(di)方政(zheng)(zheng)(zheng)(zheng)權,并奉(feng)命創制了(le)(le)蒙(meng)(meng)古(gu)新(xin)字,一(yi)度頒行全國。在(zai)元(yuan)朝(chao)政(zheng)(zheng)(zheng)(zheng)府的(de)(de)支持(chi)下,薩(sa)迦(jia)派盛極一(yi)時(shi)(shi),羅哲(zhe)(zhe)堅(jian)贊(zan)(zan)與袞(gun)(gun)噶(ga)(ga)堅(jian)贊(zan)(zan)、袞(gun)(gun)噶(ga)(ga)寧布(bu)、索(suo)(suo)南(nan)則(ze)(ze)摩、扎(zha)巴(ba)堅(jian)贊(zan)(zan)合稱為“薩(sa)迦(jia)五(wu)祖(zu)(zu)(zu)(zu)”。在(zai)薩(sa)迦(jia)五(wu)祖(zu)(zu)(zu)(zu)中,袞(gun)(gun)噶(ga)(ga)寧布(bu)、索(suo)(suo)南(nan)則(ze)(ze)摩、扎(zha)巴(ba)堅(jian)贊(zan)(zan)三(san)人僅受居(ju)士戒(jie)(jie),未曾受過出(chu)家戒(jie)(jie),因此(ci)身著(zhu)白(bai)色(se)俗裝,故稱“白(bai)衣三(san)祖(zu)(zu)(zu)(zu)”;而薩(sa)班袞(gun)(gun)噶(ga)(ga)堅(jian)贊(zan)(zan)、羅哲(zhe)(zhe)堅(jian)贊(zan)(zan)二(er)(er)人則(ze)(ze)受了(le)(le)出(chu)家戒(jie)(jie),管理政(zheng)(zheng)(zheng)(zheng)教(jiao),身著(zhu)紅(hong)色(se)袈裟,故稱“紅(hong)衣二(er)(er)祖(zu)(zu)(zu)(zu)”。
羅哲(zhe)堅贊后來與蒙古(gu)汗國締結為(wei)聯盟,在其(qi)后裔子孫中,有取先祖(zu)尊號(hao)“八思巴”首音之諧(xie)音漢字為(wei)漢化姓氏者(zhe),稱霸氏、巴氏、伯氏,后分別融(rong)入藏族、蒙古(gu)族、彝族、漢族,世代相傳至今。
源于(yu)姬姓(xing),出(chu)(chu)自春秋(qiu)時期(qi)衛(wei)(wei)(wei)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)君(jun)(jun)主衛(wei)(wei)(wei)武(wu)(wu)(wu)公(gong)之(zhi)(zhi)后,屬于(yu)以(yi)王(wang)號稱謂為(wei)(wei)氏(shi)。夏王(wang)朝(chao)(chao)少康執(zhi)政時期(qi),大彭(peng)氏(shi)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)的支(zhi)孫元哲(zhe)受封在(zai)豕(shi)韋(wei)(wei)(wei)(wei)(今河南滑縣萬古(gu)鎮),建有(you)(you)(you)豕(shi)韋(wei)(wei)(wei)(wei)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo),時稱豕(shi)韋(wei)(wei)(wei)(wei)氏(shi)。豕(shi)韋(wei)(wei)(wei)(wei)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)雖小,但霸勢甚高,與大彭(peng)并稱伯爵,后曾受賜氏(shi)曰御龍,以(yi)更(geng)豕(shi)韋(wei)(wei)(wei)(wei)之(zhi)(zhi)后。商王(wang)成(cheng)湯滅夏之(zhi)(zhi)后,豕(shi)韋(wei)(wei)(wei)(wei)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)公(gong)族四(si)散出(chu)(chu)逃(tao),約定(ding)以(yi)原國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)名韋(wei)(wei)(wei)(wei)或豕(shi)韋(wei)(wei)(wei)(wei)為(wei)(wei)姓(xing)氏(shi)。后來西(xi)漢(han)初期(qi)著名詩(shi)人(ren),楚元王(wang)劉交、楚夷王(wang)劉郢客、楚夷王(wang)劉戊的師(shi)傅韋(wei)(wei)(wei)(wei)孟在(zai)《諷諫》一詩(shi)中就稱:“肅肅我(wo)祖(zu),國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)自豕(shi)韋(wei)(wei)(wei)(wei)。”到(dao)了西(xi)周(zhou)(zhou)(zhou)時期(qi),豕(shi)韋(wei)(wei)(wei)(wei)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)故地(di)成(cheng)為(wei)(wei)衛(wei)(wei)(wei)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)之(zhi)(zhi)邑,而且是專門(men)用為(wei)(wei)屯(tun)兵之(zhi)(zhi)所。到(dao)了西(xi)周(zhou)(zhou)(zhou)末期(qi)的周(zhou)(zhou)(zhou)幽(you)王(wang)姬宮湦十(shi)一年(nian)(nian)(衛(wei)(wei)(wei)武(wu)(wu)(wu)公(gong)姬和四(si)十(shi)二(er)年(nian)(nian),公(gong)元前771年(nian)(nian)),太(tai)戎攻破鎬京,殺(sha)周(zhou)(zhou)(zhou)幽(you)王(wang),衛(wei)(wei)(wei)武(wu)(wu)(wu)公(gong)毅(yi)然率兵佐周(zhou)(zhou)(zhou)抵戎,在(zai)戰(zhan)斗(dou)中立了大功,被即位(wei)的周(zhou)(zhou)(zhou)平(ping)王(wang)姬宜(yi)臼封爵為(wei)(wei)公(gong)。衛(wei)(wei)(wei)武(wu)(wu)(wu)公(gong)在(zai)位(wei)長達(da)五(wu)(wu)十(shi)五(wu)(wu)年(nian)(nian),“能自責,百(bai)采眾(zhong)諫,常(chang)與下(xia)臣共勉(mian)”,使(shi)得(de)衛(wei)(wei)(wei)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)十(shi)分強(qiang)盛(sheng),成(cheng)為(wei)(wei)當時屏(ping)蕃東周(zhou)(zhou)(zhou)王(wang)朝(chao)(chao)的重要(yao)戰(zhan)略地(di)理支(zhi)柱。衛(wei)(wei)(wei)武(wu)(wu)(wu)公(gong)在(zai)九(jiu)(jiu)十(shi)五(wu)(wu)歲時曾作《抑》詩(shi)以(yi)自儆。詩(shi)云:“人(ren)亦有(you)(you)(you)言,靡(mi)哲(zhe)不(bu)愚,投我(wo)以(yi)桃,報(bao)之(zhi)(zhi)以(yi)李,溫溫恭(gong)人(ren),維德之(zhi)(zhi)基”。正如典籍《國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)語(yu)·楚語(yu)》中所記載的:“昔衛(wei)(wei)(wei)武(wu)(wu)(wu)公(gong)年(nian)(nian)九(jiu)(jiu)十(shi)有(you)(you)(you)五(wu)(wu)矣,猶(you)箴儆于(yu)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)曰:自卿(qing)以(yi)下(xia)至于(yu)師(shi)長士(shi),茍在(zai)朝(chao)(chao)者,無謂我(wo)耄(mao)而舍我(wo),必恭(gong)恪(ke)于(yu)朝(chao)(chao),朝(chao)(chao)夕以(yi)交戒我(wo)”。周(zhou)(zhou)(zhou)平(ping)王(wang)十(shi)三年(nian)(nian)(衛(wei)(wei)(wei)武(wu)(wu)(wu)公(gong)五(wu)(wu)十(shi)五(wu)(wu)年(nian)(nian),公(gong)元前758年(nian)(nian)),衛(wei)(wei)(wei)武(wu)(wu)(wu)公(gong)去世,被尊(zun)謚為(wei)(wei)“武(wu)(wu)(wu)”。衛(wei)(wei)(wei)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)人(ren)民感其德,賦有(you)(you)(you)《淇澳》歌頌其高風亮節:“有(you)(you)(you)匪(fei)君(jun)(jun)子(zi),如切如磋,如琢如磨,瑟兮(xi)倜兮(xi),赫兮(xi)嗄兮(xi),有(you)(you)(you)匪(fei)君(jun)(jun)子(zi),終不(bu)可諼兮(xi)。”
在衛武(wu)公的支庶后裔子孫中,即(ji)有(you)以“赫(he)兮嗄兮”之義(yi)即(ji)“威武(wu)霸(ba)氣”為(wei)姓氏者,稱(cheng)霸(ba)氏,世(shi)代相傳至(zhi)今(jin),史稱(cheng)霸(ba)氏正宗。
源于(yu)(yu)王(wang)(wang)(wang)(wang)號(hao),出自(zi)春秋至秦漢之際所(suo)稱(cheng)(cheng)(cheng)王(wang)(wang)(wang)(wang)者(zhe)的(de)(de)(de)(de)后代(dai),屬于(yu)(yu)以王(wang)(wang)(wang)(wang)號(hao)稱(cheng)(cheng)(cheng)謂(wei)為(wei)(wei)氏(shi)。霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba),就(jiu)是伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo),但是以控制其他諸(zhu)(zhu)侯(hou)為(wei)(wei)特征(zheng)之伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)者(zhe),這(zhe)(zhe)種(zhong)“伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)”是諸(zhu)(zhu)侯(hou)之長,稱(cheng)(cheng)(cheng)“伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)王(wang)(wang)(wang)(wang)”。古(gu)人(ren)恐(kong)(kong)伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)王(wang)(wang)(wang)(wang)的(de)(de)(de)(de)“伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)”字(zi)(zi)與侯(hou)伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)的(de)(de)(de)(de)“伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)”字(zi)(zi)相混淆,便借(jie)用(yong)“霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba)”字(zi)(zi)代(dai)替,改稱(cheng)(cheng)(cheng)“霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba)王(wang)(wang)(wang)(wang)”。關于(yu)(yu)“霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba)王(wang)(wang)(wang)(wang)”的(de)(de)(de)(de)含義,在(zai)典籍《孟子(zi)》中解(jie)(jie)釋(shi)(shi):“以力假(jia)人(ren)者(zhe)霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba)。”在(zai)史(shi)(shi)籍《左傳·成(cheng)二年(nian)(nian)》中解(jie)(jie)釋(shi)(shi):“五(wu)伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)之霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba)也(ye)。夏伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)昆吾,商(shang)伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)大彭、豕韋,周伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)齊桓、晉(jin)文。或曰齊桓、晉(jin)文、宋襄(xiang)、秦穆(mu)、楚莊。”在(zai)典籍《疏》中解(jie)(jie)釋(shi)(shi):“伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)者(zhe),長也(ye)。言為(wei)(wei)諸(zhu)(zhu)侯(hou)之長也(ye)。鄭康成(cheng)云(yun):霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba),把也(ye),言把持(chi)王(wang)(wang)(wang)(wang)者(zhe)之政(zheng)敎,故(gu)(gu)其字(zi)(zi)或作伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo),或作霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba)也(ye)。”這(zhe)(zhe)在(zai)典籍《毛(mao)氏(shi)》中解(jie)(jie)釋(shi)(shi)得更(geng)明晰:“五(wu)伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)之伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)讀曰霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba)。伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)者(zhe),取牧(mu)伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)長諸(zhu)(zhu)侯(hou)之義,后人(ren)恐(kong)(kong)與侯(hou)伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)字(zi)(zi)相溷,故(gu)(gu)借(jie)用(yong)霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba)字(zi)(zi)以別之。”在(zai)中國的(de)(de)(de)(de)歷史(shi)(shi)上,夏王(wang)(wang)(wang)(wang)朝(chao)(chao)時(shi)期的(de)(de)(de)(de)伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)姒(si)昆吾,商(shang)王(wang)(wang)(wang)(wang)朝(chao)(chao)時(shi)期的(de)(de)(de)(de)伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)子(zi)大彭、伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)子(zi)豕韋,周王(wang)(wang)(wang)(wang)朝(chao)(chao)時(shi)期的(de)(de)(de)(de)齊桓公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)姜小(xiao)白(公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)前(qian)(qian)681年(nian)(nian)稱(cheng)(cheng)(cheng)霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba))、宋襄(xiang)公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)子(zi)茲父(子(zi)茲甫,公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)前(qian)(qian)639年(nian)(nian)稱(cheng)(cheng)(cheng)霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba),但未成(cheng)功)、晉(jin)文公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)姬重耳(er)(公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)前(qian)(qian)632年(nian)(nian)稱(cheng)(cheng)(cheng)霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba))、秦穆(mu)公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)嬴(ying)任好(hao)(公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)前(qian)(qian)623年(nian)(nian)稱(cheng)(cheng)(cheng)霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba)西(xi)戎)、楚莊王(wang)(wang)(wang)(wang)羋旅(熊侶,公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)前(qian)(qian)606年(nian)(nian)稱(cheng)(cheng)(cheng)霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba))、越王(wang)(wang)(wang)(wang)句踐(jian)(公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)前(qian)(qian)473年(nian)(nian)稱(cheng)(cheng)(cheng)霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba)),以及秦朝(chao)(chao)末期的(de)(de)(de)(de)西(xi)楚魯公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)項羽(yu)(yu)(公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)前(qian)(qian)207年(nian)(nian)稱(cheng)(cheng)(cheng)霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba)),都屬于(yu)(yu)歷史(shi)(shi)上眾人(ren)所(suo)承認的(de)(de)(de)(de)霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba)王(wang)(wang)(wang)(wang)(伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)王(wang)(wang)(wang)(wang))。只不過古(gu)代(dai)史(shi)(shi)學家(jia)們(men)都一致(zhi)認為(wei)(wei),在(zai)這(zhe)(zhe)些霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba)王(wang)(wang)(wang)(wang)(伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)王(wang)(wang)(wang)(wang))中,只有項羽(yu)(yu)屬于(yu)(yu)“自(zi)立為(wei)(wei)西(xi)楚霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba)王(wang)(wang)(wang)(wang)”,但也(ye)就(jiu)是這(zhe)(zhe)位自(zi)立的(de)(de)(de)(de)“西(xi)楚霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba)王(wang)(wang)(wang)(wang)”在(zai)歷史(shi)(shi)上的(de)(de)(de)(de)名號(hao)最響亮。
在這(zhe)些霸(ba)王(wang)(伯(bo)王(wang))的后(hou)裔子(zi)孫中,皆(jie)有人以(yi)先祖輝(hui)煌一(yi)時的王(wang)號為姓(xing)(xing)氏(shi)者,稱(cheng)霸(ba)氏(shi),世(shi)代相傳至(zhi)今。該支霸(ba)氏(shi)姓(xing)(xing)源分別(bie)(bie)出自(zi)姒(si)姓(xing)(xing)、子(zi)姓(xing)(xing)、姜姓(xing)(xing)、姬姓(xing)(xing)、羋姓(xing)(xing)這(zhe)五大姓(xing)(xing)氏(shi),應注意具(ju)體(ti)甄別(bie)(bie)。
源于(yu)(yu)地名,出(chu)自春秋時(shi)期(qi)(qi)秦(qin)川之(zhi)河(he)霸(ba)水(shui)(shui)(shui),屬于(yu)(yu)以居邑名稱(cheng)為氏(shi)。霸(ba)水(shui)(shui)(shui),原(yuan)來叫(jiao)作(zuo)(zuo)茲水(shui)(shui)(shui),源出(chu)藍田谷(gu),向(xiang)北流(liu)匯入(ru)(ru)渭(wei)河(he)。在史籍《前漢·地理(li)志注(zhu)》中記載:“霸(ba)水(shui)(shui)(shui),出(chu)藍田谷(gu),北入(ru)(ru)渭(wei)。師(shi)古(gu)曰:茲水(shui)(shui)(shui),秦(qin)穆(mu)公(gong)(gong)(gong)更(geng)其(qi)名為‘霸(ba)水(shui)(shui)(shui)’,以章(zhang)霸(ba)功視子(zi)孫。”灞(ba)河(he),是陜(shan)西(xi)(xi)省境(jing)內的(de)(de)一(yi)(yi)條河(he)流(liu),屬渭(wei)河(he)南岸一(yi)(yi)級支流(liu),發源于(yu)(yu)藍田縣霸(ba)塬鄉(xiang)麻(ma)家坡(po)即秦(qin)嶺北坡(po)。春秋時(shi)期(qi)(qi),秦(qin)穆(mu)公(gong)(gong)(gong)嬴任好不斷向(xiang)外擴張(zhang),但(dan)在向(xiang)東方試圖(tu)爭霸(ba)中原(yuan)失敗后,轉(zhuan)向(xiang)西(xi)(xi)方發展,在周(zhou)襄王(wang)(wang)二(er)十九(jiu)年(nian)(秦(qin)穆(mu)公(gong)(gong)(gong)三十七年(nian),公(gong)(gong)(gong)元前623年(nian))稱(cheng)霸(ba)西(xi)(xi)戎后,周(zhou)襄王(wang)(wang)姬鄭任命(ming)他為西(xi)(xi)方諸侯之(zhi)霸(ba)(伯),秦(qin)穆(mu)公(gong)(gong)(gong)躊躇滿(man)志,改茲水(shui)(shui)(shui)之(zhi)名為霸(ba)水(shui)(shui)(shui),以彰顯(xian)自己(ji)的(de)(de)武(wu)功。后來人們在“霸(ba)”字上加上“氵(shui)”偏旁,稱(cheng)為灞(ba)水(shui)(shui)(shui),今(jin)稱(cheng)灞(ba)河(he)。秦(qin)、漢時(shi)期(qi)(qi),漢王(wang)(wang)劉邦曾在灞(ba)河(he)上架有一(yi)(yi)作(zuo)(zuo)著名的(de)(de)木橋(qiao)(qiao),名曰“灞(ba)橋(qiao)(qiao)”,是當時(shi)關中地區的(de)(de)交通(tong)要沖,連接著西(xi)(xi)安(an)東邊的(de)(de)各主要交通(tong)干線。灞(ba)河(he)是歷(li)史上“八(ba)水(shui)(shui)(shui)繞長安(an)”的(de)(de)八(ba)水(shui)(shui)(shui)之(zhi)一(yi)(yi),全長九(jiu)十二(er)公(gong)(gong)(gong)里左右,主要支流(liu)有清(qing)河(he)、輞峪河(he)、浐河(he)等。
在(zai)霸(ba)水(shui)(茲(zi)水(shui)、滋水(shui)、灞(ba)水(shui)、灞(ba)河)兩岸(an)流域的住民中,很早即有以(yi)河流名稱為姓氏(shi)者(zhe),稱茲(zi)氏(shi)、霸(ba)氏(shi)、灞(ba)氏(shi),后統一為霸(ba)氏(shi),世代相傳至今(jin)。
源于(yu)(yu)地名,出(chu)自漢(han)朝時(shi)期京兆尹霸(ba)(ba)(ba)陵(ling)(ling),屬于(yu)(yu)以(yi)居(ju)邑名稱為(wei)氏。據史籍《前(qian)(qian)(qian)漢(han)·地理志(zhi)》的(de)記(ji)載(zai):霸(ba)(ba)(ba)陵(ling)(ling),在秦朝時(shi)期稱芷陽縣(xian)(xian),隸屬于(yu)(yu)京兆尹,漢(han)文帝(di)劉恒(heng)在西(xi)漢(han)前(qian)(qian)(qian)元(yuan)元(yuan)年(nian)(nian)(公元(yuan)前(qian)(qian)(qian)179年(nian)(nian))即(ji)位后(hou),更其名為(wei)“霸(ba)(ba)(ba)陵(ling)(ling)縣(xian)(xian)”。漢(han)文帝(di)在(公元(yuan)前(qian)(qian)(qian)156年(nian)(nian))逝世后(hou)即(ji)葬(zang)于(yu)(yu)該地,就(jiu)是今天(tian)陜西(xi)省咸(xian)陽市五陵(ling)(ling)原。在霸(ba)(ba)(ba)陵(ling)(ling)負責護陵(ling)(ling)者(zhe)、以(yi)及附近住(zhu)民中,多為(wei)劉漢(han)世家的(de)心腹親信,很早即(ji)有指(zhi)地名為(wei)姓氏者(zhe),稱霸(ba)(ba)(ba)氏。
但要(yao)注意,這其(qi)(qi)中有(you)一支為著名(ming)的西漢(han)大辭賦家、武(wu)騎常侍司馬相(xiang)如之后裔,有(you)別于其(qi)(qi)他劉(liu)氏(shi)宗親。蓋因司馬相(xiang)如在漢(han)武(wu)帝劉(liu)徹執(zhi)政時期最(zui)終擔(dan)任(ren)了(le)“漢(han)孝文園(yuan)令”,即守護霸陵(ling)之長官(guan)(guan)(guan),是當(dang)時非常榮耀(yao)、且在兩漢(han)歷史上唯一的外姓官(guan)(guan)(guan)員,其(qi)(qi)后有(you)以先祖官(guan)(guan)(guan)居地名(ming)為姓氏(shi)者,亦稱霸氏(shi),世(shi)代相(xiang)傳至今(jin)。
姒昆吾(wu)、子(zi)大(da)彭、姬和(he)、姜小白、子(zi)茲(zi)父(fu)(子(zi)茲(zi)甫(fu))、姬重耳(er)、嬴任好(hao)、羋(mie)旅(熊侶)、句踐、項羽、劉(liu)邦、司馬相如、錢镠、羅哲堅贊(八(ba)思巴)。
霸氏(shi)是一(yi)個多(duo)民族、多(duo)源流的(de)古(gu)老姓氏(shi)群體(ti),但在今中國大(da)陸的(de)姓氏(shi)排(pai)行榜上未列入百家姓的(de)前五百位(wei),在臺(tai)灣省則沒有。
今內(nei)蒙古自(zi)治區(qu)的巴林左(zuo)旗,云南(nan)省的玉溪市(shi)江川縣,河(he)北省的衡水(shui)市(shi)景(jing)縣,山西省的太原市(shi),河(he)南(nan)省駐馬店驛城(cheng)區(qu),汝南(nan)縣常興(xing)鄉(xiang)等地(di),均有霸氏族人(ren)分布(bu),以清河(he)、景(jing)州為郡望(wang)。
清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)(he)郡(jun):西(xi)周至春秋中期以前(qian)先為(wei)衛國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)之邑,后(hou)為(wei)齊(qi)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)所占(zhan),成(cheng)為(wei)齊(qi)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)邑地(di)(di),位于(yu)山(shan)東菏澤汲堂河(he)(he)(he)(he)(he)(he)(he)一(yi)(yi)帶(dai),因水(shui)草清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)茂,古代齊(qi)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)人稱其(qi)為(wei)清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)(he)。西(xi)漢(han)高(gao)祖劉邦(bang)五年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(己(ji)亥,公(gong)(gong)元(yuan)(yuan)前(qian)202年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))改(gai)(gai)置清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)(he)郡(jun),后(hou)屢改(gai)(gai)為(wei)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo),漢(han)元(yuan)(yuan)帝永光年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)間(公(gong)(gong)元(yuan)(yuan)前(qian)43~前(qian)39年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))后(hou)期為(wei)郡(jun),治所在(zai)清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)陽(今(jin)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)(he)北(bei)清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)(he))。東漢(han)改(gai)(gai)為(wei)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo),移治甘陵(今(jin)山(shan)東臨清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)),其(qi)時轄(xia)地(di)(di)在(zai)今(jin)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)(he)北(bei)省(sheng)清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)至山(shan)東省(sheng)博興縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、臨清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)一(yi)(yi)帶(dai)地(di)(di)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)。元(yuan)(yuan)朝(chao)(chao)以后(hou)轄(xia)地(di)(di)在(zai)今(jin)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)(he)北(bei)省(sheng)清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)(he)市(shi)及棗強縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、南(nan)(nan)(nan)(nan)(nan)宮(gong)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)各一(yi)(yi)部分、山(shan)東省(sheng)臨清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、夏津縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、武(wu)城縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)及高(gao)唐縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、平原(yuan)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)各一(yi)(yi)部分地(di)(di)。到了明朝(chao)(chao)時期,清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)改(gai)(gai)歸(gui)京師廣平府(fu)(fu)(今(jin)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)(he)北(bei)大名)管(guan)轄(xia)。此后(hou)直(zhi)至清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)朝(chao)(chao)時期,清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)隸屬(shu)(shu)于(yu)直(zhi)隸省(sheng)廣平府(fu)(fu)。民(min)(min)(min)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)初期,清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)初屬(shu)(shu)直(zhi)隸省(sheng)冀(ji)(ji)(ji)(ji)南(nan)(nan)(nan)(nan)(nan)道,民(min)(min)(min)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)三(san)(san)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(癸丑,公(gong)(gong)元(yuan)(yuan)1913年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))改(gai)(gai)為(wei)大名道,民(min)(min)(min)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)十(shi)(shi)(shi)七年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(戊(wu)辰(chen),公(gong)(gong)元(yuan)(yuan)1928年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))直(zhi)隸于(yu)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)(he)北(bei)省(sheng),民(min)(min)(min)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)二(er)(er)十(shi)(shi)(shi)五年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(丙子,公(gong)(gong)元(yuan)(yuan)1936年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))初劃屬(shu)(shu)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)(he)北(bei)省(sheng)十(shi)(shi)(shi)四督察區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)。抗(kang)日(ri)戰爭爆(bao)發后(hou)的民(min)(min)(min)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)二(er)(er)十(shi)(shi)(shi)七年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(戊(wu)寅(yin),公(gong)(gong)元(yuan)(yuan)1938年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))9月(yue),中國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)共(gong)產黨創立(li)(li)了冀(ji)(ji)(ji)(ji)南(nan)(nan)(nan)(nan)(nan)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)抗(kang)日(ri)根據地(di)(di),清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)為(wei)其(qi)轄(xia)地(di)(di)。民(min)(min)(min)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)三(san)(san)十(shi)(shi)(shi)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(辛(xin)巳,公(gong)(gong)元(yuan)(yuan)1941年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))8月(yue)晉冀(ji)(ji)(ji)(ji)魯(lu)豫(yu)邊區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)成(cheng)立(li)(li),轄(xia)冀(ji)(ji)(ji)(ji)南(nan)(nan)(nan)(nan)(nan)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu),清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)為(wei)冀(ji)(ji)(ji)(ji)南(nan)(nan)(nan)(nan)(nan)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)十(shi)(shi)(shi)三(san)(san)專(zhuan)(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)。抗(kang)日(ri)戰爭勝(sheng)利后(hou),于(yu)民(min)(min)(min)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)三(san)(san)十(shi)(shi)(shi)四年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(乙(yi)酉,公(gong)(gong)元(yuan)(yuan)1945年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))11月(yue)清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)改(gai)(gai)屬(shu)(shu)冀(ji)(ji)(ji)(ji)南(nan)(nan)(nan)(nan)(nan)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)二(er)(er)專(zhuan)(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)。民(min)(min)(min)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)三(san)(san)十(shi)(shi)(shi)七年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(戊(wu)子,公(gong)(gong)元(yuan)(yuan)1948年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))9月(yue)華(hua)北(bei)人民(min)(min)(min)政(zheng)(zheng)府(fu)(fu)成(cheng)立(li)(li),晉冀(ji)(ji)(ji)(ji)魯(lu)豫(yu)邊區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)即(ji)行(xing)撤銷,清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)隨(sui)冀(ji)(ji)(ji)(ji)南(nan)(nan)(nan)(nan)(nan)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)二(er)(er)專(zhuan)(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)歸(gui)屬(shu)(shu)華(hua)北(bei)行(xing)政(zheng)(zheng)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)。1949年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)8月(yue)1日(ri)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)(he)北(bei)省(sheng)人民(min)(min)(min)政(zheng)(zheng)府(fu)(fu)成(cheng)立(li)(li),清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)劃歸(gui)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)(he)北(bei)省(sheng)衡水(shui)專(zhuan)(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)。1949年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)10月(yue)1日(ri),中華(hua)人民(min)(min)(min)共(gong)和國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)成(cheng)立(li)(li)后(hou),清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)人民(min)(min)(min)政(zheng)(zheng)府(fu)(fu)由城關遷駐葛仙莊。于(yu)1952年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)11月(yue)7日(ri)撤銷了衡水(shui)專(zhuan)(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu),清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)改(gai)(gai)隸邢(xing)(xing)臺(tai)(tai)(tai)專(zhuan)(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)。1958年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)4月(yue)28日(ri)撤銷邢(xing)(xing)臺(tai)(tai)(tai)專(zhuan)(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu),清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)歸(gui)屬(shu)(shu)邯(han)鄲專(zhuan)(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu);同年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)12月(yue)20日(ri),撤銷清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)并(bing)入南(nan)(nan)(nan)(nan)(nan)宮(gong)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)。1960年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)5月(yue)3日(ri)又撤銷邯(han)鄲專(zhuan)(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu),清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)境隨(sui)南(nan)(nan)(nan)(nan)(nan)宮(gong)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)歸(gui)邯(han)鄲市(shi)轄(xia)。1961年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)5月(yue)23日(ri),復(fu)設邢(xing)(xing)臺(tai)(tai)(tai)專(zhuan)(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu),南(nan)(nan)(nan)(nan)(nan)宮(gong)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)還屬(shu)(shu)。同年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)7月(yue)9日(ri),恢復(fu)清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)建制,仍隸邢(xing)(xing)臺(tai)(tai)(tai)專(zhuan)(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)。1970年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)邢(xing)(xing)臺(tai)(tai)(tai)專(zhuan)(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)改(gai)(gai)為(wei)邢(xing)(xing)臺(tai)(tai)(tai)地(di)(di)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu),繼轄(xia)清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)。1993年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)7月(yue),邢(xing)(xing)臺(tai)(tai)(tai)地(di)(di)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)與邢(xing)(xing)臺(tai)(tai)(tai)市(shi)合并(bing),改(gai)(gai)由邢(xing)(xing)臺(tai)(tai)(tai)市(shi)管(guan)轄(xia)。
景(jing)(jing)州(zhou)(zhou):上古(gu)時(shi)(shi)(shi)代(dai)因(yin)地跨黃河(he)(he)(he),今(jin)轄(xia)(xia)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)分(fen)(fen)屬(shu)(shu)(shu)(shu)冀(ji)(ji)、兗二(er)州(zhou)(zhou)。饒(rao)、昌、武(wu)(wu)城(cheng)(cheng)、武(wu)(wu)羅均系(xi)境內(nei)主要封邑(yi)方(fang)國(guo)(guo)(guo)(guo)。春秋時(shi)(shi)(shi)期多歸(gui)晉國(guo)(guo)(guo)(guo)。戰國(guo)(guo)(guo)(guo)時(shi)(shi)(shi)代(dai)為燕(yan)、趙之(zhi)(zhi)(zhi)地。秦王贏(ying)政(zheng)二(er)十六年(nian)(nian)(nian)(庚(geng)辰(chen),公(gong)元(yuan)(yuan)前221年(nian)(nian)(nian)),秦始皇(huang)統一中國(guo)(guo)(guo)(guo)后(hou)屬(shu)(shu)(shu)(shu)鉅鹿郡。漢代(dai)屬(shu)(shu)(shu)(shu)冀(ji)(ji)州(zhou)(zhou)刺史部,先后(hou)設有廣(guang)川國(guo)(guo)(guo)(guo)、信(xin)都國(guo)(guo)(guo)(guo)和安平(ping)國(guo)(guo)(guo)(guo),今(jin)轄(xia)(xia)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)市(shi)(shi)(shi)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)多為此(ci)時(shi)(shi)(shi)建置(zhi)。三國(guo)(guo)(guo)(guo)時(shi)(shi)(shi)系(xi)魏國(guo)(guo)(guo)(guo)冀(ji)(ji)州(zhou)(zhou)域,冀(ji)(ji)州(zhou)(zhou)治自鄴始移(yi)信(xin)都,境內(nei)分(fen)(fen)屬(shu)(shu)(shu)(shu)安平(ping)、博陵、渤海三郡。晉代(dai)仍為冀(ji)(ji)州(zhou)(zhou)所(suo)(suo)(suo)轄(xia)(xia)。隋(sui)時(shi)(shi)(shi),南部屬(shu)(shu)(shu)(shu)冀(ji)(ji)州(zhou)(zhou),北(bei)(bei)部屬(shu)(shu)(shu)(shu)隋(sui)朝開皇(huang)十六年(nian)(nian)(nian)(丙辰(chen),公(gong)元(yuan)(yuan)596年(nian)(nian)(nian))所(suo)(suo)(suo)置(zhi)深(shen)(shen)州(zhou)(zhou)。唐(tang)代(dai)屬(shu)(shu)(shu)(shu)河(he)(he)(he)北(bei)(bei)道(dao)(dao)。宋初(chu)冀(ji)(ji)州(zhou)(zhou)屬(shu)(shu)(shu)(shu)河(he)(he)(he)北(bei)(bei)東路,深(shen)(shen)州(zhou)(zhou)屬(shu)(shu)(shu)(shu)河(he)(he)(he)北(bei)(bei)西路。元(yuan)(yuan)朝初(chu)期,觀(guan)州(zhou)(zhou)治所(suo)(suo)(suo)移(yi)至縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)城(cheng)(cheng)(今(jin)景(jing)(jing)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)城(cheng)(cheng)),并(bing)于(yu)元(yuan)(yuan)至元(yuan)(yuan)二(er)年(nian)(nian)(nian)(乙丑,公(gong)元(yuan)(yuan)1265年(nian)(nian)(nian))復稱(cheng)景(jing)(jing)州(zhou)(zhou)。此(ci)后(hou)直至明、清,先后(hou)為中書省(sheng)、京師、直隸(li)省(sheng)所(suo)(suo)(suo)轄(xia)(xia),境內(nei)仍由(you)冀(ji)(ji)、深(shen)(shen)、景(jing)(jing)三州(zhou)(zhou)分(fen)(fen)領(ling)。民(min)(min)國(guo)(guo)(guo)(guo)初(chu)期,各州(zhou)(zhou)皆改(gai)(gai)為縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian),直隸(li)于(yu)省(sheng)。至民(min)(min)國(guo)(guo)(guo)(guo)三年(nian)(nian)(nian)(甲寅,公(gong)元(yuan)(yuan)1914年(nian)(nian)(nian)),今(jin)轄(xia)(xia)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)分(fen)(fen)屬(shu)(shu)(shu)(shu)大(da)名(ming)道(dao)(dao)、保定(ding)道(dao)(dao)、津海道(dao)(dao)管理。民(min)(min)國(guo)(guo)(guo)(guo)十七年(nian)(nian)(nian)(戊辰(chen),公(gong)元(yuan)(yuan)1928年(nian)(nian)(nian)),直隸(li)省(sheng)改(gai)(gai)稱(cheng)河(he)(he)(he)北(bei)(bei)省(sheng),同時(shi)(shi)(shi)廢道(dao)(dao),各縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)直隸(li)于(yu)省(sheng)。民(min)(min)國(guo)(guo)(guo)(guo)二(er)十六年(nian)(nian)(nian)(丁丑,公(gong)元(yuan)(yuan)1937年(nian)(nian)(nian))抗日戰爭(zheng)爆發后(hou),今(jin)轄(xia)(xia)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)分(fen)(fen)屬(shu)(shu)(shu)(shu)中國(guo)(guo)(guo)(guo)共產黨(dang)領(ling)導的晉察冀(ji)(ji)邊區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)之(zhi)(zhi)(zhi)冀(ji)(ji)中區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)和晉冀(ji)(ji)魯豫邊區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)之(zhi)(zhi)(zhi)冀(ji)(ji)南區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)。民(min)(min)國(guo)(guo)(guo)(guo)三十七年(nian)(nian)(nian)(戊子,公(gong)元(yuan)(yuan)1948年(nian)(nian)(nian))5月,兩(liang)邊區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)合并(bing)改(gai)(gai)稱(cheng)華(hua)北(bei)(bei)行政(zheng)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)。1949年(nian)(nian)(nian)8月1日始設衡(heng)(heng)(heng)水(shui)專(zhuan)(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu),轄(xia)(xia)原(yuan)冀(ji)(ji)南、冀(ji)(ji)中兩(liang)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)之(zhi)(zhi)(zhi)部分(fen)(fen)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)域,包括(kuo)衡(heng)(heng)(heng)水(shui)、冀(ji)(ji)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、棗強(qiang)、武(wu)(wu)邑(yi)、深(shen)(shen)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、武(wu)(wu)強(qiang)、清河(he)(he)(he)、恩縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、夏津、武(wu)(wu)城(cheng)(cheng)、故(gu)(gu)城(cheng)(cheng)、景(jing)(jing)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、阜城(cheng)(cheng)等十三縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian),屬(shu)(shu)(shu)(shu)新建立的河(he)(he)(he)北(bei)(bei)省(sheng)。1952年(nian)(nian)(nian)11月7日,奉華(hua)北(bei)(bei)行政(zheng)委員會之(zhi)(zhi)(zhi)命撤(che)銷衡(heng)(heng)(heng)水(shui)專(zhuan)(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu),其轄(xia)(xia)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)之(zhi)(zhi)(zhi)夏津、恩縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、武(wu)(wu)城(cheng)(cheng)三縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)劃歸(gui)山東省(sheng),衡(heng)(heng)(heng)水(shui)、深(shen)(shen)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、武(wu)(wu)強(qiang)、武(wu)(wu)邑(yi)、棗強(qiang)、冀(ji)(ji)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)六縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)劃歸(gui)石家莊專(zhuan)(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu),景(jing)(jing)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、故(gu)(gu)城(cheng)(cheng)、阜城(cheng)(cheng)三縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)劃歸(gui)滄縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)專(zhuan)(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu),清河(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)劃歸(gui)邢臺專(zhuan)(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)。1962年(nian)(nian)(nian)6月27日,國(guo)(guo)(guo)(guo)務院(yuan)(yuan)批(pi)準衡(heng)(heng)(heng)水(shui)專(zhuan)(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)復置(zhi),下轄(xia)(xia)衡(heng)(heng)(heng)水(shui)、冀(ji)(ji)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、棗強(qiang)、武(wu)(wu)邑(yi)、深(shen)(shen)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、武(wu)(wu)強(qiang)、饒(rao)陽、安平(ping)、故(gu)(gu)城(cheng)(cheng)、景(jing)(jing)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、阜城(cheng)(cheng)計十一縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)。1970年(nian)(nian)(nian),衡(heng)(heng)(heng)水(shui)專(zhuan)(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)改(gai)(gai)稱(cheng)衡(heng)(heng)(heng)水(shui)地區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)。1982年(nian)(nian)(nian)1月,衡(heng)(heng)(heng)水(shui)鎮升為衡(heng)(heng)(heng)水(shui)市(shi)(shi)(shi)。1993年(nian)(nian)(nian)9月,冀(ji)(ji)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)改(gai)(gai)建為冀(ji)(ji)州(zhou)(zhou)市(shi)(shi)(shi)。1994年(nian)(nian)(nian)7月,深(shen)(shen)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)改(gai)(gai)建為深(shen)(shen)州(zhou)(zhou)市(shi)(shi)(shi)。1996年(nian)(nian)(nian)5月31日,國(guo)(guo)(guo)(guo)務院(yuan)(yuan)批(pi)準撤(che)銷衡(heng)(heng)(heng)水(shui)地區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu),改(gai)(gai)設地級衡(heng)(heng)(heng)水(shui)市(shi)(shi)(shi),同時(shi)(shi)(shi)撤(che)銷原(yuan)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)級衡(heng)(heng)(heng)水(shui)市(shi)(shi)(shi),改(gai)(gai)設桃(tao)城(cheng)(cheng)區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)。轄(xia)(xia)一區(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)、八縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian),代(dai)管兩(liang)個(ge)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)級市(shi)(shi)(shi)。
清河堂:以望立堂。
景州堂(tang)(tang):以望(wang)立堂(tang)(tang),亦稱(cheng)衡(heng)水堂(tang)(tang)。
(公(gong)元1965~今),彝族,乳名(ming)霸小寶,筆名(ming)山鷹;云(yun)(yun)南江川(chuan)人(ren)。著名(ming)基(ji)礎(chu)教育家、現(xian)代書(shu)畫家。1991年畢(bi)業(ye)與(yu)云(yun)(yun)南玉溪師范專科學校藝(yi)術(shu)系美術(shu)專業(ye),2004年畢(bi)業(ye)于(yu)云(yun)(yun)南藝(yi)術(shu)學院美術(shu)分院中(zhong)(zhong)(zhong)國畫系,其書(shu)法、繪畫作品多次入選省、市(shi)展覽,多次獲獎,是近(jin)年來成績卓(zhuo)著的中(zhong)(zhong)(zhong)青年書(shu)法家之一。現(xian)為(wei)中(zhong)(zhong)(zhong)國硬筆書(shu)法協(xie)會(hui)會(hui)員,云(yun)(yun)南省書(shu)法家會(hui)員,江川(chuan)安(an)化中(zhong)(zhong)(zhong)心小學高級教師。
(公(gong)元(yuan)1966~今),祖籍河北衡水景縣(xian),山西太原人。著(zhu)(zhu)名武術教(jiao)練。2008年(nian)第三(san)屆世界傳統武術節金(jin)牌(pai)教(jiao)練獲獎者。霸(ba)(ba)(ba)文革(ge)說(shuo),當(dang)年(nian)父親當(dang)參軍離(li)開(kai)祖籍,落戶山西省城太原,他是(shi)在(zai)太原出生長大的(de)。在(zai)省城生活這么多(duo)(duo)年(nian),還(huan)從未(wei)遇到過(guo)本家以外(wai)的(de)同姓(xing)人。霸(ba)(ba)(ba)氏少見,很(hen)多(duo)(duo)人都不知道(dao),每次介紹自(zi)己時,對方都不敢(gan)相信,都要反復問上好幾(ji)遍。有(you)一(yi)(yi)次一(yi)(yi)位女(nv)同志問他姓(xing)啥,他說(shuo)“霸(ba)(ba)(ba)”,結果對方還(huan)以為開(kai)玩(wan)笑(xiao),回(hui)了(le)一(yi)(yi)句:“你要姓(xing)爸,我還(huan)姓(xing)媽(ma)呢。”而與“爸”同音的(de)“霸(ba)(ba)(ba)”姓(xing),也(ye)給霸(ba)(ba)(ba)文革(ge)帶(dai)來不少趣事。有(you)一(yi)(yi)次在(zai)省里開(kai)大會,坐電梯時,進了(le)電梯的(de)同事急著(zhu)(zhu)招(zhao)呼他,按照習(xi)慣大喊了(le)一(yi)(yi)聲“霸(ba)(ba)(ba)”,結果引來不少回(hui)頭率,窘得(de)霸(ba)(ba)(ba)文革(ge)急忙把(ba)食指豎(shu)在(zai)嘴(zui)前示意(yi)(yi)悄(qiao)聲。更有(you)意(yi)(yi)思的(de)是(shi),在(zai)霸(ba)(ba)(ba)文革(ge)的(de)妻(qi)子懷孕期間,曾有(you)朋友(you)開(kai)玩(wan)笑(xiao)說(shuo):“你要生男孩(hai)就叫霸(ba)(ba)(ba)天(tian)虎(hu),女(nv)孩(hai)就叫霸(ba)(ba)(ba)王花吧。”