虞(yu)美人,詞(ci)牌名,又名“一江春(chun)水”“玉壺水”“巫山十(shi)二(er)峰”等。以(yi)李(li)煜(yu)詞(ci)毛文(wen)錫詞(ci)為(wei)正體(ti),李(li)詞(ci)為(wei)雙調(diao)五(wu)(wu)十(shi)六(liu)字,前(qian)后段(duan)各四句,兩(liang)仄韻(yun)(yun)(yun)、兩(liang)平(ping)韻(yun)(yun)(yun);毛詞(ci)為(wei)雙調(diao)五(wu)(wu)十(shi)八字,前(qian)后段(duan)各五(wu)(wu)句,兩(liang)仄韻(yun)(yun)(yun),三(san)平(ping)韻(yun)(yun)(yun)。另有(you)五(wu)(wu)十(shi)六(liu)字兩(liang)仄韻(yun)(yun)(yun)兩(liang)平(ping)韻(yun)(yun)(yun),五(wu)(wu)十(shi)八字五(wu)(wu)平(ping)韻(yun)(yun)(yun),五(wu)(wu)十(shi)八字前(qian)段(duan)五(wu)(wu)句五(wu)(wu)平(ping)韻(yun)(yun)(yun),后段(duan)五(wu)(wu)句兩(liang)仄韻(yun)(yun)(yun)三(san)平(ping)韻(yun)(yun)(yun)的變體(ti)。代表(biao)作有(you)李(li)煜(yu)《虞(yu)美人·春(chun)花秋月何時了》《虞(yu)美人·風回小院庭蕪綠(lv)》等。
此調為(wei)唐代(dai)教(jiao)坊曲,始詞(ci)見(jian)于敦煌曲子詞(ci),前后段結句(ju)(ju)為(wei)七(qi)三(san)句(ju)(ju)式,與(yu)五(wu)代(dai)顧復六首相同。《詞(ci)譜》列七(qi)體,當以李(li)煜此體為(wei)宋人通用者。《碧(bi)雞漫志》云:“《虞美(mei)人》舊曲三(san),其(qi)一(yi)(yi)屬(shu)中呂(lv)(lv)調,其(qi)一(yi)(yi)屬(shu)中呂(lv)(lv)宮(gong),近世又轉入黃鐘宮(gong)。”元高拭詞(ci)注“南呂(lv)(lv)調”。《樂府雅詞(ci)》名“虞美(mei)人令”。周紫芝詞(ci)有“只恐怕寒,難近玉壺冰”句(ju)(ju),名“玉壺冰”。張炎詞(ci)賦(fu)柳兒(er),因(yin)名“憶(yi)柳曲”。王行詞(ci)取李(li)煜“恰似一(yi)(yi)江春(chun)水向東流”句(ju)(ju),名“一(yi)(yi)江春(chun)水”。
關于“虞(yu)(yu)(yu)美(mei)(mei)人(ren)(ren)(ren)”名(ming)(ming)稱(cheng)的來(lai)源,有多種可能。虞(yu)(yu)(yu)美(mei)(mei)人(ren)(ren)(ren),秦末(mo)人(ren)(ren)(ren),即虞(yu)(yu)(yu)姬。項羽之姬妾(qie),常隨侍軍中(zhong)(zhong)。漢兵圍項羽于垓下,羽夜起飲帳中(zhong)(zhong),悲歌慷慨(kai);虞(yu)(yu)(yu)姬以歌和之。又草名(ming)(ming),別稱(cheng)麗春花、錦(jin)被花,花有紅、紫、白等色;傳說此花聞《虞(yu)(yu)(yu)美(mei)(mei)人(ren)(ren)(ren)》曲(qu)便花枝舞動(dong)。王灼(zhuo)《碧雞漫志》卷四(si):“《虞(yu)(yu)(yu)美(mei)(mei)人(ren)(ren)(ren)》,《脞說》稱(cheng)起于項籍‘虞(yu)(yu)(yu)兮’之歌。予謂(wei)后(hou)世以此命名(ming)(ming)可也,曲(qu)起于唐時,非也。曾子宣夫人(ren)(ren)(ren)魏(wei)氏作(zuo)《虞(yu)(yu)(yu)美(mei)(mei)人(ren)(ren)(ren)草行》有云(yun):‘三軍散(san)盡旌旗倒,玉帳佳人(ren)(ren)(ren)坐中(zhong)(zhong)老。香(xiang)魂夜作(zuo)劍光(guang)飛,青血化為(wei)原上草。芳菲寂寞寄寒枝,舊曲(qu)聞來(lai)似斂眉(mei)。’又云(yun):‘當時遺事久成空,慷慨(kai)尊前為(wei)起舞。……然舊曲(qu)三,其一(yi)屬中(zhong)(zhong)呂調,其一(yi)中(zhong)(zhong)呂宮(gong),近世轉入黃鐘宮(gong)。”
此(ci)(ci)調以(yi)(yi)七字(zi)句(ju)和五字(zi)句(ju)為(wei)(wei)主(zhu)(zhu),配以(yi)(yi)一(yi)個九字(zi)句(ju)為(wei)(wei)結,凡(fan)四(si)換韻(yun),仄韻(yun)與平韻(yun)相間(jian),每句(ju)用韻(yun),因而(er)音節明(ming)快響(xiang)亮,氣(qi)勢奔放,以(yi)(yi)悲(bei)歌(ge)慷(kang)慨(kai)為(wei)(wei)基本特色(se)。黃大(da)輿《賦(fu)虞(yu)美人(ren)草》云(yun):“世間(jian)離(li)恨何時(shi)(shi)了。不為(wei)(wei)英(ying)雄(xiong)少(shao)。楚歌(ge)聲起霸圖休。玉帳佳人(ren)血淚(lei)、滿東(dong)流。葛荒葵老蕪城暮。玉貌知何處(chu)。至今芳草解婆娑。只(zhi)有當時(shi)(shi)魂魄、未消磨。”辛(xin)棄疾對此(ci)(ci)題材(cai)亦賦(fu)云(yun):“當年得意(yi)如芳草。日日春風(feng)好(hao)。拔山力盡(jin)忽悲(bei)歌(ge)。飲罷虞(yu)兮從此(ci)(ci)、奈君何。人(ren)間(jian)不識精誠苦(ku)。貪看(kan)青青舞。驀然斂袂卻亭(ting)亭(ting)。怕(pa)是(shi)曲(qu)中猶(you)帶、楚歌(ge)聲。”蘇軾用以(yi)(yi)為(wei)(wei)友人(ren)贈(zeng)別亦流露悲(bei)慨(kai)之情(qing)(qing):“波(bo)聲拍(pai)枕長淮曉(xiao)。隙(xi)月窺人(ren)小。無情(qing)(qing)汴水自東(dong)流。只(zhi)載一(yi)船離(li)恨、向西(xi)州。竹溪花(hua)浦曾同醉。酒味多(duo)于淚(lei)。誰教風(feng)鑒(jian)在塵埃。醞(yun)造一(yi)場煩惱、送人(ren)來。”蔣捷抒寫整個一(yi)生的感慨(kai):“少(shao)年聽(ting)雨(yu)歌(ge)樓上。紅燭昏羅帳。壯年聽(ting)雨(yu)客舟中。江闊云(yun)低(di)斷雁(yan)、叫西(xi)風(feng)。而(er)今聽(ting)雨(yu)僧廬下。鬢已(yi)星星也。悲(bei)歡離(li)合總無情(qing)(qing)。一(yi)任階前雨(yu)滴(di)、到天明(ming)。”五代與宋(song)代詞人(ren)亦多(duo)有以(yi)(yi)此(ci)(ci)調抒寫兒女之情(qing)(qing)者,如北宋(song)何桌詞:“分香帕子揉藍膩。欲去殷勤惠。重來直待牡丹時(shi)(shi)。只(zhi)恐花(hua)知知后(hou)、故開遲(chi)。別來看(kan)盡(jin)閑(xian)桃李。日目闌(lan)干倚。催花(hua)無計問東(dong)鳳。夢作(zuo)一(yi)雙蝴蝶、繞芳叢。”此(ci)(ci)調適用之題材(cai)較(jiao)廣,但仍以(yi)(yi)抒情(qing)(qing)為(wei)(wei)主(zhu)(zhu)。
正體(ti)一雙(shuang)調(diao),五(wu)十六(liu)字(zi),前(qian)后(hou)段(duan)(duan)各四句(ju),兩(liang)(liang)(liang)仄(ze)韻、兩(liang)(liang)(liang)平(ping)(ping)韻。以李煜(yu)《虞(yu)美人(ren)·風回小院庭蕪綠》為(wei)代(dai)表。此(ci)調(diao)以李詞(ci)、毛詞(ci)為(wei)正體(ti),而(er)宋元詞(ci)依李體(ti)填者尤(you)多。若顧詞(ci)二體(ti),則惟唐人(ren)有之,皆變格(ge)也(ye)。此(ci)詞(ci)前(qian)后(hou)段(duan)(duan)四換韻,其兩(liang)(liang)(liang)結(jie)(jie)系九字(zi)句(ju),或兩(liang)(liang)(liang)字(zi)微讀(du),或四字(zi)微讀(du),或六(liu)字(zi)微讀(du),以蟬聯不(bu)(bu)斷為(wei)合格(ge)。按蘇軾詞(ci)前(qian)段(duan)(duan)結(jie)(jie)句(ju)“便使(shi)尊前(qian)醉倒、且徘徊”,后(hou)段(duan)(duan)結(jie)(jie)句(ju)“對月逢花不(bu)(bu)飲、待何時(shi)”,“醉”字(zi)、“不(bu)(bu)”字(zi)俱仄(ze)聲。又馮延巳詞(ci)后(hou)結(jie)(jie)“塵掩玉箏弦柱、畫堂空(kong)”,“塵”字(zi)平(ping)(ping)聲,“玉”字(zi)仄(ze)聲。譜內可平(ping)(ping)可仄(ze)據此(ci),馀參(can)張(zhang)、馮二詞(ci)。
正體二雙調,五(wu)十(shi)八字,前后段(duan)各五(wu)句,兩(liang)仄韻(yun)(yun)(yun),三平韻(yun)(yun)(yun)。以毛(mao)文錫(xi)《虞美人·寶檀金縷鴛鴦枕》為代表(biao)。此(ci)詞(ci)前后段(duan)亦四換(huan)韻(yun)(yun)(yun),但(dan)兩(liang)結俱七(qi)字一(yi)(yi)句、三字一(yi)(yi)句,多一(yi)(yi)字,多押一(yi)(yi)韻(yun)(yun)(yun),與李(li)煜詞(ci)體又異。《花間集(ji)》孫(sun)光(guang)憲、顧夐、鹿虔衣、李(li)珣、閻選詞(ci),《陽春集(ji)》馮延(yan)巳詞(ci),俱如此(ci)填。宋詞(ci)有歐陽修(xiu)、杜安世諸作可(ke)(ke)(ke)校。按歐陽修(xiu)詞(ci)前段(duan)第四句“睡容初(chu)(chu)起枕痕圓”,“睡”字仄聲,“初(chu)(chu)”字平聲。后段(duan)第四句“故生芳草碧連云(yun)”,“故”字仄聲。譜內可(ke)(ke)(ke)平可(ke)(ke)(ke)仄據此(ci),其馀悉同李(li)詞(ci)。
變體一雙調,五十六字,前后(hou)(hou)段(duan)各(ge)四(si)句,兩(liang)仄韻(yun),兩(liang)平韻(yun)。以張炎《虞美人·修眉刷翠春痕聚》為代(dai)表。此與李(li)詞(ci)同(tong),惟前后(hou)(hou)段(duan)不換(huan)韻(yun)異。按周邦彥(yan)詞(ci)前段(duan)“戀、遠(yuan)、腮、來”四(si)韻(yun),后(hou)(hou)段(duan)“按、看、煤、灰”四(si)韻(yun),葛勝仲(zhong)詞(ci)前段(duan)“樹、暮、時(shi)、池(chi)”四(si)韻(yun),后(hou)(hou)段(duan)“露(lu)、語、詩(shi)、歸(gui)”四(si)韻(yun),俱不換(huan)韻(yun),正與此同(tong)。
變體(ti)二(er)雙調,五十(shi)六字,前后段各四句,兩仄韻(yun),兩平韻(yun)。以馮(feng)延巳《虞美人·玉(yu)鉤鸞柱(zhu)調鸚鵡》為代表。此(ci)詞(ci)后段不另換仄韻(yun),但(dan)換平韻(yun),與張詞(ci)異。
變體(ti)三雙調(diao),五十(shi)八字(zi),前后(hou)段(duan)各五句(ju),兩仄(ze)韻(yun)(yun),三平韻(yun)(yun)。以晃補(bu)之《虞美人(ren)·羊山(shan)餞杜侍郎郡君十(shi)二(er)姑及外弟天(tian)逵》為代表。此與(yu)毛詞同,惟前后(hou)段(duan)不(bu)換(huan)韻(yun)(yun)異。按(an)杜安世(shi)“江亭(ting)春晚”詞前段(duan)“盡、近、情、行、清”五韻(yun)(yun),后(hou)段(duan)“舜、峻、人(ren)、淪(lun)、巾”五韻(yun)(yun),俱(ju)不(bu)換(huan)韻(yun)(yun),正與(yu)此同。
變(bian)體(ti)四(si)雙(shuang)調,五十八字,前(qian)(qian)后(hou)段各五句(ju),五平韻。以顧夐《虞美人·觸簾風送(song)景陽鐘(zhong)》為代表。此調字句(ju)悉同毛(mao)詞(ci),惟前(qian)(qian)后(hou)段全押平韻異。《花(hua)間(jian)集》亦僅見此體(ti),無宋詞(ci)別首(shou)可校。
變體五(wu)雙(shuang)調(diao),五(wu)十八字,前段五(wu)句(ju),五(wu)平(ping)韻(yun)(yun)(yun)(yun);后(hou)段五(wu)句(ju),兩仄韻(yun)(yun)(yun)(yun),三(san)(san)平(ping)韻(yun)(yun)(yun)(yun)。以顧(gu)夐(xiong)《虞美人(ren)·少(shao)年(nian)艷質勝(sheng)瓊英》為代表。此詞(ci)字句(ju)亦與毛(mao)詞(ci)同,惟前段全押平(ping)韻(yun)(yun)(yun)(yun),用“觸簾風送”詞(ci)體,后(hou)段兩仄韻(yun)(yun)(yun)(yun)三(san)(san)平(ping)韻(yun)(yun)(yun)(yun),仍(reng)用毛(mao)詞(ci)體,見《花間集》。采入以備一體。
格律對照例詞:《虞美人·風回小院庭蕪綠(lv)》
中(zhong)平(ping)(ping)中(zhong)仄(ze)(ze)平(ping)(ping)平(ping)(ping)仄(ze)(ze),中(zhong)仄(ze)(ze)平(ping)(ping)平(ping)(ping)仄(ze)(ze)。中(zhong)平(ping)(ping)中(zhong)仄(ze)(ze)仄(ze)(ze)平(ping)(ping)平(ping)(ping),中(zhong)仄(ze)(ze)中(zhong)平(ping)(ping)中(zhong)仄(ze)(ze)仄(ze)(ze)平(ping)(ping)平(ping)(ping)。
風回小院庭蕪綠,柳(liu)眼春相續(xu)。憑闌半日獨無言,依舊竹聲新月似當年。
中(zhong)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze),中(zhong)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)。仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping),中(zhong)仄(ze)(ze)(ze)(ze)中(zhong)平(ping)(ping)(ping)(ping)中(zhong)仄(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)。
笙(sheng)歌未(wei)散尊罍在,池面冰初解。燭明香暗畫(hua)闌深,滿鬢清霜殘雪思難禁。
格律對照(zhao)例(li)詞:《虞美人·寶(bao)檀(tan)金縷鴛鴦枕》
中(zhong)平(ping)(ping)(ping)中(zhong)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze),中(zhong)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)。中(zhong)平(ping)(ping)(ping)中(zhong)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping),中(zhong)平(ping)(ping)(ping)中(zhong)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)、仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)。
寶檀金縷鴛鴦枕,綬帶(dai)盤(pan)宮錦。夕陽(yang)低蜆小窗(chuang)明,南園綠(lv)樹語鶯鶯、夢難成。
中平(ping)(ping)(ping)(ping)中仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze),中仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)。中平(ping)(ping)(ping)(ping)中仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping),中平(ping)(ping)(ping)(ping)中仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)、仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)。
玉爐香暖頻添注,滿地飄(piao)輕絮。珠簾不卷度(du)沈煙,庭前閑立(li)畫秋(qiu)千、艷陽天。
格律對照(zhao)例詞:《虞(yu)美人·修眉刷翠春痕聚》
平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)。仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping),仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)、仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)。
修眉刷翠春痕聚,難(nan)翦愁(chou)來處。斷(duan)絲無力綰繁華,也學落花流水、到天涯。
仄(ze)平仄(ze)仄(ze)平平仄(ze),仄(ze)仄(ze)平平仄(ze)。仄(ze)平平仄(ze)仄(ze)平平,仄(ze)仄(ze)平平仄(ze)仄(ze)、仄(ze)平平?
那(nei)時錯認章臺去,卻是陽關(guan)路。待將(jiang)心恨趁楊花,不識相思一(yi)點(dian)、在誰家?
格律對(dui)照例詞:《虞(yu)美人·玉鉤鸞(luan)柱(zhu)調鸚鵡(wu)》
仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)。平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping),仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)、仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)。
玉鉤鸞柱(zhu)調鸚鵡,宛(wan)轉留春語。云屏(ping)冷落(luo)畫(hua)堂空,薄晚春寒無奈(nai)、落(luo)花風。
平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)仄(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze),仄(ze)(ze)仄(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)。仄(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)仄(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping),平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)、仄(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)。
褰簾燕(yan)子低飛去,拂鏡塵鸞舞。不知今夜(ye)月眉彎,誰佩同心(xin)雙結、倚(yi)闌干。
格律對照例詞:《虞美人·羊山餞杜侍郎郡君十(shi)二姑及外弟天逵(kui)》
平(ping)(ping)平(ping)(ping)平(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)平(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze),平(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)平(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)。平(ping)(ping)平(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)平(ping)(ping),平(ping)(ping)平(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)平(ping)(ping),仄(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)平(ping)(ping)。
原(yuan)桑飛盡霜空(kong)杳(yao),霜夜愁難曉(xiao)。油(you)燈野(ye)店怯黃昏,窮途不減酒杯深(shen),故(gu)人心。
平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze),仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)。仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping),平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping),仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)。
羊(yang)山(shan)故道行(xing)人少,也送行(xing)人老(lao)。一般別語重(zhong)千金,明年過我(wo)小園林,話如今。
格律對照(zhao)例詞(ci):《虞美人·觸(chu)簾風送景陽鐘(zhong)》
仄平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)仄仄平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping),平(ping)(ping)(ping)仄仄平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)。仄平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)仄仄平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping),仄平(ping)(ping)(ping)仄仄仄平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping),仄平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)。
觸(chu)簾風送景陽鐘,鴛被繡花重。曉幃(wei)初(chu)卷冷煙濃,翠(cui)勻粉(fen)黛(dai)好(hao)儀容,思嬌慵。
仄(ze)(ze)(ze)平(ping)平(ping)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)平(ping),仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)平(ping)。仄(ze)(ze)(ze)平(ping)平(ping)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)平(ping),仄(ze)(ze)(ze)平(ping)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)平(ping)平(ping),仄(ze)(ze)(ze)平(ping)平(ping)。
起來無語理朝妝,寶(bao)匣鏡凝光。綠荷(he)相倚滿池塘,露清枕簟藕花(hua)香,恨(hen)悠(you)揚(yang)。
格律(lv)對照例詞:《虞美人(ren)·少(shao)年艷質勝瓊(qiong)英》
仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping),仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)。平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping),平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping),仄(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)。
少年艷質勝瓊英,早晚(wan)到三清。蓮冠(guan)穩篸細篦橫,飄(piao)飄(piao)羅(luo)袖碧云輕,畫難成。
平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)仄(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze),仄(ze)(ze)仄(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)。仄(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)仄(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping),仄(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)仄(ze)(ze)仄(ze)(ze)仄(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping),仄(ze)(ze)平(ping)(ping)(ping)(ping)平(ping)(ping)(ping)(ping)。
遲遲少轉腰身裊,翠靨眉心(xin)小。醮(jiao)壇風(feng)急杏枝香,此(ci)時恨不駕鸞凰,訪劉郎(lang)。
(說明:詞牌(pai)格律與對(dui)照例詞交錯排(pai)列(lie)。格律使(shi)用宋體字(zi)排(pai)印(yin),例詞使(shi)用斜體字(zi)排(pai)印(yin)。詞牌(pai)符號含(han)義如下:平,表(biao)示(shi)填(tian)平聲字(zi);仄(ze),表(biao)示(shi)填(tian)仄(ze)聲字(zi);中,表(biao)示(shi)可平可仄(ze)。句末(mo)加粗(cu)為(wei)韻(yun)腳。)
南唐·李煜《虞美人·春花秋月何時了(le)》
南唐·李煜(yu)《虞美人·風回(hui)小(xiao)院庭蕪(wu)綠》
唐·馮延巳《虞(yu)美人·玉鉤鸞(luan)柱調鸚(ying)鵡》
北宋·蘇軾《虞(yu)美人·波聲拍(pai)枕長淮曉》
北(bei)宋·蘇軾《虞美(mei)人·有美(mei)堂贈述古》
北(bei)宋·蘇軾《虞美人(ren)·述懷》
北宋·秦觀《虞美人·碧桃(tao)天上栽(zai)和露》
北宋·舒亶(dan)《虞美人·寄公度》
南宋(song)·蔣捷《虞美(mei)人(ren)·聽雨》
南宋·蔣捷《虞(yu)美人·梳樓(lou)》
清·納蘭性(xing)德《虞(yu)美人·銀床淅瀝(li)青(qing)梧老》
清(qing)·納蘭性德《虞美人·曲(qu)闌(lan)深處重相見》
清·納蘭性德(de)《虞美人·秋夕信步》