簡介
位(wei)于(yu)湖北(bei)省赤壁市,是作為(wei)驗(yan)壩(ba)(ba),由(you)長江勘測(ce)規劃設計研究院負(fu)責設計、施工(gong)興建(jian)的工(gong)程(cheng)(cheng),肩負(fu)著為(wei)我國大(da)型水(shui)(shui)利水(shui)(shui)電工(gong)程(cheng)(cheng)設計和運(yun)營進行試驗(yan)和綜合開發(fa)利用(yong)各種水(shui)(shui)資源兩大(da)任務。大(da)壩(ba)(ba)為(wei)混凝土重力壩(ba)(ba),電站裝機4臺,總裝機容(rong)量35.2MW,水(shui)(shui)庫總容(rong)量7.06億立(li)方米,兼具灌溉(gai)、航運(yun)、養殖、旅游等多項(xiang)效益。該樞紐于(yu)1967年建(jian)成(cheng)。
項目概況
1958年6月,長辦主(zhu)任林一山寫信(xin)給周(zhou)恩來(lai)總(zong)理(li),建(jian)議在(zai)湖北省蒲圻陸(lu)水興建(jian)舉世(shi)矚目的(de)三(san)峽工(gong)程(cheng)的(de)試(shi)驗壩,得到毛澤東主(zhu)席、周(zhou)恩來(lai)總(zong)理(li)等中央領(ling)導同志的(de)圈閱,國務(wu)院(yuan)批復實施。
長江委陸(lu)水(shui)水(shui)利樞紐(niu)位于(yu)湖(hu)北省赤(chi)壁市(原為蒲(pu)圻(qi)(qi)市)城(cheng)區(qu)東(dong)端,下游距京(jing)廣鐵(tie)路(lu)(lu)蒲(pu)圻(qi)(qi)鐵(tie)路(lu)(lu)橋2公(gong)里(li),距107國道(dao)蒲(pu)圻(qi)(qi)公(gong)路(lu)(lu)橋3公(gong)里(li)。工程于(yu)1958年10月23日正式開(kai)工。
該(gai)樞(shu)(shu)紐承(cheng)擔試驗任務(wu)外,還有防(fang)洪、灌溉、發電(dian)、城鎮工業和(he)生(sheng)活供水(shui)、航運、養殖、水(shui)庫(ku)旅游等綜合(he)水(shui)利任務(wu)。樞(shu)(shu)紐控制流域面積3400平方公里,占倒流域面積的86.1%;壩(ba)址多(duo)年平均徑流量27.1億立方米(mi)。水(shui)庫(ku)總庫(ku)容(rong)7.06億立方米(mi)。電(dian)站設計裝(zhuang)機總容(rong)量4×8800+2300=37500千瓦。
樞紐工程(cheng)等(deng)級為(wei)二等(deng)2級,防洪(hong)(hong)標準為(wei):100年一遇設計,1000年一遇洪(hong)(hong)水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)校(xiao)核,可能是最大洪(hong)(hong)水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)保壩;對下游的防洪(hong)(hong)保護標準為(wei)15年一遇洪(hong)(hong)水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)。水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)庫正(zheng)常蓄水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)位(wei)55.0米(mi),設計洪(hong)(hong)水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)位(wei)56.5米(mi),校(xiao)核洪(hong)(hong)水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)位(wei)57.1米(mi),保壩洪(hong)(hong)水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)位(wei)58.6米(mi),防洪(hong)(hong)下限水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)位(wei)53.0米(mi),防洪(hong)(hong)高(gao)水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)位(wei)56.0米(mi),死(si)水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)位(wei)45.0米(mi)。
工(gong)(gong)(gong)程于1958年開工(gong)(gong)(gong),至1974年機組全部發電,全體施工(gong)(gong)(gong)、科(ke)研人員通過學中干、干中學,經過實踐鍛煉,技術素質和管理水平逐漸提高,成為了(le)一支(zhi)專業齊全、能打(da)硬(ying)仗的施工(gong)(gong)(gong)隊伍,保質保量地完成了(le)試驗(yan)和施工(gong)(gong)(gong)任務。
陸水(shui)樞(shu)紐(niu)1967年7月下閘蓄水(shui)后(hou),由(you)長(chang)(chang)辦試(shi)驗(yan)施工總隊負(fu)責后(hou)期的施工及管理,1967年12月。成立“長(chang)(chang)辦陸水(shui)試(shi)驗(yan)電站”。1986年,“長(chang)(chang)辦陸水(shui)試(shi)驗(yan)電站”改(gai)名(ming)為“長(chang)(chang)辦陸水(shui)試(shi)驗(yan)樞(shu)紐(niu)管理局(ju)”。“陸水(shui)水(shui)力發電廠”改(gai)名(ming)為“陸水(shui)試(shi)驗(yan)電廠”。
主壩及廠房
主壩(ba)(ba)(ba)壩(ba)(ba)(ba)頂高程58.0米(mi),最大(da)壩(ba)(ba)(ba)高49米(mi),壩(ba)(ba)(ba)頂長度234.3米(mi),防(fang)浪(lang)墻(qiang)高1.2米(mi),主壩(ba)(ba)(ba)采用(yong)混凝(ning)土預制(zhi)塊安(an)裝。
溢(yi)流壩(ba)段考慮到(dao)節省工程(cheng),采用(yong)4個(ge)16米(mi)(mi)(mi)寬(kuan)(kuan)的(de)寬(kuan)(kuan)縫(feng)重力壩(ba)組(zu)成(cheng),縫(feng)寬(kuan)(kuan)3米(mi)(mi)(mi),壩(ba)上設5個(ge)9.4米(mi)(mi)(mi)寬(kuan)(kuan)的(de)溢(yi)流孔,堰頂高程(cheng)采用(yong)40.5米(mi)(mi)(mi)。堰上設置寬(kuan)(kuan)9.4米(mi)(mi)(mi)、高10.5米(mi)(mi)(mi)得弧形(xing)閘門,門頂有鋼筋混凝土(tu)活動心墻(qiang)。
采用底流(liu)式(shi)消能,壩(ba)下(xia)護(hu)坦寬(kuan)61.7米(mi),長88米(mi),由兩個(ge)不同高(gao)程的(de)水平段(duan)和(he)中(zhong)間(jian)的(de)一(yi)個(ge)斜坡(po)段(duan)聯(lian)結組成(cheng)。護(hu)坦起點(dian)前的(de)溢流(liu)壩(ba)址處設(she)(she)有(you)差動式(shi)消力(li)坎,護(hu)坦中(zhong)部加設(she)(she)一(yi)排消力(li)墩,末端設(she)(she)有(you)尾坎,護(hu)坦兩側有(you)導水墻。
廠房為壩(ba)后式,壩(ba)段為混凝土實(shi)體(ti)重(zhong)力壩(ba),裝機(ji)4臺,共3.52萬千(qian)瓦。
1號副壩有1A、1B兩個壩,都是均(jun)質土壩。其中1A右(you)岸端設有北干渠渠首(shou)進水涵(han)閘,共3孔,孔口尺寸為(wei)(wei)2.6m×2.6m,設計引(yin)用(yong)流量為(wei)(wei)40m3/s,設計灌溉(gai)面積為(wei)(wei)2.67萬公(gong)頃。
2號(hao)副壩原為土壩,防洪加固(gu)時改建為砼(tong)泄洪閘。按1000年一遇設計,共3孔(kong),每孔(kong)寬12m,底板高程46m。
3號(hao)副壩(ba)(ba)(ba)位于(yu)原導流明渠內,為(wei)(wei)混(hun)凝土(tu)重力(li)壩(ba)(ba)(ba),采用混(hun)凝土(tu)預(yu)制塊安裝。最大壩(ba)(ba)(ba)高30m,壩(ba)(ba)(ba)頂(ding)全長71.9m,共(gong)分7個壩(ba)(ba)(ba)段(duan)(duan),其中3號(hao)壩(ba)(ba)(ba)段(duan)(duan)為(wei)(wei)底(di)孔(kong)壩(ba)(ba)(ba)段(duan)(duan),設4m×6m底(di)孔(kong)1個,孔(kong)底(di)高程(cheng)為(wei)(wei)32.0m;4號(hao)壩(ba)(ba)(ba)段(duan)(duan)為(wei)(wei)溢(yi)(yi)流壩(ba)(ba)(ba)段(duan)(duan),堰頂(ding)高程(cheng)41m,閘(zha)孔(kong)寬度為(wei)(wei)9.4m。底(di)孔(kong)和溢(yi)(yi)流壩(ba)(ba)(ba)段(duan)(duan)均采用弧形閘(zha)門,用固定式(shi)卷揚機啟(qi)閉;檢修門與主壩(ba)(ba)(ba)共(gong)用一臺門機啟(qi)閉。下(xia)游(you)(you)采用挑流消能(neng),護坦兩側的下(xia)游(you)(you)導水墻,左側為(wei)(wei)重力(li)式(shi),右側為(wei)(wei)岸坡式(shi)。
4、5號副壩(ba)為漿砌(qi)(qi)石(shi)(shi)壩(ba),都沿公路而(er)建,壩(ba)頂(ding)面向(xiang)下(xia)游(you)傾(qing)斜2%~3%,目的在于排(pai)水。5號副壩(ba)中心偏后,其(qi)地質條件(jian)較4號副壩(ba)差,且水壓(ya)力大,因此上(shang)游(you)做成傾(qing)斜面,采用漿砌(qi)(qi)石(shi)(shi)護(hu)坡,下(xia)游(you)護(hu)坡設置縱向(xiang)和(he)橫向(xiang)排(pai)水溝(gou)。
六號副壩
6號副壩(ba)(ba)(ba)有A、B兩個壩(ba)(ba)(ba),A為粘土窄心墻(qiang)風化(hua)屑壩(ba)(ba)(ba)殼壩(ba)(ba)(ba),B為粘土斜墻(qiang)壩(ba)(ba)(ba)殼土石壩(ba)(ba)(ba)。壩(ba)(ba)(ba)頂(ding)長115米(mi),最(zui)大壩(ba)(ba)(ba)高(gao)25.9米(mi),壩(ba)(ba)(ba)頂(ding)高(gao)程(cheng)一般為58.5米(mi),壩(ba)(ba)(ba)頂(ding)采用漿砌塊石作防(fang)浪墻(qiang),高(gao)程(cheng)59.0米(mi)。
8號(hao)副(fu)壩(ba)(ba)(ba)為(wei)均質(zhi)土(tu)壩(ba)(ba)(ba),壩(ba)(ba)(ba)頂(ding)(ding)長為(wei)1543m,最(zui)大壩(ba)(ba)(ba)高25.6米(mi),上游護(hu)坡為(wei)1:3和(he)1:3.5,下游護(hu)坡為(wei)1:2.75和(he)1:3。壩(ba)(ba)(ba)頂(ding)(ding)高程59米(mi),防浪墻(qiang)頂(ding)(ding)高程60.2米(mi),壩(ba)(ba)(ba)頂(ding)(ding)寬(kuan)6米(mi),為(wei)樞紐規模(mo)最(zui)大的副(fu)壩(ba)(ba)(ba)。
十號(hao)副壩為粘土(tu)均質壩,最(zui)大(da)壩高(gao)(gao)3.00米(mi),壩頂(ding)長度(du)77.0米(mi),壩頂(ding)高(gao)(gao)程58.00米(mi)。
十一號(hao)副壩為(wei)粘(zhan)土寬(kuan)心墻風(feng)化(hua)屑壩殼壩,最(zui)大壩高(gao)13.20米(mi),壩頂長度78.0米(mi),壩頂高(gao)程58.00米(mi)。
歷史沿革
1997年(nian)11月8日,當世人矚目長江 三(san)峽(xia)(xia)工程截流(liu)現場時,請不要忘(wang)記了為三(san)峽(xia)(xia)工程早期試(shi)驗(yan)(yan)有過杰出貢(gong)獻(xian)的鄂南赤壁(bi)市陸水(shui)湖三(san)峽(xia)(xia)試(shi)驗(yan)(yan)壩(ba)(ba)的建(jian)設者。1958年(nian),經毛澤東主席、周恩(en)來總理批(pi)準,在此興建(jian)大型水(shui)利水(shui)電綜合試(shi)驗(yan)(yan)壩(ba)(ba),即“三(san)峽(xia)(xia)試(shi)驗(yan)(yan)壩(ba)(ba)”。這是(shi)中國水(shui)利史上(shang)第(di)一次采用大塊體預制安裝筑壩(ba)(ba)施工方法的試(shi)驗(yan)(yan)。同(tong)時,一系列相關試(shi)驗(yan)(yan)為葛州壩(ba)(ba)水(shui)利樞紐工程建(jian)設提供(gong)了科(ke)學(xue)依據。如今,陸水(shui)湖景區的“三(san)峽(xia)(xia)試(shi)驗(yan)(yan)壩(ba)(ba)主題公園”將帶游客重溫這段歷(li)史。
陸(lu)水(shui)(shui)(shui)(shui)試驗樞(shu)(shu)(shu)紐管(guan)(guan)理(li)局于1958年為興建三峽試驗壩——陸(lu)水(shui)(shui)(shui)(shui)水(shui)(shui)(shui)(shui)利(li)樞(shu)(shu)(shu)紐而成立。現主要負責陸(lu)水(shui)(shui)(shui)(shui)試驗樞(shu)(shu)(shu)紐的(de)(de)運用管(guan)(guan)理(li)與(yu)(yu)維護(hu)、水(shui)(shui)(shui)(shui)庫防洪抗(kang)旱調度、水(shui)(shui)(shui)(shui)庫水(shui)(shui)(shui)(shui)資源管(guan)(guan)理(li)與(yu)(yu)保護(hu),承擔有(you)關水(shui)(shui)(shui)(shui)電(dian)工(gong)(gong)程科學試驗任(ren)(ren)務,負責本單位國(guo)有(you)資產(chan)的(de)(de)運營或監督管(guan)(guan)理(li);所屬企業(ye)具有(you)對外承攬(lan)水(shui)(shui)(shui)(shui)利(li)水(shui)(shui)(shui)(shui)電(dian)、工(gong)(gong)民建、道路(lu)橋涵(han)、市政等工(gong)(gong)程項目的(de)(de)勘(kan)察設計(ji)、施工(gong)(gong)、監理(li)任(ren)(ren)務和中小水(shui)(shui)(shui)(shui)(火)電(dian)控(kong)制設備的(de)(de)研(yan)制生產(chan)能力。40多(duo)年來,除完成陸(lu)水(shui)(shui)(shui)(shui)試驗樞(shu)(shu)(shu)紐工(gong)(gong)程的(de)(de)施工(gong)(gong)試驗、樞(shu)(shu)(shu)紐建設和管(guan)(guan)理(li)運用外,還多(duo)次(ci)派出隊伍參加阿富汗(han)、索(suo)馬里、喀(ka)麥隆、斯(si)里蘭卡等國(guo)家援(yuan)外水(shui)(shui)(shui)(shui)利(li)水(shui)(shui)(shui)(shui)電(dian)工(gong)(gong)程的(de)(de)建設,為國(guo)家贏得聲譽(yu)。