棲息在(zai)亞洲(zhou)和美洲(zhou)沿岸的太(tai)平(ping)洋(yang)熱帶和溫(wen)帶海(hai)(hai)域(yu),主要分布于太(tai)平(ping)洋(yang)北(bei)部的溫(wen)帶水域(yu),包括日本海(hai)(hai)、阿拉斯加、白令海(hai)(hai)、加利福尼(ni)亞州、墨西哥等海(hai)(hai)域(yu),即北(bei)緯18~67度(du)(du)、東經137度(du)(du)至西經108度(du)(du)、其中在(zai)東經141~147度(du)(du)、北(bei)緯35~43度(du)(du)海(hai)(hai)域(yu)的分布密度(du)(du)最大。適溫(wen)范圍為(wei)10~24℃,最適溫(wen)度(du)(du)15~18℃,棲息水深(shen)0~230米。
目(mu)前共有4種(zhong)秋(qiu)刀(dao)(dao)魚分(fen)(fen)布在三大(da)(da)(da)洋(yang)(yang)(yang)(yang),分(fen)(fen)別是(shi)北大(da)(da)(da)西(xi)洋(yang)(yang)(yang)(yang)秋(qiu)刀(dao)(dao)魚,主(zhu)要分(fen)(fen)布于大(da)(da)(da)西(xi)洋(yang)(yang)(yang)(yang)北部(bu)和(he)地(di)中(zhong)海;太平(ping)洋(yang)(yang)(yang)(yang)秋(qiu)刀(dao)(dao)魚,主(zhu)要分(fen)(fen)布于太平(ping)洋(yang)(yang)(yang)(yang)東(dong)部(bu)至夏威(wei)夷諸島水域(yu);大(da)(da)(da)西(xi)洋(yang)(yang)(yang)(yang)秋(qiu)刀(dao)(dao)魚,主(zhu)要分(fen)(fen)布于大(da)(da)(da)西(xi)洋(yang)(yang)(yang)(yang)和(he)印度洋(yang)(yang)(yang)(yang);印度洋(yang)(yang)(yang)(yang)秋(qiu)刀(dao)(dao)魚,主(zhu)要分(fen)(fen)布于印度洋(yang)(yang)(yang)(yang)和(he)大(da)(da)(da)西(xi)洋(yang)(yang)(yang)(yang)。其中(zhong)太平(ping)洋(yang)(yang)(yang)(yang)秋(qiu)刀(dao)(dao)魚被大(da)(da)(da)規模商業性開發,是(shi)日本、俄羅斯、韓國(guo)、中(zhong)國(guo)臺(tai)灣省等國(guo)和(he)地(di)區(qu)的主(zhu)要捕撈(lao)種(zhong)類。
秋刀魚魚體(ti)延(yan)長而纖細(xi)(xi),棒狀,側扁;吻端(duan)略(lve)突(tu)出,呈(cheng)鐮狀。頭頂部(bu)(bu)至吻端(duan)平(ping)坦(tan),中央有一(yi)微(wei)弱的(de)(de)棱線。眼(yan)較(jiao)(jiao)大(da)。口前位,下(xia)(xia)頜(he)(he)稍長于(yu)上(shang)頜(he)(he),上(shang)頜(he)(he)呈(cheng)三角形(xing),下(xia)(xia)角延(yan)長呈(cheng)裂縫狀。兩頜(he)(he)齒小(xiao),排列成一(yi)行(xing)。兩顎向前延(yan)伸短喙狀,下(xia)(xia)顎較(jiao)(jiao)上(shang)顎突(tu)出,齒細(xi)(xi)弱。犁骨(gu)、腭(e)骨(gu)、舌上(shang)無齒。舌端(duan)游離(li)(li)。鰓蓋膜分離(li)(li),不(bu)與(yu)峽部(bu)(bu)相(xiang)連。鰓耙(pa)多而細(xi)(xi)長。背(bei)(bei)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)與(yu)臀(tun)(tun)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)位于(yu)身體(ti)后(hou)方(fang),無硬棘(ji),其后(hou)方(fang)均具(ju)有小(xiao)離(li)(li)鰭(qi)(qi)(qi)(qi);背(bei)(bei)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)具(ju)10~12個軟(ruan)條及5~6個小(xiao)離(li)(li)鰭(qi)(qi)(qi)(qi),臀(tun)(tun)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)具(ju)12~14個軟(ruan)條及6~7個小(xiao)離(li)(li)鰭(qi)(qi)(qi)(qi);腹(fu)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)位于(yu)體(ti)中央之略(lve)后(hou)方(fang);尾鰭(qi)(qi)(qi)(qi)深開叉;脊椎(zhui)骨(gu)約63個;體(ti)被細(xi)(xi)圓(yuan)鱗(lin);側線下(xia)(xia)位,近腹(fu)緣。體(ti)背(bei)(bei)部(bu)(bu)呈(cheng)深藍色(se),腹(fu)部(bu)(bu)呈(cheng)銀(yin)(yin)灰(hui)色(se),吻端(duan)與(yu)尾柄后(hou)部(bu)(bu)略(lve)帶黃(huang)色(se),體(ti)側中央有一(yi)銀(yin)(yin)藍色(se)縱帶。背(bei)(bei)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)及小(xiao)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)、尾鰭(qi)(qi)(qi)(qi)為(wei)灰(hui)褐色(se)。胸(xiong)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)淺(qian)灰(hui)色(se),基地黑色(se)。臀(tun)(tun)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)和腹(fu)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)白(bai)色(se)。體(ti)長可達35cm。胸(xiong)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)小(xiao),截形(xing)。體(ti)側胸(xiong)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)上(shang)方(fang)具(ju)2~3行(xing)鱗(lin)片寬(kuan)的(de)(de)橄(gan)欖色(se)縱帶,體(ti)后(hou)部(bu)(bu)至尾鰭(qi)(qi)(qi)(qi)基帶漸窄。
為(wei)表(biao)層(ceng)洄游性(xing)魚(yu)類(lei),無胃,腸(chang)短;秋刀魚(yu)有幾類(lei)天敵如(ru)海洋哺乳(ru)類(lei)、烏(wu)賊和鮪魚(yu)、板鰓(sai)亞綱魚(yu)類(lei)等,當逃(tao)離掠食者的(de)時候(hou),可(ke)以在水(shui)的(de)表(biao)面上滑行。
秋刀魚在(zai)5-7月份從(cong)亞熱帶地區向(xiang)北(bei)遷移,到(dao)達(da)親潮海(hai)域(Oyashiowaters)進(jin)行索餌,然(ran)后在(zai)7-8月份間(jian)向(xiang)南沿著日本(ben)海(hai)岸泅游(you),到(dao)達(da)黑潮海(hai)域(Kuroshiowaters)進(jin)行產(chan)卵,黑潮海(hai)域是(shi)主要(yao)的產(chan)卵場。
秋刀魚以動物性浮游(you)生物為食,如(ru)蝦類(lei)、卜足類(lei)、魚卵、橈足類(lei)等,尤喜蝦類(lei)。攝餌活(huo)動主要在白(bai)天,夜(ye)里基本(ben)不攝食。攝餌時的(de)最適溫度為15~21℃。秋刀魚具有(you)明顯的(de)晝夜(ye)垂直移動現象,白(bai)天在距海面15m左右的(de)水(shui)層活(huo)動,夜(ye)間上(shang)浮至水(shui)域(yu)的(de)表層活(huo)動。
日本(ben)(ben)太平(ping)洋一側的(de)秋(qiu)(qiu)(qiu)刀魚(yu)從8月(yue)至(zhi)12月(yue)在北海(hai)道(dao)至(zhi)東北地區南下徊游到達(da)日本(ben)(ben)南方水域(yu),從2月(yue)至(zhi)7月(yue)進行北上徊游,到達(da)北海(hai)道(dao)至(zhi)千島外海(hai)。而在日本(ben)(ben)海(hai)側其南下洄游不(bu)明顯,但在6月(yue)左右會(hui)有明顯向北洄游。秋(qiu)(qiu)(qiu)刀魚(yu)體長25cm以上即成熟,日本(ben)(ben)南部海(hai)域(yu)的(de)秋(qiu)(qiu)(qiu)刀魚(yu)產(chan)卵期為1—4月(yue),日本(ben)(ben)北部海(hai)域(yu)的(de)秋(qiu)(qiu)(qiu)刀魚(yu)產(chan)卵期為7-11月(yue),在流(liu)藻及潮境聚(ju)集處或內灣產(chan)卵。秋(qiu)(qiu)(qiu)刀魚(yu)的(de)卵具有纏絡絲,黏附(fu)于(yu)浮藻上,隨(sui)波(bo)流(liu)移(yi)動,以免沉入(ru)海(hai)中(zhong)。
秋刀魚(yu)屬(shu)中上層魚(yu)類,棲息于水(shui)深0~230米(mi)的(de)太平洋亞熱帶或(huo)溫帶海域中。
秋(qiu)刀魚性成(cheng)熟的最(zui)小體長約26.0cm。在人工養(yang)殖的環境為20°C的恒溫水池中,秋(qiu)刀魚當體長長至25.0cm時(shi)會開始成(cheng)熟與產卵。
魚(yu)(yu)類卵(luan)(luan)巢(chao)常(chang)見的(de)(de)(de)(de)發(fa)(fa)育(yu)模式(shi)(shi)有三種(zhong)類型:(1)同(tong)(tong)(tong)期卵(luan)(luan)發(fa)(fa)育(yu)(2)群同(tong)(tong)(tong)期卵(luan)(luan)發(fa)(fa)育(yu)(3)非同(tong)(tong)(tong)期卵(luan)(luan)發(fa)(fa)育(yu),通(tong)過卵(luan)(luan)巢(chao)內(nei)卵(luan)(luan)徑的(de)(de)(de)(de)組成(cheng)以及卵(luan)(luan)細(xi)胞(bao)結構的(de)(de)(de)(de)變化判定,秋(qiu)刀魚(yu)(yu)的(de)(de)(de)(de)卵(luan)(luan)巢(chao)發(fa)(fa)育(yu)方(fang)式(shi)(shi)為(wei)非同(tong)(tong)(tong)期卵(luan)(luan)發(fa)(fa)育(yu)。這種(zhong)魚(yu)(yu)類的(de)(de)(de)(de)特征為(wei)卵(luan)(luan)巢(chao)內(nei)同(tong)(tong)(tong)時存(cun)在有連續不(bu)同(tong)(tong)(tong)發(fa)(fa)育(yu)階(jie)段的(de)(de)(de)(de)卵(luan)(luan)母(mu)細(xi)胞(bao),可(ke)使同(tong)(tong)(tong)一尾雌魚(yu)(yu)在單一產(chan)(chan)卵(luan)(luan)季內(nei)可(ke)發(fa)(fa)生(sheng)多次(ci)分批產(chan)(chan)卵(luan)(luan)的(de)(de)(de)(de)行為(wei)。小坂(ban)和栗田指出單一尾秋(qiu)刀魚(yu)(yu)的(de)(de)(de)(de)產(chan)(chan)卵(luan)(luan)期通(tong)常(chang)可(ke)以進行約30次(ci)的(de)(de)(de)(de)產(chan)(chan)卵(luan)(luan)行為(wei),秋(qiu)刀魚(yu)(yu)每次(ci)產(chan)(chan)卵(luan)(luan)的(de)(de)(de)(de)卵(luan)(luan)數范圍為(wei)120-4500顆,平(ping)均值(zhi)約2000顆。
秋刀魚味(wei)道鮮美,營養豐富,適合蒸(zheng)、煮(zhu)、煎(jian)、烤 等多(duo)種方(fang)法烹飪,深受廣大(da)消費者的喜(xi)愛。
在(zai)(zai)日(ri)本(ben)(ben),秋刀(dao)(dao)魚(yu)(yu)物(wu)美價廉,是(shi)(shi)非常深受日(ri)本(ben)(ben)民眾(zhong)歡迎(ying)的食(shi)(shi)品(pin)。在(zai)(zai)日(ri)本(ben)(ben)壽司(si)店,秋刀(dao)(dao)魚(yu)(yu)是(shi)(shi)一道經(jing)典食(shi)(shi)品(pin)。日(ri)本(ben)(ben)人(ren)是(shi)(shi)全(quan)世(shi)界最長壽的國家,跟他(ta)們在(zai)(zai)全(quan)世(shi)界食(shi)(shi)魚(yu)(yu)量最高(gao)有很大(da)關系,尤其是(shi)(shi)食(shi)(shi)用秋刀(dao)(dao)魚(yu)(yu)。日(ri)本(ben)(ben)知名(ming)作家佐藤春夫在(zai)(zai)詩(shi)中贊賞(shang)秋刀(dao)(dao)魚(yu)(yu):“秋刀(dao)(dao)魚(yu)(yu)、秋刀(dao)(dao)魚(yu)(yu),吃著(zhu)滴上青桔酸汁的秋刀(dao)(dao)魚(yu)(yu),是(shi)(shi)此(ci)人(ren)故鄉的習俗。”
眾所(suo)(suo)周(zhou)知,秋(qiu)刀(dao)(dao)魚營(ying)養價值是相當高,它除(chu)了(le)含(han)(han)(han)(han)(han)有(you)(you)(you)人體所(suo)(suo)需的(de)(de)(de)(de)高消化吸收率(lv)的(de)(de)(de)(de)蛋白(bai)質以(yi)外(wai),還(huan)有(you)(you)(you)很(hen)多包含(han)(han)(han)(han)(han)EPA成(cheng)分(fen)具有(you)(you)(you)預防腦血栓和(he)心肌(ji)梗(geng)塞作(zuo)用的(de)(de)(de)(de)優質脂肪。另外(wai),它所(suo)(suo)含(han)(han)(han)(han)(han)有(you)(you)(you)的(de)(de)(de)(de)DHA成(cheng)分(fen)具有(you)(you)(you)抑制(zhi)乳腺(xian)癌(ai)、大(da)腸(chang)癌(ai)、肺癌(ai)等的(de)(de)(de)(de)功效(xiao),可以(yi)提(ti)高人體學(xue)習機(ji)能及(ji)防止老年性癡呆癥(zheng)的(de)(de)(de)(de)效(xiao)果。總體上,秋(qiu)刀(dao)(dao)魚是一種(zhong)營(ying)養豐(feng)富、對人體健康十分(fen)有(you)(you)(you)利(li)的(de)(de)(de)(de)綠色健康水產(chan)品。如果對秋(qiu)刀(dao)(dao)魚分(fen)背、腹、皮、內臟來測(ce)定EPA和(he)DHA,可知秋(qiu)刀(dao)(dao)魚的(de)(de)(de)(de)皮膚和(he)內臟里(li)含(han)(han)(han)(han)(han)量最高。它接近(jin)皮膚部分(fen)的(de)(de)(de)(de)棕色肉除(chu)含(han)(han)(han)(han)(han)EPA和(he)DHA外(wai),還(huan)含(han)(han)(han)(han)(han)有(you)(you)(you)各(ge)種(zhong)鐵和(he)維他(ta)命(ming)的(de)(de)(de)(de)成(cheng)分(fen)。秋(qiu)刀(dao)(dao)魚還(huan)含(han)(han)(han)(han)(han)有(you)(you)(you)中、老年人和(he)兒童所(suo)(suo)需的(de)(de)(de)(de)鈣和(he)維他(ta)命(ming)D成(cheng)分(fen),并且含(han)(han)(han)(han)(han)有(you)(you)(you)強化肝臟作(zuo)用的(de)(de)(de)(de)氨(an)基乙硝酸。
秋(qiu)(qiu)(qiu)(qiu)刀(dao)魚分(fen)布的(de)(de)(de)(de)(de)地域性(xing)和(he)(he)捕撈(lao)(lao)的(de)(de)(de)(de)(de)季節性(xing)使秋(qiu)(qiu)(qiu)(qiu)刀(dao)魚資源(yuan)的(de)(de)(de)(de)(de)開(kai)發利(li)(li)用(yong)大多集中在西北(bei)太平(ping)洋沿海國家和(he)(he)地區,主要有(you)日(ri)(ri)本(ben)(ben)、俄羅斯、韓國、朝鮮和(he)(he)臺灣地區。其(qi)中,日(ri)(ri)本(ben)(ben)是秋(qiu)(qiu)(qiu)(qiu)刀(dao)魚資源(yuan)開(kai)發利(li)(li)用(yong)最早最充分(fen)的(de)(de)(de)(de)(de)國家,迄(qi)今已經有(you)100多年(nian)的(de)(de)(de)(de)(de)歷史。關(guan)于秋(qiu)(qiu)(qiu)(qiu)刀(dao)魚漁場漁汛、生物學(xue)特性(xing)、資源(yuan)分(fen)布狀況(kuang)及(ji)捕撈(lao)(lao)技術等研(yan)究也(ye)最多。據(ju)日(ri)(ri)本(ben)(ben)水產專家推(tui)算,北(bei)太平(ping)秋(qiu)(qiu)(qiu)(qiu)刀(dao)魚的(de)(de)(de)(de)(de)年(nian)資源(yuan)總量(liang)(liang)(liang)為4x106~8x106 t,日(ri)(ri)本(ben)(ben)年(nian)總漁獲(huo)量(liang)(liang)(liang) 在2.3x105~3.1x105 t。日(ri)(ri)本(ben)(ben)對秋(qiu)(qiu)(qiu)(qiu)刀(dao)魚資源(yuan)的(de)(de)(de)(de)(de)開(kai)發利(li)(li)用(yong)不僅體現(xian)(xian)在每年(nian)巨大的(de)(de)(de)(de)(de)捕撈(lao)(lao)量(liang)(liang)(liang)上,也(ye)體現(xian)(xian)在相關(guan)部門在秋(qiu)(qiu)(qiu)(qiu)刀(dao)魚資源(yuan)捕撈(lao)(lao)和(he)(he)利(li)(li)用(yong)方面所制定(ding)的(de)(de)(de)(de)(de)一(yi)系列政策(ce),如置休漁期、控制作(zuo)業水域和(he)(he)船數、規(gui)格(ge),實施(shi)約占每年(nian)資源(yuan)總量(liang)(liang)(liang)20%~45%的(de)(de)(de)(de)(de)總許(xu)可漁獲(huo)量(liang)(liang)(liang)制度等。但從(cong)日(ri)(ri)本(ben)(ben)近20年(nian)來捕撈(lao)(lao)的(de)(de)(de)(de)(de)秋(qiu)(qiu)(qiu)(qiu)刀(dao)魚數量(liang)(liang)(liang)看,遠(yuan)遠(yuan)低(di)于總許(xu)可漁獲(huo)量(liang)(liang)(liang)的(de)(de)(de)(de)(de)規(gui)定(ding),因此開(kai)發利(li)(li)用(yong)潛力很大。