上官姓,漢族復(fu)姓,在中國的(de)大陸和臺灣省(sheng)都沒有列入百(bai)家姓前三百(bai)位(wei),在宋版《百(bai)家姓》中排序為(wei)第四百(bai)一(yi)十一(yi)位(wei)。根據(ju)2021年全國姓名(ming)報告,復(fu)姓“上官”22.05%的(de)人口(kou)分(fen)布在福建。
上(shang)(shang)官(guan)名人(ren),漢有(you)上(shang)(shang)官(guan)桀、上(shang)(shang)官(guan)皇后(hou),唐有(you)才(cai)女上(shang)(shang)官(guan)婉兒,宋有(you)龍圖閣待制上(shang)(shang)官(guan)均、禮部尚書上(shang)(shang)官(guan)鼎等。
上(shang)(shang)官(guan)(guan)(guan)姓(xing)(xing)(xing)源流單(dan)一,出自羋姓(xing)(xing)(xing)。上(shang)(shang)官(guan)(guan)(guan)氏(shi)的(de)(de)始(shi)祖是(shi)(shi)戰(zhan)國(guo)(guo)時楚(chu)國(guo)(guo)公子子蘭(lan)。一說上(shang)(shang)官(guan)(guan)(guan)姓(xing)(xing)(xing)以(yi)地(di)名(ming)為姓(xing)(xing)(xing)氏(shi)。據《史記(ji)(ji)·楚(chu)世家》記(ji)(ji)載(zai),“上(shang)(shang)官(guan)(guan)(guan)”為地(di)名(ming),在今河南滑(hua)縣(xian)東南。戰(zhan)國(guo)(guo)時,楚(chu)懷王(wang)時他的(de)(de)小兒子蘭(lan)為上(shang)(shang)官(guan)(guan)(guan)邑大夫(fu),子蘭(lan)的(de)(de)后代子孫(sun)遂以(yi)邑名(ming)為姓(xing)(xing)(xing),稱上(shang)(shang)官(guan)(guan)(guan)氏(shi)。一說上(shang)(shang)官(guan)(guan)(guan)姓(xing)(xing)(xing)是(shi)(shi)以(yi)官(guan)(guan)(guan)職命(ming)名(ming)的(de)(de)復(fu)姓(xing)(xing)(xing)。據《元和姓(xing)(xing)(xing)纂》和《唐書·宰相世系表》記(ji)(ji)載(zai),上(shang)(shang)官(guan)(guan)(guan)氏(shi)的(de)(de)得姓(xing)(xing)(xing)始(shi)祖是(shi)(shi)春(chun)秋時楚(chu)懷王(wang)的(de)(de)少子子蘭(lan)。公子蘭(lan)官(guan)(guan)(guan)拜(bai)上(shang)(shang)官(guan)(guan)(guan)大夫(fu)。于是(shi)(shi),以(yi)官(guan)(guan)(guan)銜為氏(shi)而(er)姓(xing)(xing)(xing)了上(shang)(shang)官(guan)(guan)(guan)。
古代春秋時(shi)(shi)期,楚國(guo)有(you)處地(di)(di)名(ming)叫上(shang)(shang)官,就(jiu)在現(xian)今河(he)南滑縣(xian)東南一帶。那時(shi)(shi)楚國(guo)君主楚莊王(wang)將(jiang)他(ta)的(de)(de)小兒子(zi)封(feng)為上(shang)(shang)官大(da)夫。這(zhe)位公子(zi)名(ming)叫子(zi)蘭(lan),他(ta)的(de)(de)子(zi)孫就(jiu)居住在上(shang)(shang)官地(di)(di)方,后來(lai)以地(di)(di)名(ming)為姓,形成了上(shang)(shang)官姓。故上(shang)(shang)官氏的(de)(de)始祖(zu)就(jiu)是子(zi)蘭(lan)。
戰(zhan)國末期,秦滅六國后,楚國的上官氏(shi)族(zu)遷往陜西地區,并逐漸發展(zhan)為(wei)當地的望族(zu)。
唐朝時期,上官姓遷(qian)居(ju)河南(nan)地區,在當(dang)地也形成(cheng)大家(jia)望族(zu)。到(dao)了(le)唐朝末期,硝煙四起,中原的上官氏家(jia)族(zu)大規(gui)模南(nan)遷(qian),到(dao)達了(le)福(fu)建等東南(nan)沿海地區。
經歷了宋(song),元、明、清(qing),上官姓已經散播到中(zhong)國的(de)大江南北。
上官粲覺得(de)霍光(guang)(guang)權勢(shi)太(tai)盛(sheng),便想(xiang)辦法制衡霍光(guang)(guang),不料奪(duo)權失敗,上官粲被(bei)滿(man)門抄斬。有族(zu)人(ren)僥幸逃脫,為(wei)(wei)(wei)逃避追殺從此改(gai)為(wei)(wei)(wei)官姓(xing)(xing)。唐朝時(shi),武則(ze)天想(xiang)要稱帝,遭到以(yi)上官儀為(wei)(wei)(wei)代(dai)表(biao)的(de)(de)重臣反對(dui),為(wei)(wei)(wei)了掃(sao)清(qing)障礙,她將上官儀一(yi)家(jia)(jia)滿(man)門抄斬。上官家(jia)(jia)族(zu)不少人(ren)為(wei)(wei)(wei)了避難改(gai)姓(xing)(xing)為(wei)(wei)(wei)官。此外(wai),歷史上不少上官族(zu)人(ren)“畏繁就簡(jian)”,將姓(xing)(xing)氏中的(de)(de)“上”字省略,簡(jian)化成(cheng)為(wei)(wei)(wei)“官”姓(xing)(xing)。官姓(xing)(xing)也有其他來源,據(ju)統計,以(yi)復姓(xing)(xing)上官改(gai)姓(xing)(xing)而來的(de)(de)占大多數。
上(shang)官姓在山西(xi)(xi)省(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)運(yun)城(cheng)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),四川省(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)內江(jiang)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),廣西(xi)(xi)的(de)(de)(de)玉林市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),江(jiang)西(xi)(xi)省(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)南(nan)昌市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、萍(ping)鄉市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、奉(feng)新縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、吉安市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),遂川縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian),東(dong)鄉區(qu)、寧(ning)(ning)(ning)都縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、吉水(shui)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、臨(lin)川縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、贛州(zhou)(zhou)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),上(shang)饒市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),福建省(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)三明市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)尤溪(xi)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、清(qing)流縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、大田縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、寧(ning)(ning)(ning)化(hua)(hua)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、沙縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、邵(shao)武市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、漳(zhang)州(zhou)(zhou)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)平(ping)和縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、龍(long)巖市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)長汀縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、上(shang)杭縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、連城(cheng)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、廈門(men)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、南(nan)平(ping)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)光澤縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、武夷山市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、泉州(zhou)(zhou)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)安溪(xi)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian),山東(dong)省(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)濟寧(ning)(ning)(ning)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、荷澤市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、滕州(zhou)(zhou)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)·金鄉縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、臨(lin)沂市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),貴州(zhou)(zhou)省(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)遵(zun)義市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),廣東(dong)省(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)東(dong)莞市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、賀縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、汕頭市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、梅(mei)州(zhou)(zhou)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)五華縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、梅(mei)州(zhou)(zhou)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)豐(feng)順縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、梅(mei)州(zhou)(zhou)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)平(ping)遠縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、東(dong)興(xing)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、珠海(hai)(hai)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、韶(shao)關(guan)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)始興(xing)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、深圳(zhen)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),河(he)南(nan)省(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)三門(men)峽市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)澠池縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、信陽(yang)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)光山縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、仙居縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、唐河(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、滑縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian),信陽(yang)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)平(ping)橋(qiao)區(qu)長臺關(guan)馮樓村,湖(hu)北(bei)省(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)荊門(men)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、長陽(yang)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、沙市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)區(qu)、恩施州(zhou)(zhou)、十堰市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),湖(hu)南(nan)省(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)益陽(yang)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、沅江(jiang)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、瀏陽(yang)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、郴州(zhou)(zhou)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),陜西(xi)(xi)省(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)榆林市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)定(ding)邊縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、扶風縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、岐(qi)山縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、乾縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian),江(jiang)蘇省(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)常州(zhou)(zhou)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、南(nan)京市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)六(liu)合區(qu)、泗洪縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian),浙(zhe)江(jiang)省(sheng)(sheng)(sheng)溫州(zhou)(zhou)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)平(ping)陽(yang)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、蒼南(nan)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、寧(ning)(ning)(ning)波市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)奉(feng)化(hua)(hua)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian),衢州(zhou)(zhou)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)龍(long)游縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian),山西(xi)(xi)省(sheng)(sheng)(sheng)晉城(cheng)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)陽(yang)城(cheng)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian),臨(lin)汾市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)翼城(cheng)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian),臨(lin)海(hai)(hai)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、寧(ning)(ning)(ning)海(hai)(hai)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、遂昌縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、縉云縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian),黑龍(long)江(jiang)省(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)哈爾濱市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),重慶市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),北(bei)京市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),上(shang)海(hai)(hai)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),天(tian)津(jin)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),香(xiang)港特(te)別行政區(qu),臺灣省(sheng)(sheng)(sheng)等地,均(jun)有族人分(fen)布。
2022年1月24日(ri),公(gong)安部戶政(zheng)管理研究中(zhong)心發(fa)布2021年全國姓名報告(gao)。根據報告(gao),復姓“上官”22.05%的人(ren)口(kou)分布在福(fu)建。
上官姓主要郡(jun)望有天水郡(jun)。
天水郡:西漢時(shi)置郡,治所(suo)在今甘肅天水、隴西以東地區。
上官姓主要堂(tang)號(hao)有天水堂(tang)、孝友堂(tang)、群(qun)卿堂(tang)、冀綸堂(tang)。
天水(shui)(shui)堂:其出(chu)處系以郡(jun)望“天水(shui)(shui)”為(wei)堂號(hao)。河南三門峽澠池,福建邵武(wu)一帶,俱掛(gua)天水(shui)(shui)堂。
孝(xiao)友(you)堂:上(shang)官怡(yi),宋邵武人(ren)。年(nian)十六,試太(tai)學(xue)居第(di)一。哲(zhe)宗元(yuan)祐六年(nian)進(jin)士(shi)。母(mu)(mu)年(nian)高多(duo)病(bing),辭(ci)官不(bu)授,早晚侍側,奉事湯(tang)藥,不(bu)離左右,暑天驅(qu)趕蚊(wen)蚋,母(mu)(mu)喪極(ji)哀。二兄亡,養嫂撫孤(gu),敬愛兼篤。人(ren)言他(ta)“既(ji)孝(xiao)于母(mu)(mu),又(you)友(you)兄弟(di)”,故稱孝(xiao)友(you)堂。
群(qun)卿(qing)(qing)堂:蒼南上官姓于五代后(hou)(hou)晉(jin)天福(fu)七年(942)由(you)福(fu)建福(fu)寧府(fu)長(chang)溪(今霞浦)縣赤(chi)岸人遷錢(qian)庫官店橋(qiao)之(zhi)后(hou)(hou),至(zhi)(zhi)十(shi)世上官鼎,高(gao)中南宋慶元(yuan)五年(1199)己未科(ke)曾(ceng)從龍榜(bang)第五名(ming)進(jin)士(shi)。爾后(hou)(hou)人才輩(bei)出,至(zhi)(zhi)十(shi)八世,自縣級吏掾以上者(zhe)30多人,因之(zhi)起(qi)名(ming)為“群(qun)卿(qing)(qing)堂”。不(bu)僅昭示人文(wen)蔚(yu)起(qi),抑(yi)且激勵(li)后(hou)(hou)人勤(qin)學向上,不(bu)墜先人之(zhi)志。
冀綸(音冠)堂:原(yuan)是福建汀(ting)州(zhou)府上(shang)(shang)(shang)杭縣(xian)和田、上(shang)(shang)(shang)官(guan)坊(fang)、貼長(chang)三(san)地(di)(今上(shang)(shang)(shang)杭縣(xian)步(bu)云鄉)為子(zi)(zi)孫(sun)人府學(xue)讀書,合(he)建一幢三(san)合(he)院房子(zi)(zi),作為學(xue)堂、膳食、住宿之(zhi)處。希望學(xue)子(zi)(zi)功名成(cheng)就,頭戴綸巾。清(qing)康熙年間著名詩人、畫家上(shang)(shang)(shang)官(guan)周就在此(ci)處學(xue)習詩、畫,現為長(chang)汀(ting)縣(xian)文物(wu)保護單(dan)位,改稱(cheng)“上(shang)(shang)(shang)官(guan)周紀念館”。
上官氏宗祠(ci):位(wei)于福建長汀(ting)縣城,1997年被列為縣級文物(wu)保護單位(wei)。
望出天水;源自(zi)子蘭(lan)。
——佚名撰上(shang)官姓宗(zong)祠(ci)通用聯
全聯典(dian)指上(shang)官姓(xing)的郡望(wang)和源流。
天水(shui)世澤;西臺家聲。
——佚名撰上官姓宗(zong)祠通用聯
上聯典(dian)指(zhi)上官(guan)姓望族(zu)居天水(shui)郡(jun)。下(xia)聯典(dian)指(zhi)唐(tang)·上官(guan)儀,永(yong)徽(hui)初進西臺(tai)侍郎。
工詩創體;奉法還金。
——佚(yi)名撰上(shang)官姓(xing)宗祠通用(yong)聯
上(shang)聯(lian)典(dian)指唐代陜州人(ren)(ren)上(shang)官(guan)儀,字游韶,貞觀(guan)年間(jian)進(jin)士(shi),歷(li)官(guan)弘文館直學士(shi)、秘書郎、西臺侍郎,太宗(zong)寫詔諭(yu),常(chang)派(pai)他(ta)(ta)修改。擅(shan)長五(wu)言詩,婉媚華麗,達(da)官(guan)貴人(ren)(ren)多仿效,稱為“上(shang)官(guan)體”。下聯(lian)典(dian)指宋代邵武(wu)人(ren)(ren)上(shang)官(guan)凝,字成叔,慶歷(li)年間(jian)進(jin)士(shi),官(guan)銅陵尉,期(qi)滿離任(ren)時,有十幾位老(lao)(lao)人(ren)(ren)送(song)他(ta)(ta)幾箱藥,打開一看,都(dou)是金(jin)子,他(ta)(ta)急忙追回老(lao)(lao)人(ren)(ren),退還(huan)了金(jin)子。后官(guan)至尚書職方員外(wai)郎。
杖巫立社;練勇(yong)擊兵。
——佚名撰上官姓宗(zong)祠通(tong)用聯(lian)
上聯(lian)典(dian)指宋代上官(guan)(guan)均(jun),字彥衡,上官(guan)(guan)凝次子,熙(xi)寧年間(jian)進士,歷(li)官(guan)(guan)北京留(liu)守推官(guan)(guan)、監察御史、給事(shi)中、龍圖閣待(dai)制,遇(yu)事(shi)敢言,往往切中時弊。據載(zai),有巫聲稱可(ke)托神為(wei)人帶來禍福,因(yin)此致富(fu),上官(guan)(guan)均(jun)焚燒神像,用杖擊巫,并驅逐出境。下聯(lian)典(dian)指宋代開封人上官(guan)(guan)正(zheng),字常清,歷(li)官(guan)(guan)殿前承(cheng)旨、作(zuo)坊(fang)副使(shi)、西川招討使(shi)、左龍武大將軍(jun)、平州(zhou)防御使(shi)。在四(si)川時,逢李(li)順之(zhi)(zhi)亂(luan),他率(lv)數百疲憊之(zhi)(zhi)兵,合成都監軍(jun),奮力敵數千(qian)人。
刳肝愈母;視業西臺(tai)。
——佚名撰上官姓宗(zong)祠通用聯
上聯(lian)典(dian)指宋·上官(guan)超(chao),母病篤,超(chao)刳(ku)肋(lei)取(qu)肝進之(zhi),遂愈。下聯(lian)典(dian)指唐·上官(guan)儀。
上正下必順;官清民自安。
——佚(yi)名撰上官(guan)姓宗祠通用聯(lian)
此聯為以鶴(he)頂格鑲嵌上(shang)官(guan)復姓之“上(shang)官(guan)”二字(zi)的嵌字(zi)聯。
率疲卒(zu)激義(yi)破(po)賊;杖妖巫(wu)善政福(fu)民。
——佚名(ming)撰上官(guan)姓宗(zong)祠通用(yong)聯
上聯(lian)(lian)典指宋(song)代(dai)(dai)左(zuo)龍(long)大將(jiang)軍(jun)上官正,字常清(qing),宋(song)代(dai)(dai)開封人。曾平西川(chuan)有功,累官西川(chuan)招討使,左(zuo)龍(long)武大將(jiang)軍(jun)。下聯(lian)(lian)典指宋(song)代(dai)(dai)龍(long)圖待制(zhi)上官均,有巫聲稱可托神為人帶來禍福,因此(ci)致富,上官均焚燒神像(xiang),用杖擊巫,并驅逐出(chu)境(jing)。
論青(qing)苗而(er)力蘇民困;返白金而(er)志(zhi)矢天知。
——佚名撰上官(guan)姓(xing)宗祠通用聯
上(shang)聯(lian)典指(zhi)宋·上(shang)官(guan)均,哲宗初為御(yu)史(shi),論罷《青苗法(fa)》。下聯(lian)典指(zhi)唐·上(shang)官(guan)凝還(huan)金(jin)事(shi)典。
奉嫂撫孤,名揚宋(song)史;量才評士,夢應昭(zhao)容。
——佚名撰上官姓宗祠通用聯
上(shang)聯典(dian)指宋代(dai)邵武(wu)人(ren)上(shang)官怡,字友先(xian),十(shi)六(liu)歲時(shi)(shi)試太學居第一。母(mu)親(qin)年高(gao)病重,他(ta)(ta)在暑天(tian)里從(cong)早到(dao)晚侍侯在側(ce),驅(qu)趕蚊蚋,母(mu)親(qin)去世,居喪極哀。二兄(xiong)死后,他(ta)(ta)又侍奉嫂嫂,撫養孤兒(er),敬(jing)愛兼備。下(xia)聯典(dian)指唐代(dai)上(shang)官婉兒(er),上(shang)官儀(yi)孫女(nv),其母(mu)鄭氏懷孕時(shi)(shi),夢中(zhong)見神人(ren)給(gei)六(liu)大秤(cheng),說(shuo):“拿這(zhe)可稱量天(tian)下(xia)才。”婉兒(er)聰(cong)慧能(neng)文,又習吏事,受(shou)武(wu)后喜愛,十(shi)四歲入宮(gong)為(wei)婕妤(妃嬪的稱號(hao)),中(zhong)宗時(shi)(shi)立為(wei)昭容,每(mei)引(yin)名儒賜宴賦詩,則(ze)令他(ta)(ta)品(pin)評(ping)等(deng)級,量才選士。
才(cai)擅吟(yin)哦,竟稱上官新體;性惟(wei)清儉,追還老叟遺僉。
——佚名撰上官姓宗祠通用聯
上(shang)聯(lian)典(dian)(dian)指唐初(chu)詩人上(shang)官儀(yi),字游韶,陜州陜縣(今河南省三門(men)峽)人。官至(zhi)西臺侍郎。其詩多應酬、奉和之作(zuo);其詞綺麗(li)而婉媚;人多仿效,稱“上(shang)官體”。下聯(lian)典(dian)(dian)指宋代進士上(shang)官凝(ning),字成叔,邵武(wu)人。任銅陵(ling)尉,秩滿去,有老叟(sou)十(shi)數(shu)人饋藥數(shu)器,發之皆金,追(zhui)而反之。終官尚書職今員外郎,通判處州,所(suo)至(zhi)有聲。
譜名 編者(zhe)及編撰方(fang)式 居地、藏地
上官宗譜(pu) 上官宇德等纂(zuan)修,清同治十一年木活字(zi)本 上海圖書館
上(shang)官(guan)三修(xiu)族(zu)譜(pu) 佚(yi)名纂修(xiu),清(qing)裕茂堂木(mu)活字本(ben) 上(shang)海圖書館
毗陵符言上官(guan)氏重修宗譜八(ba)(ba)卷 上官(guan)廷(ting)修等修,民國八(ba)(ba)年寶善堂(tang)木刻活字印本 中(zhong)國國家圖書館
毗陵符言上(shang)(shang)官氏族譜十(shi)卷(juan) 上(shang)(shang)官星寶(bao)、上(shang)(shang)官慶元修,清(qing)同治十(shi)三(san)年(nian)活字(zi)本 江蘇,武進
澠池上官氏家(jia)(jia)譜 上官松筠編校 中國(guo)國(guo)家(jia)(jia)圖書館
中(zhong)湘上官(guan)氏五修(xiu)族譜 上官(guan)之浚等修(xiu),民國(guo)十八(ba)年(nian)敦本堂木刻活字印本 中(zhong)國(guo)國(guo)家圖書館(guan)
上(shang)官(guan)氏族譜 佚名(ming)纂修,清(qing)宣統二年木活字(zi)本 福建,石獅(shi)
天水(shui)郡上(shang)官(guan)氏宗譜 佚名(ming)纂修(xiu),民國二十四年木活字(zi)本 浙江,縉云
上(shang)官(guan)氏四修(xiu)族譜 上(shang)官(guan)綱纂修(xiu),民國二(er)十五年木活(huo)字本 福(fu)建,石獅(shi)
寧(ning)都州南郊(jiao)上官氏重修族譜 佚名纂修,民國木(mu)活字本 江西,寧(ning)都
臨沭(shu)上官氏支譜 佚名纂修(xiu),木刻活字印本 山東(dong),臨沭(shu)縣
毗陵(ling)洛(luo)陽上官(guan)氏(shi)族(zu)譜十二卷 上官(guan)榮泉重(zhong)修,民國十一年寶(bao)善(shan)堂木刻(ke)活字(zi)印本(ben) 南開(kai)大學圖書館
上官氏(shi)宗譜六卷 民國三十五年木刻活(huo)字印本 江西(xi),吉安(an)
上官氏三(san)修支譜三(san)卷(juan),首一卷(juan) 民國二十六年天水堂木刻活(huo)字印本 -
上官氏宗譜 清(qing)嘉慶辛酉年木刻活字印本 浙(zhe)江,溫州 后官村
福建(jian)石獅上官氏字(zi)(zi)(zi)(zi)輩(bei)(bei)(bei)(bei):自上官棟(dong)至今(jin)相(xiang)傳(chuan)十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)世(shi)(shi),由十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)四世(shi)(shi)“堂”字(zi)(zi)(zi)(zi)基(ji)字(zi)(zi)(zi)(zi)輩(bei)(bei)(bei)(bei)起(qi),循五(wu)行相(xiang)生例,土(tu)生金(jin),故十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)五(wu)世(shi)(shi)有(you)(you)錫錙錦鎮等(deng)(deng)(deng)(deng)字(zi)(zi)(zi)(zi);一(yi)輩(bei)(bei)(bei)(bei)金(jin)生水,故十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)六世(shi)(shi)有(you)(you)“治濟源鴻瀾洵永泮潤涖洪溢”等(deng)(deng)(deng)(deng)字(zi)(zi)(zi)(zi);一(yi)輩(bei)(bei)(bei)(bei)水生木,十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)七世(shi)(shi)有(you)(you)“標(biao)木桂林相(xiang)柱權榮集樹(shu)樂(le)杰松椿(chun)杏”等(deng)(deng)(deng)(deng)字(zi)(zi)(zi)(zi);一(yi)輩(bei)(bei)(bei)(bei)至十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)八(ba)世(shi)(shi)應從木生火(huo)(huo)之(zhi)例,因十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)二世(shi)(shi)為輩(bei)(bei)(bei)(bei)系(xi)屬火(huo)(huo)部(bu),未(wei)便循照(zhao)舊(jiu)例今(jin)議定(ding)。自十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)八(ba)世(shi)(shi)以起(qi),照(zhao)譜(pu)內所(suo)刻十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)字(zi)(zi)(zi)(zi)按世(shi)(shi)次命名以昭書一(yi)若(ruo),二十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)八(ba)世(shi)(shi)以后字(zi)(zi)(zi)(zi)輩(bei)(bei)(bei)(bei)承祖法之(zhi)流(liu),長看人文之(zhi)迭起(qi),后有(you)(you)作者再行編定(ding)雖(sui)百世(shi)(shi)可(ke)知也(ye)。議定(ding)十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)八(ba)世(shi)(shi)以起(qi),字(zi)(zi)(zi)(zi)輩(bei)(bei)(bei)(bei)詩例十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)字(zi)(zi)(zi)(zi)留后:“繼志(zhi)聲名振傳(chuan)家(jia)道德隆(long)”。一(yi)議定(ding)十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)字(zi)(zi)(zi)(zi)詩例字(zi)(zi)(zi)(zi)單,誠恐族(zu)姓繁衍(yan)限于一(yi)字(zi)(zi)(zi)(zi)為輩(bei)(bei)(bei)(bei),則上字(zi)(zi)(zi)(zi)同而(er)下(xia)一(yi)字(zi)(zi)(zi)(zi)難免(mian)不同,俟(si)長成而(er)更改之(zhi)多所(suo)未(wei)便。如繼字(zi)(zi)(zi)(zi)輩(bei)(bei)(bei)(bei)從系(xi)部(bu)旁(pang),則以“紹(shao)繩(sheng)纘組紀”等(deng)(deng)(deng)(deng)字(zi)(zi)(zi)(zi)。用至于“志(zhi)”字(zi)(zi)(zi)(zi)概從心字(zi)(zi)(zi)(zi)部(bu),以“應思(si)憲志(zhi)忠意惠”等(deng)(deng)(deng)(deng)字(zi)(zi)(zi)(zi)代(dai)用,余可(ke)類推。“若(ruo)”聲字(zi)(zi)(zi)(zi)以下(xia),難以預定(ding),觸類而(er)旁(pang)通之(zhi)可(ke)也(ye)。
江西奉新上官(guan)氏字輩:“奇兆鼎(ding)昌奕(yi)世楊恢宏先德振輝(hui)光英賢秀毓山(shan)川瑞俊彥(yan)祥開(kai)藍桂芳華(hua)國(guo)文章徵顯(xian)達傅(fu)家詩禮(li)慶延長(chang)明”。
廣東普寧上官氏(shi)字(zi)輩(bei):“良(liang)際(ji)會思(si)襄贊望日瞻云步玉(yu)堂孟法(fa)觀(guan)廷連居天昌國(guo)士(shi)崇之(zhi)必志其祥德有大(da)振聲名(ming)顯(xian)揚祚衍隆(long)盛瑞啟英(ying)良(liang)開紹濟(ji)美奕世傳芳祖先簪纓在后(hou)代澤沛豐乾坤存正氣(qi)神州業興(xing)隆(long)子肖孫(sun)賢達(da)百事能順通(tong)育強滋潤足文武建新功龍鳳兆(zhao)吉慶(qing)麟(lin)蛟喜(xi)相逢云際(ji)伍彩集民間萬福同”。
浙江昆陽上官氏(shi)字輩:“兆汝可原昱喬思秉仰懷杞澤(ze)俊高(品(pin))昭(富)昭必昆天華甫文世元(yuan)邦國(guo)承景(jing)宗王光福培隆昌壽康樂寧(ning)德增輝永春開”。
湖北荊門上官氏字輩:“俊(jun)立(li)大(da)德昌文章佐國(guo)”。
湖北長陽上官氏字輩:“永世必昌應志大希宗明秉正思祖澤(ze)開光維興國(guo)”。
云南上官(guan)氏天一(yi)支字輩(bei):“碧君品(pin)世(shi)永(yong)體發紹忠祥”。
四川上官氏天一支字輩(bei):“朝(chao)廷(ting)選舉忠孝(xiao)”。
貴州遵義上官氏(shi)字輩:“文光德厚昌”。
上官氏(shi)天水堂一支字輩:“肇造宏(hong)先緒英豪顯大(da)名(ming)文章邦國重禮學士民欽繼述全仁孝修齊達治平”。
江西奉新上官氏字輩:“奇兆(zhao)鼎(ding)昌奕世楊恢宏先(xian)德振輝(hui)光英賢秀毓山(shan)川瑞俊彥祥開藍桂芳華(hua)國文(wen)章征顯(xian)達傅家詩禮慶延長明”。
湖北十堰(yan)上官(guan)氏輩:“國作(zuo)志程厚(hou),仁義禮智信,敬(jing)守深德武(wu),溫(wen)良(liang)恭儉讓”
云南(nan)上官(guan)氏天一(yi)支字輩:“碧君品世永體發紹(shao)忠祥(xiang)”。
江蘇六合上官氏字輩:“魁星(xing)步高升延(yan)壽金齡永(yong)享。”
上(shang)官氏湖(hu)南(nan)省瀏(liu)陽市支譜字輩(bei):“始、允、乾、坤、定、長(chang)(昌)、發(隆)、中(宗)、俊(功)、兆(敬(jing))、茂(廷)、隆(壽(shou))、庭(ting)(祖(zu))、日(益(yi))、言(惟)、維(榮)、正(zheng)(華)、有(you)(富)、余(貴(gui))、慶、景、明、逢、國(guo)、運、孝(xiao)、友、樹、家、綱、賢、能、昭、盛(sheng)、典(dian)、佑、啟、自、貞、祥”。
上官桀,武帝(di)時任太仆。武帝(di)臨終時,被為(wei)左將軍,與(yu)霍光同(tong)受(shou)遺詔(zhao)輔(fu)佐少(shao)主,封為(wei)安陽侯。
上官(guan)鳳兒(前89年(nian)(nian)—前37年(nian)(nian)),即上官(guan)皇后(hou),中國歷史(shi)上最年(nian)(nian)幼的皇后(hou)。
上(shang)官儀(yi)(608—665年),唐朝詩(shi)人(ren),開(kai)創“綺錯婉(wan)媚”的上(shang)官體詩(shi)風。
上(shang)官(guan)洎,唐(tang)僖宗(zong)乾(qian)符末鎮將,戰(zhan)死,封贈忠勇將軍(jun),敕建專(zhuan)祠名“惠安祠”。
上官涚(shui),唐德宗時期(qi)將領(ling),貞(zhen)元十五年(nian)官拜陳許節度使(shi),第二年(nian)兼蔡州行(xing)營招討副使(shi)。
上官婉兒,唐朝女詩(shi)人、政治家,有(you)巾幗(guo)宰相之稱。
上官(guan)凝(1013—1070),宋(song)朝學者,為人正直剛(gang)毅,為官(guan)清廉。
上官(guan)正(936—1007),宋初將領(ling),多立(li)有戰功,官(guan)至左龍武軍大將軍、平州防御使。
上(shang)官均(1038—1115),熙寧三(san)年進士,著有《曲禮講義(yi)》二卷、《廣陵文集》五十(shi)卷等。
上官音,宋政和二年進士,尚書(shu)吏部員外郎(lang)。著有《尚書(shu)小傳》、《論孟略解》等(deng)。
上官(guan)恢,元(yuan)豐五年進士,歷知深州(zhou)、南劍州(zhou)、徽(hui)州(zhou)。官(guan)至中(zhong)大夫。
上官(guan)鼎(1179—1234),官(guan)居禮部(bu)尚(shang)書、兩(liang)廣節度使(shi)。守英州上萬言書,主對金作戰。
上官(guan)渙然,淳佑元(yuan)年進士,歷(li)官(guan)至朝奉(feng)大夫、司(si)(si)農丞、右(you)司(si)(si)郎。
上官周(1665—1752),能(neng)詩(shi),善(shan)畫山水。
上官(guan)云(yun)相(xiang)(1895—1969),軍(jun)人,陸(lu)軍(jun)二級上將(jiang),上將(jiang)參議。
上官世盤(1934—?),少將軍銜,原中國(guo)衛星測(ce)控中心副司令員(yuan)。
上(shang)官志標(biao)(?—1967),歷(li)任國民(min)革(ge)命(ming)軍第88師524團排長、連長、營副、營長等。
上官興(1939—?),橋梁(liang)專家。
上官(guan)超英(1957—?),山東(dong)省美術(shu)家協(xie)會(hui)副主席,中國(guo)美術(shu)家協(xie)會(hui)會(hui)員(yuan),國(guo)家一(yi)級美術(shu)師,中國(guo)北方畫院藝術(shu)顧問,中國(guo)人民大學十佳書(shu)法研究(jiu)生。中國(guo)慕鴻書(shu)社副社長。
據(ju)《新唐書(shu)·宰相(xiang)世(shi)系表(biao)》(卷七十三下(xia)):上(shang)(shang)(shang)官(guan)(guan)氏出自羋姓,楚(chu)王(wang)子(zi)(zi)蘭為上(shang)(shang)(shang)官(guan)(guan)大(da)夫。以族為氏。漢徙大(da)姓以實關中,上(shang)(shang)(shang)官(guan)(guan)氏徙隴西上(shang)(shang)(shang)邦。唐有宰相(xiang)上(shang)(shang)(shang)官(guan)(guan)儀。上(shang)(shang)(shang)官(guan)(guan)儀有子(zi)(zi)二(er):庭(ting)(ting)芝(zhi)、庭(ting)(ting)璋。庭(ting)(ting)璋子(zi)(zi)三:經野、經國(guo)、經緯。緯子(zi)(zi)詔(zhao),詔(zhao)子(zi)(zi)煜,煜子(zi)(zi)偕(唐憲宗元和(he)(he)四(si)年進(jin)士官(guan)(guan)福(fu)州戶曹參軍),生子(zi)(zi)三:大(da)道(dao)(甲遒)居福(fu)州、丙(bing)遒(徙邵武(wu))、辛遒(徙尤(you)溪)。入閩始祖(zu)上(shang)(shang)(shang)官(guan)(guan)偕,遷居蒼南先祖(zu)上(shang)(shang)(shang)官(guan)(guan)大(da)道(dao);蒼南鼻祖(zu)上(shang)(shang)(shang)官(guan)(guan)一聰。《通志》、《元和(he)(he)姓纂(zuan)》和(he)(he)《認(ren)祖(zu)歸宗》等書(shu)都按此說。按:《新唐書(shu)·宰相(xiang)世(shi)系表(biao)》只說“楚(chu)王(wang)子(zi)(zi)蘭為上(shang)(shang)(shang)官(guan)(guan)大(da)夫”,沒有提及其父是(shi)誰,今據(ju)《史記·楚(chu)世(shi)家》記載,應是(shi)楚(chu)懷王(wang)次子(zi)(zi)公(gong)子(zi)(zi)蘭,得到上(shang)(shang)(shang)官(guan)(guan)姓認(ren)同。
《新(xin)唐書·宰相世(shi)系表》:"上官(guan)(guan)氏出自羋姓。楚王子(zi)蘭為上官(guan)(guan)大夫,以族為氏。漢徙大姓以實關中,上官(guan)(guan)氏徙隴西上邽。"
在河南,上官后(hou)裔主要(yao)有(you)兩大分支,除了三門峽地區,另一脈主要(yao)分布地在信陽(yang)光山。
中小(xiao)學(xue)語文課本中,有篇人(ren)盡皆知(zhi)的(de)(de)(de)故(gu)事《司馬(ma)光(guang)(guang)砸缸》,講述了北宋文學(xue)家(jia)司馬(ma)光(guang)(guang)小(xiao)時(shi)候和伙伴們(men)在(zai)后(hou)(hou)院玩耍(shua),一(yi)小(xiao)伙伴不慎掉入有水的(de)(de)(de)深缸,他(ta)急(ji)中生(sheng)智,用石頭砸破水缸,救出小(xiao)伙伴的(de)(de)(de)故(gu)事。史載,司馬(ma)光(guang)(guang)父親司馬(ma)池曾任光(guang)(guang)州光(guang)(guang)山縣令(ling),司馬(ma)光(guang)(guang)出生(sheng)信陽(yang)光(guang)(guang)山,于是(shi)便(bian)(bian)給他(ta)取名“光(guang)(guang)”。鮮為人(ren)知(zhi)的(de)(de)(de)是(shi),司馬(ma)光(guang)(guang)所(suo)救的(de)(de)(de)小(xiao)孩便(bian)(bian)是(shi)上(shang)官后(hou)(hou)裔。“司馬(ma)光(guang)(guang)當時(shi)砸缸所(suo)救的(de)(de)(de)小(xiao)孩叫上(shang)官尚光(guang)(guang)。”上(shang)官同君,深圳王牌城市研究院董(dong)事長,信陽(yang)光(guang)(guang)山縣人(ren)。他(ta)說,現存的(de)(de)(de)光(guang)(guang)山縣上(shang)官姓氏家(jia)譜(pu)中有記載,上(shang)官姓氏后(hou)(hou)裔大多(duo)知(zhi)曉(xiao)此故(gu)事。
據(ju)考證,上官尚光成人(ren)后移居(ju)光山(shan)(shan)城(cheng)西的龍(long)堤南坡,并建造了一座“感(gan)恩(en)亭”,以報司馬光救命(ming)之恩(en),后人(ren)為了紀(ji)念此舉,遂將此坡改(gai)稱上官崗或(huo)尚光崗。這也是(shi)光山(shan)(shan)縣(xian)城(cheng)西上官崗村(cun)地名(ming)的由來。