楞嚴經卷三原文及譯文
【原文】復(fu)次(ci)。阿(a)難。云何六入。本(ben)如(ru)(ru)來藏。妙真如(ru)(ru)性(xing)。阿(a)難。即彼(bi)目精瞪發(fa)勞者(zhe)。兼目與勞。同(tong)是菩(pu)提瞪發(fa)勞相。因于明(ming)暗(an)二(er)種妄(wang)塵。發(fa)見(jian)(jian)(jian)居中(zhong)。吸此塵象。名為見(jian)(jian)(jian)性(xing)。此見(jian)(jian)(jian)離彼(bi)明(ming)暗(an)二(er)塵。畢竟無(wu)(wu)體(ti)。如(ru)(ru)是。阿(a)難。當(dang)知(zhi)是見(jian)(jian)(jian)。非(fei)(fei)明(ming)暗(an)來。非(fei)(fei)于根(gen)出。不于空生(sheng)。何以故(gu)(gu)。若從明(ming)來。暗(an)即隨(sui)滅。應非(fei)(fei)見(jian)(jian)(jian)暗(an)。若從暗(an)來。明(ming)即隨(sui)滅。應無(wu)(wu)見(jian)(jian)(jian)明(ming)。若從根(gen)生(sheng)。必(bi)無(wu)(wu)明(ming)暗(an)。如(ru)(ru)是見(jian)(jian)(jian)精。本(ben)無(wu)(wu)自性(xing)。若于空出。前(qian)矚塵象。歸(gui)當(dang)見(jian)(jian)(jian)根(gen)。又空自觀。何關汝入。是故(gu)(gu)。當(dang)知(zhi)眼入虛妄(wang)。本(ben)非(fei)(fei)因緣。非(fei)(fei)自然性(xing)。
【譯文】阿難(nan),為什么(me)(me)說六入本來(lai)就(jiu)是(shi)如(ru)(ru)來(lai)自(zi)(zi)性妙明(ming)真(zhen)如(ru)(ru)呢(ni)(ni)?阿難(nan),眼睛(jing)凝視(shi)(shi)已久(jiu)就(jiu)有了(le)煩(fan)勞發(fa)花,而(er)這眼睛(jing)和(he)煩(fan)勞發(fa)花,都(dou)是(shi)菩提真(zhen)如(ru)(ru)的凝視(shi)(shi)已久(jiu)煩(fan)勞發(fa)花的相狀。觀(guan)見(jian)生(sheng)起在明(ming)和(he)暗(an)(an)兩(liang)(liang)種塵物(wu)妄(wang)起之中,通過看而(er)汲取了(le)兩(liang)(liang)種塵象(xiang),這就(jiu)叫做觀(guan)見(jian)。這個(ge)見(jian)離開了(le)明(ming)、暗(an)(an)兩(liang)(liang)種物(wu)象(xiang),畢(bi)竟(jing)沒(mei)有自(zi)(zi)身(shen)本體(ti)。那么(me)(me),阿難(nan),應當知道這個(ge)見(jian),不(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)從明(ming)和(he)暗(an)(an)這里(li)來(lai),也(ye)(ye)不(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)從眼根(gen)里(li)來(lai),更不(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)從空無(wu)(wu)里(li)產(chan)生(sheng)。為什么(me)(me)呢(ni)(ni)?如(ru)(ru)果(guo)是(shi)從明(ming)這里(li)來(lai),暗(an)(an)隨之就(jiu)消逝(shi),就(jiu)不(bu)(bu)(bu)(bu)能看到暗(an)(an)。如(ru)(ru)果(guo)是(shi)從暗(an)(an)里(li)來(lai),隨之明(ming)也(ye)(ye)就(jiu)消逝(shi),就(jiu)不(bu)(bu)(bu)(bu)能看到明(ming)。如(ru)(ru)果(guo)是(shi)從眼根(gen)里(li)生(sheng)出(chu),一定(ding)不(bu)(bu)(bu)(bu)會(hui)有明(ming)和(he)暗(an)(an)兩(liang)(liang)種物(wu)象(xiang),所(suo)以這樣的觀(guan)見(jian)本來(lai)就(jiu)沒(mei)有自(zi)(zi)身(shen)本性。如(ru)(ru)果(guo)是(shi)從空無(wu)(wu)里(li)產(chan)生(sheng),那么(me)(me)面前所(suo)見(jian)之物(wu)象(xiang)自(zi)(zi)然應當歸屬到眼根(gen)這里(li),然而(er)空無(wu)(wu)自(zi)(zi)是(shi)空無(wu)(wu)所(suo)有,眼根(gen)涉入有什么(me)(me)作用(yong)呢(ni)(ni)?所(suo)以應當知道,眼入只是(shi)虛妄(wang),既(ji)不(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)從因緣和(he)合而(er)生(sheng),也(ye)(ye)不(bu)(bu)(bu)(bu)俱備自(zi)(zi)在自(zi)(zi)為本性。
【原文】阿難。譬如(ru)有(you)人。以兩手指急塞其耳。耳根(gen)勞故(gu)。頭中(zhong)作聲。兼耳與勞。同是(shi)(shi)菩(pu)提瞪發勞相。因于動靜(jing)二種(zhong)妄塵(chen)。發聞居中(zhong)。吸此塵(chen)象(xiang)。名聽聞性(xing)。此聞離彼動靜(jing)二塵(chen)。畢竟(jing)無體。如(ru)是(shi)(shi)。阿難。當(dang)知(zhi)是(shi)(shi)聞。非動靜(jing)來(lai)(lai)。非于根(gen)出。不于空生。何以故(gu)。若(ruo)從(cong)靜(jing)來(lai)(lai)。動即隨滅。應非聞動。若(ruo)從(cong)動來(lai)(lai)。靜(jing)即隨滅。應無覺靜(jing)。若(ruo)從(cong)根(gen)生。必無動靜(jing)。如(ru)是(shi)(shi)聞體。本(ben)(ben)無自(zi)(zi)性(xing)。若(ruo)于空出。有(you)聞成性(xing)。即非虛空。又(you)空自(zi)(zi)聞。何關汝入。是(shi)(shi)故(gu)。當(dang)知(zhi)耳入虛妄。本(ben)(ben)非因緣(yuan)。非自(zi)(zi)然(ran)性(xing)。
【譯文】阿(a)難,譬(pi)如(ru)有(you)人用(yong)手指迅速塞(sai)住耳(er)(er)朵(duo),由于耳(er)(er)根的(de)煩(fan)勞(lao)啟(qi)動(dong)(dong),頭(tou)里就(jiu)有(you)聲音。這(zhe)時耳(er)(er)朵(duo)和(he)(he)煩(fan)勞(lao)發聲,都是(shi)(shi)(shi)(shi)菩提妙心的(de)凝視(shi)已久煩(fan)勞(lao)生(sheng)(sheng)花的(de)相狀。聆(ling)聽(ting)(ting)生(sheng)(sheng)起(qi)在(zai)動(dong)(dong)和(he)(he)靜兩種塵物妄(wang)起(qi)之中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong),汲(ji)取了(le)物象(xiang),這(zhe)就(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)凝聽(ting)(ting)的(de)本(ben)性(xing)。凝聽(ting)(ting)離開了(le)動(dong)(dong)、靜兩種物象(xiang),畢竟沒(mei)有(you)自身本(ben)體。那么(me)(me),阿(a)難,應當知(zhi)道這(zhe)個聽(ting)(ting),既不(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)動(dong)(dong)和(he)(he)靜之中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)產(chan)生(sheng)(sheng),也不(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)耳(er)(er)根中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)產(chan)生(sheng)(sheng),亦(yi)不(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)空(kong)(kong)無(wu)中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)出(chu)。為(wei)(wei)什么(me)(me)呢(ni)?如(ru)果(guo)它是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)靜中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)產(chan)生(sheng)(sheng),動(dong)(dong)隨之就(jiu)會消逝滅(mie)盡,就(jiu)聽(ting)(ting)聞不(bu)到(dao)動(dong)(dong)。如(ru)果(guo)它是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)動(dong)(dong)中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)產(chan)生(sheng)(sheng),靜隨之就(jiu)會消逝滅(mie)盡,就(jiu)聽(ting)(ting)聞不(bu)到(dao)靜。如(ru)果(guo)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)耳(er)(er)根里生(sheng)(sheng)出(chu),就(jiu)聽(ting)(ting)聞不(bu)到(dao)動(dong)(dong)和(he)(he)靜,那么(me)(me),這(zhe)樣的(de)聽(ting)(ting)聞,本(ben)來就(jiu)沒(mei)有(you)自身本(ben)性(xing)。如(ru)果(guo)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)空(kong)(kong)無(wu)中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)出(chu),空(kong)(kong)無(wu)因為(wei)(wei)有(you)了(le)聽(ting)(ting)聞,就(jiu)不(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)空(kong)(kong)無(wu)了(le),這(zhe)空(kong)(kong)無(wu)本(ben)身即是(shi)(shi)(shi)(shi)空(kong)(kong)無(wu)所(suo)(suo)有(you),耳(er)(er)根怎么(me)(me)能夠涉入呢(ni)?所(suo)(suo)以應當知(zhi)道,耳(er)(er)入只是(shi)(shi)(shi)(shi)虛(xu)妄(wang),既不(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)因緣和(he)(he)合而生(sheng)(sheng),也不(bu)俱備自在(zai)自為(wei)(wei)的(de)本(ben)性(xing)。
【原文】阿難。譬如(ru)(ru)有人。急畜其鼻(bi)。畜久(jiu)成勞。則(ze)于鼻(bi)中。聞(wen)(wen)有冷觸。因(yin)觸分別。通(tong)(tong)塞(sai)虛(xu)(xu)實(shi)。如(ru)(ru)是(shi)(shi)(shi)乃至諸香臭氣。兼鼻(bi)與勞。同是(shi)(shi)(shi)菩提瞪(deng)發勞相。因(yin)于通(tong)(tong)塞(sai)二種(zhong)妄塵。發聞(wen)(wen)居中。吸此塵象(xiang)。名嗅聞(wen)(wen)性。此聞(wen)(wen)離彼通(tong)(tong)塞(sai)二塵。畢竟無(wu)體(ti)(ti)。當(dang)知(zhi)是(shi)(shi)(shi)聞(wen)(wen)。非(fei)(fei)通(tong)(tong)塞(sai)來(lai)。非(fei)(fei)于根出。不于空生(sheng)。何以故。若(ruo)從通(tong)(tong)來(lai)。塞(sai)自(zi)隨滅。云(yun)何知(zhi)塞(sai)。如(ru)(ru)因(yin)塞(sai)有。通(tong)(tong)則(ze)無(wu)聞(wen)(wen)。云(yun)何發明香臭等觸。若(ruo)從根生(sheng)。必(bi)無(wu)通(tong)(tong)塞(sai)。如(ru)(ru)是(shi)(shi)(shi)聞(wen)(wen)體(ti)(ti)。本(ben)無(wu)自(zi)性。若(ruo)從空出。是(shi)(shi)(shi)聞(wen)(wen)自(zi)當(dang)回嗅汝鼻(bi)。空自(zi)有聞(wen)(wen)。何關汝入(ru)。是(shi)(shi)(shi)故。當(dang)知(zhi)鼻(bi)入(ru)虛(xu)(xu)妄。本(ben)非(fei)(fei)因(yin)緣。非(fei)(fei)自(zi)然性。
【譯文】阿難,譬如有人迅速抽動(dong)鼻(bi)(bi)子,抽動(dong)久了鼻(bi)(bi)根就(jiu)(jiu)(jiu)煩(fan)勞啟動(dong)起來(lai)(lai),嗅(xiu)(xiu)(xiu)聞(wen)(wen)時(shi)鼻(bi)(bi)中(zhong)(zhong)(zhong)就(jiu)(jiu)(jiu)有了冷(leng)的(de)觸(chu)(chu)受,區別開這個(ge)觸(chu)(chu)受時(shi),就(jiu)(jiu)(jiu)會(hui)有通和(he)(he)塞(sai)(sai)的(de)感覺(jue),有虛和(he)(he)實的(de)感覺(jue),以(yi)至于有種種香、臭的(de)氣味(wei)。這鼻(bi)(bi)子和(he)(he)鼻(bi)(bi)根的(de)啟動(dong),都是(shi)(shi)(shi)菩提妙心的(de)凝(ning)視已久煩(fan)勞生(sheng)(sheng)(sheng)花(hua)的(de)相(xiang)狀。由于嗅(xiu)(xiu)(xiu)聞(wen)(wen)在(zai)通和(he)(he)塞(sai)(sai)兩種塵象中(zhong)(zhong)(zhong)啟動(dong),汲取了物象,這就(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)嗅(xiu)(xiu)(xiu)聞(wen)(wen)的(de)本(ben)性。嗅(xiu)(xiu)(xiu)聞(wen)(wen)離開了通和(he)(he)塞(sai)(sai)兩種物象,畢竟沒有自身本(ben)體(ti)。所以(yi)應(ying)當知道,嗅(xiu)(xiu)(xiu)聞(wen)(wen)既(ji)不(bu)是(shi)(shi)(shi)由通和(he)(he)塞(sai)(sai)之(zhi)中(zhong)(zhong)(zhong)產生(sheng)(sheng)(sheng),也(ye)不(bu)是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)鼻(bi)(bi)根中(zhong)(zhong)(zhong)產生(sheng)(sheng)(sheng),更不(bu)是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)空(kong)(kong)無中(zhong)(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)出。為什么(me)呢(ni)?如果(guo)它(ta)是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)通生(sheng)(sheng)(sheng)出,就(jiu)(jiu)(jiu)嗅(xiu)(xiu)(xiu)聞(wen)(wen)不(bu)到(dao)(dao)(dao)塞(sai)(sai),怎(zen)么(me)能(neng)夠(gou)(gou)感受到(dao)(dao)(dao)塞(sai)(sai)呢(ni)?如果(guo)它(ta)從(cong)(cong)塞(sai)(sai)這里(li)生(sheng)(sheng)(sheng)出,就(jiu)(jiu)(jiu)嗅(xiu)(xiu)(xiu)聞(wen)(wen)不(bu)到(dao)(dao)(dao)通,如此(ci)又怎(zen)么(me)能(neng)夠(gou)(gou)嗅(xiu)(xiu)(xiu)聞(wen)(wen)分別出香味(wei)和(he)(he)臭味(wei)呢(ni)?如果(guo)是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)鼻(bi)(bi)根里(li)生(sheng)(sheng)(sheng)出來(lai)(lai),那就(jiu)(jiu)(jiu)沒有什么(me)通和(he)(he)塞(sai)(sai)的(de)感受,這樣的(de)嗅(xiu)(xiu)(xiu)聞(wen)(wen),本(ben)來(lai)(lai)就(jiu)(jiu)(jiu)沒有自身本(ben)性。如果(guo)它(ta)是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)空(kong)(kong)無中(zhong)(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)出,這個(ge)嗅(xiu)(xiu)(xiu)聞(wen)(wen)就(jiu)(jiu)(jiu)應(ying)當返回來(lai)(lai)嗅(xiu)(xiu)(xiu)聞(wen)(wen)自己(ji)的(de)鼻(bi)(bi)根,其實空(kong)(kong)無只能(neng)嗅(xiu)(xiu)(xiu)聞(wen)(wen)到(dao)(dao)(dao)空(kong)(kong)無,鼻(bi)(bi)根怎(zen)么(me)能(neng)夠(gou)(gou)涉入其中(zhong)(zhong)(zhong)呢(ni)?所以(yi)應(ying)當知道,鼻(bi)(bi)入只是(shi)(shi)(shi)虛妄(wang),既(ji)不(bu)是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)因緣(yuan)和(he)(he)合而(er)生(sheng)(sheng)(sheng),也(ye)不(bu)俱備自在(zai)自為的(de)本(ben)性。
【原文】阿(a)難。譬如(ru)有(you)人(ren)(ren)。以(yi)舌(she)舐吻。熟舐令勞(lao)。其人(ren)(ren)若病。則有(you)苦味(wei)(wei)。無病之人(ren)(ren)。微有(you)甜(tian)(tian)(tian)觸。由甜(tian)(tian)(tian)與(yu)(yu)苦。顯(xian)此舌(she)根。不動之時。淡(dan)性(xing)常在。兼(jian)舌(she)與(yu)(yu)勞(lao)。同是菩提瞪發勞(lao)相(xiang)。因(yin)甜(tian)(tian)(tian)苦淡(dan)二(er)種妄塵(chen)(chen)(chen)。發知(zhi)(zhi)居中。吸此塵(chen)(chen)(chen)象(xiang)。名(ming)知(zhi)(zhi)味(wei)(wei)性(xing)。此知(zhi)(zhi)味(wei)(wei)性(xing)。離彼甜(tian)(tian)(tian)苦。及淡(dan)二(er)塵(chen)(chen)(chen)。畢竟無體。如(ru)是。阿(a)難。當(dang)知(zhi)(zhi)如(ru)是嘗苦淡(dan)知(zhi)(zhi)。非(fei)(fei)甜(tian)(tian)(tian)苦來(lai)。非(fei)(fei)因(yin)淡(dan)有(you)。又非(fei)(fei)根出。不于(yu)(yu)空生。何(he)(he)以(yi)故。若甜(tian)(tian)(tian)苦來(lai)。淡(dan)即知(zhi)(zhi)滅。云何(he)(he)知(zhi)(zhi)淡(dan)。若從(cong)淡(dan)出。甜(tian)(tian)(tian)即知(zhi)(zhi)亡(wang)。復(fu)云何(he)(he)知(zhi)(zhi)甜(tian)(tian)(tian)苦二(er)相(xiang)。若從(cong)舌(she)生。必(bi)無甜(tian)(tian)(tian)淡(dan)。及與(yu)(yu)苦塵(chen)(chen)(chen)。斯(si)知(zhi)(zhi)味(wei)(wei)根。本無自(zi)(zi)性(xing)。若于(yu)(yu)空出。虛(xu)空自(zi)(zi)味(wei)(wei)。非(fei)(fei)汝口(kou)知(zhi)(zhi)。又空自(zi)(zi)知(zhi)(zhi)。何(he)(he)關汝入。是故。當(dang)知(zhi)(zhi)舌(she)入虛(xu)妄。本非(fei)(fei)因(yin)緣。非(fei)(fei)自(zi)(zi)然性(xing)。
【譯文】阿(a)難(nan),譬如有人(ren)不(bu)(bu)斷用舌(she)(she)(she)(she)舐(shi)著唇吻,如果那人(ren)有病,就(jiu)(jiu)(jiu)有苦味(wei)(wei)(wei)(wei)出(chu)來(lai),如果那人(ren)沒(mei)病,就(jiu)(jiu)(jiu)有淡甜的觸受,甜和(he)苦顯(xian)現(xian)出(chu)了舌(she)(she)(she)(she)根的作用,舌(she)(she)(she)(she)根不(bu)(bu)動(dong)之時,就(jiu)(jiu)(jiu)沒(mei)有甚么滋(zi)味(wei)(wei)(wei)(wei)產(chan)(chan)(chan)生。舌(she)(she)(she)(she)和(he)舌(she)(she)(she)(she)根的啟動(dong)都是(shi)(shi)(shi)菩提妙心的凝視已久啟動(dong)發花的相狀。由于舐(shi)吻在甜苦和(he)淡兩種塵象中啟動(dong),就(jiu)(jiu)(jiu)汲取了物(wu)象,這就(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)知(zhi)味(wei)(wei)(wei)(wei)的本(ben)(ben)(ben)性。知(zhi)味(wei)(wei)(wei)(wei)的本(ben)(ben)(ben)性,離開了甜苦和(he)淡兩種塵象,畢(bi)竟沒(mei)有自(zi)(zi)(zi)身(shen)(shen)本(ben)(ben)(ben)性。那么,阿(a)難(nan),應(ying)(ying)當(dang)知(zhi)道(dao),舐(shi)嘗(chang)到的甜苦味(wei)(wei)(wei)(wei)和(he)淡味(wei)(wei)(wei)(wei),既(ji)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)甜苦味(wei)(wei)(wei)(wei)中產(chan)(chan)(chan)生,也不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)淡味(wei)(wei)(wei)(wei)中產(chan)(chan)(chan)生,既(ji)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)舌(she)(she)(she)(she)根里產(chan)(chan)(chan)生,亦不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)空(kong)無(wu)里生出(chu)。為(wei)什么呢?如果從(cong)(cong)甜苦味(wei)(wei)(wei)(wei)里產(chan)(chan)(chan)生,就(jiu)(jiu)(jiu)嘗(chang)不(bu)(bu)到淡味(wei)(wei)(wei)(wei),你怎么嘗(chang)得出(chu)淡味(wei)(wei)(wei)(wei)呢?如果從(cong)(cong)淡味(wei)(wei)(wei)(wei)里產(chan)(chan)(chan)生,那甜苦味(wei)(wei)(wei)(wei)就(jiu)(jiu)(jiu)沒(mei)有了,又怎么能夠嘗(chang)到甜苦味(wei)(wei)(wei)(wei)呢?如果它是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)舌(she)(she)(she)(she)根自(zi)(zi)(zi)己生出(chu),就(jiu)(jiu)(jiu)不(bu)(bu)會有甜、苦、淡諸(zhu)塵象,應(ying)(ying)當(dang)知(zhi)道(dao),味(wei)(wei)(wei)(wei)根本(ben)(ben)(ben)來(lai)畢(bi)竟沒(mei)有自(zi)(zi)(zi)身(shen)(shen)本(ben)(ben)(ben)性。如果它是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)空(kong)無(wu)中產(chan)(chan)(chan)生,虛(xu)(xu)空(kong)自(zi)(zi)(zi)是(shi)(shi)(shi)虛(xu)(xu)空(kong)的味(wei)(wei)(wei)(wei),不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)你的口(kou)能嘗(chang)知(zhi)的,另外(wai),空(kong)無(wu)自(zi)(zi)(zi)是(shi)(shi)(shi)空(kong)無(wu),舌(she)(she)(she)(she)根怎能夠涉入(ru)呢?所以應(ying)(ying)當(dang)知(zhi)道(dao),舌(she)(she)(she)(she)入(ru)只是(shi)(shi)(shi)虛(xu)(xu)妄,既(ji)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)因緣和(he)合而生,也不(bu)(bu)俱備自(zi)(zi)(zi)在自(zi)(zi)(zi)為(wei)的本(ben)(ben)(ben)性。
【原文】阿難。譬(pi)如(ru)有人。以一冷(leng)(leng)手(shou)。觸(chu)(chu)于熱(re)手(shou)。若(ruo)冷(leng)(leng)勢多。熱(re)者從(cong)(cong)冷(leng)(leng)。若(ruo)熱(re)功勝(sheng)。冷(leng)(leng)者成(cheng)(cheng)熱(re)。如(ru)是(shi)以此合覺(jue)(jue)(jue)(jue)之觸(chu)(chu)。顯于離(li)(li)知(zhi)。涉勢若(ruo)成(cheng)(cheng)。因于勞觸(chu)(chu)。兼身(shen)與(yu)勞。同是(shi)菩(pu)提(ti)瞪發(fa)勞相。因于離(li)(li)合二種妄(wang)塵。發(fa)覺(jue)(jue)(jue)(jue)居中(zhong)。吸此塵象(xiang)。名知(zhi)覺(jue)(jue)(jue)(jue)性(xing)。此知(zhi)覺(jue)(jue)(jue)(jue)體。離(li)(li)彼離(li)(li)合違(wei)順二塵。畢竟無體。如(ru)是(shi)。阿難。當知(zhi)是(shi)覺(jue)(jue)(jue)(jue)。非離(li)(li)合來。非違(wei)順有。不(bu)于根出(chu)。又非空(kong)生。何(he)以故。若(ruo)合時(shi)來。離(li)(li)當已滅(mie)。云何(he)覺(jue)(jue)(jue)(jue)離(li)(li)。違(wei)順二相。亦復如(ru)是(shi)。若(ruo)從(cong)(cong)根出(chu)。必無離(li)(li)合違(wei)順四相。則汝(ru)身(shen)知(zhi)。元無自性(xing)。必于空(kong)出(chu)。空(kong)自知(zhi)覺(jue)(jue)(jue)(jue)。何(he)關汝(ru)入。是(shi)故。當知(zhi)身(shen)入虛妄(wang)。本非因緣。非自然性(xing)。
【譯文】阿(a)(a)難,譬如(ru)(ru)有(you)人用冰涼(liang)的手(shou)去觸(chu)(chu)摸另一(yi)只(zhi)暖熱(re)(re)的手(shou),如(ru)(ru)果一(yi)只(zhi)手(shou)很涼(liang),那只(zhi)熱(re)(re)手(shou)受其影響就(jiu)(jiu)會變(bian)涼(liang)起(qi)來(lai),如(ru)(ru)果熱(re)(re)的手(shou)很熱(re)(re),那只(zhi)涼(liang)手(shou)受其影響就(jiu)(jiu)會變(bian)熱(re)(re)起(qi)來(lai),這樣(yang)(yang)相互(hu)(hu)摩擦的觸(chu)(chu)受,比(bi)不(bu)摩擦時更加顯著,如(ru)(ru)此相互(hu)(hu)間的涉入(ru)就(jiu)(jiu)啟動了觸(chu)(chu)受。這身(shen)軀和(he)身(shen)根的啟動,都(dou)是(shi)菩提妙心(xin)的凝視(shi)已(yi)久啟動發(fa)花的相狀。由于觸(chu)(chu)摸在(zai)離(li)(li)、合(he)(he)(he)兩種塵(chen)象(xiang)之(zhi)中啟動,就(jiu)(jiu)汲取了物(wu)象(xiang),這就(jiu)(jiu)是(shi)知覺(jue)的本(ben)性。這個知覺(jue)本(ben)性,離(li)(li)開(kai)(kai)了離(li)(li)合(he)(he)(he)和(he)違順(shun)(shun)兩塵(chen)象(xiang),沒有(you)自(zi)己(ji)(ji)的本(ben)性。那么(me)(me),阿(a)(a)難,應當知道,這個知覺(jue)既不(bu)是(shi)從(cong)(cong)(cong)離(li)(li)合(he)(he)(he)這里(li)(li)產(chan)生(sheng)(sheng),也(ye)不(bu)是(shi)從(cong)(cong)(cong)違順(shun)(shun)這里(li)(li)產(chan)生(sheng)(sheng),既不(bu)是(shi)從(cong)(cong)(cong)身(shen)根產(chan)生(sheng)(sheng),亦不(bu)是(shi)從(cong)(cong)(cong)空(kong)(kong)無里(li)(li)產(chan)生(sheng)(sheng)。為什么(me)(me)呢?如(ru)(ru)果它是(shi)在(zai)手(shou)合(he)(he)(he)起(qi)時產(chan)生(sheng)(sheng),那么(me)(me)就(jiu)(jiu)知覺(jue)不(bu)到(dao)手(shou)的分開(kai)(kai),如(ru)(ru)此,離(li)(li)已(yi)經滅去,怎么(me)(me)能夠(gou)知覺(jue)到(dao)離(li)(li)呢?違順(shun)(shun)兩種情形也(ye)是(shi)這樣(yang)(yang)。如(ru)(ru)果它是(shi)從(cong)(cong)(cong)身(shen)根里(li)(li)生(sheng)(sheng)出(chu),就(jiu)(jiu)不(bu)會有(you)離(li)(li)、合(he)(he)(he)、違、順(shun)(shun)四種物(wu)象(xiang),那么(me)(me),你身(shen)根的知覺(jue)原來(lai)也(ye)沒有(you)自(zi)己(ji)(ji)的本(ben)性。如(ru)(ru)果它是(shi)從(cong)(cong)(cong)空(kong)(kong)無中產(chan)生(sheng)(sheng),空(kong)(kong)無自(zi)己(ji)(ji)知覺(jue)到(dao)空(kong)(kong)無,身(shen)根怎么(me)(me)能夠(gou)涉入(ru)呢?所以應當知道,身(shen)入(ru)只(zhi)是(shi)虛妄,既不(bu)是(shi)因(yin)緣和(he)合(he)(he)(he)而生(sheng)(sheng),也(ye)不(bu)俱備自(zi)在(zai)自(zi)為的本(ben)性。
【原文】阿難。譬如(ru)有(you)人。勞(lao)倦則眠(mian)。睡熟便寤(wu)(wu)。覽(lan)塵(chen)(chen)斯憶。失憶為(wei)妄(wang)。是其顛倒生(sheng)(sheng)住(zhu)異滅(mie)。吸(xi)習中歸。不相(xiang)逾越。稱意知(zhi)(zhi)根(gen)。兼意與勞(lao)。同(tong)是菩提瞪發勞(lao)相(xiang)。因(yin)于(yu)生(sheng)(sheng)滅(mie)二(er)(er)種(zhong)妄(wang)塵(chen)(chen)。集(ji)知(zhi)(zhi)居中。吸(xi)撮內塵(chen)(chen)。見聞逆流。流不及地。名覺(jue)知(zhi)(zhi)性(xing)(xing)。此覺(jue)知(zhi)(zhi)性(xing)(xing)。離(li)彼寤(wu)(wu)寐生(sheng)(sheng)滅(mie)二(er)(er)塵(chen)(chen)。畢(bi)竟無(wu)體。如(ru)是。阿難。當知(zhi)(zhi)如(ru)是覺(jue)知(zhi)(zhi)之(zhi)根(gen)。非寤(wu)(wu)寐來。非生(sheng)(sheng)滅(mie)有(you)。不于(yu)根(gen)出。亦非空生(sheng)(sheng)。何以(yi)故。若從寤(wu)(wu)來。寐即隨滅(mie)。將何為(wei)寐。必生(sheng)(sheng)時有(you)。滅(mie)即同(tong)無(wu)。令誰受滅(mie)。若從滅(mie)有(you)。生(sheng)(sheng)即滅(mie)無(wu)。孰(shu)知(zhi)(zhi)生(sheng)(sheng)者。若從根(gen)出。寤(wu)(wu)寐二(er)(er)相(xiang)隨身開合。離(li)斯二(er)(er)體。此覺(jue)知(zhi)(zhi)者。同(tong)于(yu)空花。畢(bi)竟無(wu)性(xing)(xing)。若從空生(sheng)(sheng)。自是空知(zhi)(zhi)。何關汝入。是故。當知(zhi)(zhi)意入虛妄(wang)。本非因(yin)緣。非自然(ran)性(xing)(xing)。
【譯文】阿難,譬如(ru)(ru)有(you)(you)(you)人疲倦了就(jiu)(jiu)睡(shui)(shui)(shui)覺(jue),睡(shui)(shui)(shui)熟(shu)了就(jiu)(jiu)會(hui)醒。看過的(de)(de)(de)東西便(bian)會(hui)記得,記憶不(bu)(bu)(bu)起便(bian)是(shi)遺忘,這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)就(jiu)(jiu)叫做顛(dian)倒。這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)些意(yi)(yi)(yi)(yi)想的(de)(de)(de)生(sheng)起、住(zhu)下(xia)、忘記、消逝(shi)的(de)(de)(de)顛(dian)倒相狀,都是(shi)思(si)(si)慮集聚所致,只是(shi)它們之(zhi)(zhi)間(jian)相續相繼(ji),不(bu)(bu)(bu)相逾越,這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)就(jiu)(jiu)是(shi)意(yi)(yi)(yi)(yi)知(zhi)根(gen)。意(yi)(yi)(yi)(yi)知(zhi)根(gen)和(he)(he)它的(de)(de)(de)煩勞啟動(dong)(dong),都是(shi)菩提(ti)妙心的(de)(de)(de)凝視(shi)已久啟動(dong)(dong)發花的(de)(de)(de)相狀。意(yi)(yi)(yi)(yi)知(zhi)在(zai)(zai)生(sheng)滅(mie)(mie)(mie)兩(liang)(liang)種(zhong)(zhong)浮物塵(chen)(chen)象之(zhi)(zhi)中(zhong)(zhong)啟動(dong)(dong),就(jiu)(jiu)集聚汲取了種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)意(yi)(yi)(yi)(yi)想思(si)(si)慮,這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)些意(yi)(yi)(yi)(yi)念、思(si)(si)慮是(shi)前述眼、耳、鼻、舌、身(shen)(shen)及其對境等(deng)五(wu)塵(chen)(chen)滅(mie)(mie)(mie)后,留影于(yu)意(yi)(yi)(yi)(yi)知(zhi)之(zhi)(zhi)中(zhong)(zhong),而(er)為(wei)法(fa)塵(chen)(chen)的(de)(de)(de)。此法(fa)塵(chen)(chen)流蕩(dang)無(wu)有(you)(you)(you)止息之(zhi)(zhi)地,這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)就(jiu)(jiu)是(shi)覺(jue)知(zhi)的(de)(de)(de)本(ben)性(xing)(xing)。這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個覺(jue)知(zhi)本(ben)性(xing)(xing),離開(kai)了睡(shui)(shui)(shui)醒和(he)(he)生(sheng)滅(mie)(mie)(mie)兩(liang)(liang)種(zhong)(zhong)塵(chen)(chen)相,畢竟沒(mei)有(you)(you)(you)自己本(ben)性(xing)(xing)。那(nei)么(me),阿難,你應當知(zhi)道,這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個覺(jue)知(zhi)的(de)(de)(de)根(gen)本(ben),既不(bu)(bu)(bu)是(shi)從(cong)睡(shui)(shui)(shui)和(he)(he)醒中(zhong)(zhong)產(chan)(chan)(chan)生(sheng),也不(bu)(bu)(bu)是(shi)從(cong)生(sheng)滅(mie)(mie)(mie)中(zhong)(zhong)產(chan)(chan)(chan)生(sheng),既不(bu)(bu)(bu)是(shi)從(cong)意(yi)(yi)(yi)(yi)知(zhi)根(gen)里(li)產(chan)(chan)(chan)生(sheng),亦不(bu)(bu)(bu)是(shi)從(cong)空(kong)無(wu)中(zhong)(zhong)產(chan)(chan)(chan)生(sheng)。為(wei)什么(me)呢(ni)(ni)(ni)?如(ru)(ru)果它是(shi)從(cong)醒這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)里(li)產(chan)(chan)(chan)生(sheng),睡(shui)(shui)(shui)眠(mian)隨(sui)之(zhi)(zhi)就(jiu)(jiu)沒(mei)有(you)(you)(you)了,那(nei)么(me),什么(me)是(shi)睡(shui)(shui)(shui)眠(mian)呢(ni)(ni)(ni)?如(ru)(ru)果它在(zai)(zai)生(sheng)之(zhi)(zhi)中(zhong)(zhong)產(chan)(chan)(chan)生(sheng),那(nei)么(me)就(jiu)(jiu)沒(mei)有(you)(you)(you)滅(mie)(mie)(mie),這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)時,什么(me)東西會(hui)滅(mie)(mie)(mie)呢(ni)(ni)(ni)?如(ru)(ru)果它從(cong)滅(mie)(mie)(mie)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)里(li)產(chan)(chan)(chan)生(sheng),那(nei)生(sheng)也就(jiu)(jiu)滅(mie)(mie)(mie)逝(shi)了,有(you)(you)(you)誰能(neng)夠知(zhi)覺(jue)到生(sheng)呢(ni)(ni)(ni)?如(ru)(ru)果它是(shi)從(cong)意(yi)(yi)(yi)(yi)知(zhi)根(gen)里(li)產(chan)(chan)(chan)生(sheng),那(nei)么(me)睡(shui)(shui)(shui)、醒兩(liang)(liang)種(zhong)(zhong)相狀隨(sui)身(shen)(shen)體(ti)的(de)(de)(de)感覺(jue)而(er)在(zai)(zai),離開(kai)了睡(shui)(shui)(shui)和(he)(he)醒,這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個意(yi)(yi)(yi)(yi)知(zhi)根(gen)的(de)(de)(de)覺(jue)知(zhi),只是(shi)如(ru)(ru)空(kong)花一(yi)般,畢竟沒(mei)有(you)(you)(you)實性(xing)(xing)。如(ru)(ru)果它是(shi)從(cong)空(kong)無(wu)中(zhong)(zhong)產(chan)(chan)(chan)生(sheng),這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個覺(jue)知(zhi)自然就(jiu)(jiu)是(shi)空(kong)無(wu)所有(you)(you)(you),意(yi)(yi)(yi)(yi)知(zhi)根(gen)怎么(me)能(neng)夠涉入呢(ni)(ni)(ni)?所以應當知(zhi)道,意(yi)(yi)(yi)(yi)入只是(shi)虛妄,既不(bu)(bu)(bu)是(shi)因緣和(he)(he)合(he)而(er)生(sheng),也不(bu)(bu)(bu)俱(ju)備自在(zai)(zai)自為(wei)的(de)(de)(de)本(ben)性(xing)(xing)。
【原文】復次。阿難。云何十二處。本如來藏。妙真如性。
【譯文】另外,阿難(nan),為什么說(shuo)十二(er)處原本是(shi)如來(lai)自性妙明(ming)真如呢?
【原文】阿難(nan)。汝且觀此祇陀樹林。及諸泉(quan)池。于意云何。此等(deng)為是(shi)色(se)(se)生眼見(jian)(jian)。眼生色(se)(se)相。阿難(nan)。若(ruo)(ruo)復眼根。生色(se)(se)相者。見(jian)(jian)空非色(se)(se)。色(se)(se)性(xing)應銷。銷則顯(xian)發(fa)一切都無(wu)。色(se)(se)相既無(wu)。誰明(ming)空質。空亦如是(shi)。若(ruo)(ruo)復色(se)(se)塵。生眼見(jian)(jian)者。觀空非色(se)(se)。見(jian)(jian)即銷亡(wang)。亡(wang)則都無(wu)。誰明(ming)空色(se)(se)。是(shi)故。當知見(jian)(jian)與(yu)色(se)(se)空。俱無(wu)處(chu)所。即色(se)(se)與(yu)見(jian)(jian)。二處(chu)虛妄(wang)。本非因緣(yuan)。非自然(ran)性(xing)。
【譯文】阿難(nan),你(ni)看(kan)見這只陀林中(zhong)的(de)樹木和(he)泉水(shui)等(deng)等(deng),這是(shi)(shi)(shi)什么意思?這都(dou)是(shi)(shi)(shi)由(you)(you)色(se)境而(er)生(sheng)出(chu)(chu)眼(yan)(yan)(yan)見,還是(shi)(shi)(shi)由(you)(you)眼(yan)(yan)(yan)見而(er)生(sheng)出(chu)(chu)色(se)相(xiang)(xiang)(xiang)?阿難(nan),如果是(shi)(shi)(shi)由(you)(you)眼(yan)(yan)(yan)根生(sheng)出(chu)(chu)色(se)相(xiang)(xiang)(xiang),那么,眼(yan)(yan)(yan)見到(dao)空(kong),就(jiu)(jiu)(jiu)沒有色(se)相(xiang)(xiang)(xiang),色(se)相(xiang)(xiang)(xiang)就(jiu)(jiu)(jiu)應(ying)當(dang)消失。色(se)相(xiang)(xiang)(xiang)消逝(shi)滅去(qu),表明一切(qie)都(dou)沒有了,既(ji)然沒有了一切(qie)色(se)相(xiang)(xiang)(xiang),怎么能(neng)表明那個(ge)空(kong)無的(de)形(xing)質?空(kong)無也是(shi)(shi)(shi)同樣(yang)情形(xing)。如果是(shi)(shi)(shi)由(you)(you)色(se)塵(chen)生(sheng)出(chu)(chu)眼(yan)(yan)(yan)見,那么,看(kan)到(dao)空(kong)無就(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)沒有色(se)塵(chen),眼(yan)(yan)(yan)見也就(jiu)(jiu)(jiu)消失滅盡了,眼(yan)(yan)(yan)見滅盡了就(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)一切(qie)都(dou)沒有,怎么能(neng)夠(gou)明辨(bian)那空(kong)無和(he)色(se)塵(chen)呢?所以(yi)應(ying)當(dang)知道,眼(yan)(yan)(yan)見和(he)色(se)、空(kong),都(dou)沒有安住(zhu)的(de)處所,也就(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)說,色(se)與見這兩處只是(shi)(shi)(shi)虛妄,既(ji)不是(shi)(shi)(shi)因緣和(he)合而(er)生(sheng),也不是(shi)(shi)(shi)自在自為(wei)。
【原文】阿難(nan)(nan)。汝(ru)更聽(ting)(ting)此(ci)祇陀(tuo)園中(zhong)。食辦擊鼓。眾集撞鐘(zhong)(zhong)(zhong)。鐘(zhong)(zhong)(zhong)鼓音(yin)聲(sheng)(sheng)。前后相續。于意(yi)云何(he)(he)。此(ci)等為是聲(sheng)(sheng)來(lai)耳(er)邊(bian)。耳(er)往聲(sheng)(sheng)處(chu)(chu)。阿難(nan)(nan)。若(ruo)(ruo)(ruo)復此(ci)聲(sheng)(sheng)。來(lai)于耳(er)邊(bian)。如(ru)我乞(qi)食室(shi)羅(luo)筏城。在(zai)祇陀(tuo)林。則(ze)無(wu)有(you)我。此(ci)聲(sheng)(sheng)必(bi)來(lai)阿難(nan)(nan)耳(er)處(chu)(chu)。目連迦葉(xie)。應不俱(ju)聞(wen)。何(he)(he)況(kuang)(kuang)其中(zhong)一千二百五(wu)十沙門。一聞(wen)鐘(zhong)(zhong)(zhong)聲(sheng)(sheng)。同來(lai)食處(chu)(chu)。若(ruo)(ruo)(ruo)復汝(ru)耳(er)。往彼聲(sheng)(sheng)邊(bian)。如(ru)我歸住祇陀(tuo)林中(zhong)。在(zai)室(shi)羅(luo)城。則(ze)無(wu)有(you)我。汝(ru)聞(wen)鼓聲(sheng)(sheng)。其耳(er)已往擊鼓之(zhi)處(chu)(chu)。鐘(zhong)(zhong)(zhong)聲(sheng)(sheng)齊(qi)出。應不俱(ju)聞(wen)。何(he)(he)況(kuang)(kuang)其中(zhong)象(xiang)馬(ma)牛羊。種種音(yin)響。若(ruo)(ruo)(ruo)無(wu)來(lai)往。亦復無(wu)聞(wen)。是故。當知(zhi)聽(ting)(ting)與音(yin)聲(sheng)(sheng)。俱(ju)無(wu)處(chu)(chu)所。即聽(ting)(ting)與聲(sheng)(sheng)。二處(chu)(chu)虛(xu)妄。本非因緣。非自然(ran)性。
【譯文】阿(a)難,你(ni)聽(ting)(ting)(ting)到(dao)(dao)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)只陀園里(li)(li)(li),擊鼓(gu)吃(chi)飯,敲鐘(zhong)集(ji)合,鐘(zhong)鼓(gu)的(de)(de)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)前后相續綿延不(bu)絕,這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)是(shi)(shi)什么意(yi)思?這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)情形,是(shi)(shi)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)向(xiang)(xiang)耳朵(duo)(duo)(duo)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)里(li)(li)(li)傳(chuan)來,還是(shi)(shi)耳朵(duo)(duo)(duo)向(xiang)(xiang)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)靠去?阿(a)難,如果這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)是(shi)(shi)傳(chuan)到(dao)(dao)耳朵(duo)(duo)(duo)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)邊(bian),而(er)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)就像我(wo)正在城(cheng)里(li)(li)(li)化緣乞食,這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)只陀林(lin)里(li)(li)(li)就沒(mei)有我(wo),那(nei)(nei)么,這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)一定只會(hui)(hui)傳(chuan)到(dao)(dao)阿(a)難的(de)(de)耳朵(duo)(duo)(duo)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)里(li)(li)(li),目腱(jian)連、迦葉不(bu)會(hui)(hui)同時(shi)(shi)聽(ting)(ting)(ting)到(dao)(dao)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin),但是(shi)(shi)為什么這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)里(li)(li)(li)的(de)(de)一千二百(bai)五十個(ge)沙門一聽(ting)(ting)(ting)到(dao)(dao)鐘(zhong)聲(sheng)(sheng)(sheng)都來吃(chi)飯呢?如果你(ni)的(de)(de)耳朵(duo)(duo)(duo)是(shi)(shi)向(xiang)(xiang)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)那(nei)(nei)聽(ting)(ting)(ting)過(guo)去,這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)就像我(wo)已經返回了(le)(le)只陀林(lin),城(cheng)里(li)(li)(li)并(bing)沒(mei)有我(wo)。你(ni)聽(ting)(ting)(ting)到(dao)(dao)鼓(gu)聲(sheng)(sheng)(sheng),你(ni)的(de)(de)耳朵(duo)(duo)(duo)已經往擊鼓(gu)的(de)(de)地方(fang)去了(le)(le),那(nei)(nei)么,當鐘(zhong)聲(sheng)(sheng)(sheng)和(he)(he)鼓(gu)聲(sheng)(sheng)(sheng)一齊響起時(shi)(shi),你(ni)就不(bu)能同時(shi)(shi)聽(ting)(ting)(ting)到(dao)(dao)它(ta)們(men),更不(bu)用說(shuo)能夠同時(shi)(shi)聽(ting)(ting)(ting)到(dao)(dao)象、馬、牛、羊等的(de)(de)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)。如果沒(mei)有聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)和(he)(he)聽(ting)(ting)(ting)聞的(de)(de)一來一往,也(ye)就沒(mei)有了(le)(le)聽(ting)(ting)(ting)聞。所(suo)以應當知(zhi)道,聽(ting)(ting)(ting)聞和(he)(he)聲(sheng)(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)都沒(mei)有安(an)住的(de)(de)處所(suo),這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)就是(shi)(shi)說(shuo),聽(ting)(ting)(ting)和(he)(he)聲(sheng)(sheng)(sheng)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)兩處只是(shi)(shi)虛妄,既(ji)不(bu)是(shi)(shi)因緣和(he)(he)合而(er)生(sheng),也(ye)不(bu)俱備(bei)自(zi)在自(zi)為的(de)(de)本性。
【原文】阿難。汝(ru)又嗅此爐中(zhong)栴(zhan)檀(tan)。此香若復燃(ran)于(yu)一銖(zhu)。室羅(luo)筏(fa)城四十(shi)里內。同時聞氣(qi)。于(yu)意云(yun)(yun)何(he)。此香為復生(sheng)(sheng)(sheng)栴(zhan)檀(tan)木。生(sheng)(sheng)(sheng)于(yu)汝(ru)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)。為生(sheng)(sheng)(sheng)于(yu)空(kong)(kong)。阿難。若復此香生(sheng)(sheng)(sheng)于(yu)汝(ru)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)。稱鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)所生(sheng)(sheng)(sheng)。當從鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)出。鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)非(fei)栴(zhan)檀(tan)。云(yun)(yun)何(he)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)中(zhong)有栴(zhan)檀(tan)氣(qi)。稱汝(ru)聞香。當于(yu)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)入。鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)中(zhong)出香。說(shuo)聞非(fei)義(yi)。若生(sheng)(sheng)(sheng)于(yu)空(kong)(kong)。空(kong)(kong)性常恒(heng)。香應常在。何(he)藉爐中(zhong)。爇此枯木。若生(sheng)(sheng)(sheng)于(yu)木。則此香質(zhi)。因爇成煙(yan)。若鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)得聞。合蒙煙(yan)氣(qi)。其煙(yan)騰空(kong)(kong)。未及遙遠(yuan)。四十(shi)里內。云(yun)(yun)何(he)已聞。是故。當知香鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)與聞。俱(ju)無處所。即(ji)嗅與香。二(er)處虛妄。本非(fei)因緣(yuan)。非(fei)自然性。
【譯文】阿難,你(ni)嗅(xiu)(xiu)聞到這個爐中燒(shao)(shao)的(de)(de)(de)檀香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang),如(ru)果(guo)再燒(shao)(shao)上一(yi)爐,它(ta)(ta)的(de)(de)(de)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)就(jiu)(jiu)會(hui)彌(mi)漫在室(shi)羅(luo)筏城(cheng)方(fang)圓四十里(li)內,人們都能(neng)夠(gou)同時聞到香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei),這是(shi)(shi)(shi)什(shen)(shen)么意思?香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)檀木里(li)生(sheng)出(chu)來(lai)的(de)(de)(de),還是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)你(ni)的(de)(de)(de)鼻(bi)子(zi)里(li)生(sheng)出(chu)來(lai)的(de)(de)(de),或者是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)空無(wu)里(li)生(sheng)出(chu)來(lai)的(de)(de)(de)?阿難,如(ru)果(guo)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)從(cong)(cong)你(ni)鼻(bi)子(zi)里(li)生(sheng)出(chu)來(lai),那么依(yi)鼻(bi)而出(chu),香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)就(jiu)(jiu)應(ying)當在鼻(bi)子(zi)里(li),然而鼻(bi)子(zi)不是(shi)(shi)(shi)檀木,它(ta)(ta)怎么會(hui)有(you)檀香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)呢(ni)?如(ru)果(guo)說(shuo)是(shi)(shi)(shi)你(ni)聞到了香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei),香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)就(jiu)(jiu)應(ying)當從(cong)(cong)外面(mian)進入(ru)鼻(bi)子(zi),然而是(shi)(shi)(shi)你(ni)的(de)(de)(de)鼻(bi)子(zi)里(li)有(you)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei),說(shuo)你(ni)是(shi)(shi)(shi)聞到香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)就(jiu)(jiu)不對了。如(ru)果(guo)說(shuo)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)從(cong)(cong)空無(wu)里(li)生(sheng)出(chu),那么,空無(wu)是(shi)(shi)(shi)恒常不變的(de)(de)(de),香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)也應(ying)當是(shi)(shi)(shi)常在的(de)(de)(de),為什(shen)(shen)么又要用鼎爐來(lai)燃(ran)燒(shao)(shao)檀木以(yi)使它(ta)(ta)產生(sheng)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)呢(ni)?如(ru)果(guo)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)從(cong)(cong)檀木里(li)生(sheng)出(chu),那么,香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)是(shi)(shi)(shi)因為燃(ran)木成煙(yan),鼻(bi)子(zi)才聞到的(de)(de)(de),而那朦朧的(de)(de)(de)煙(yan)氣在空中繚繞(rao)但(dan)并沒有(you)多遠,這室(shi)羅(luo)筏城(cheng)方(fang)圓四十里(li)內怎么都能(neng)聞到呢(ni)?所以(yi),應(ying)當知道(dao),香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)、鼻(bi)子(zi)、嗅(xiu)(xiu)聞,它(ta)(ta)們都沒有(you)安住(zhu)的(de)(de)(de)處(chu)所。這就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)說(shuo),嗅(xiu)(xiu)聞和香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)這兩處(chu)只(zhi)是(shi)(shi)(shi)虛妄,既不是(shi)(shi)(shi)因緣和合而生(sheng),也不俱備自(zi)在自(zi)為的(de)(de)(de)本性。
【原文】阿難。汝常(chang)二(er)時。眾中(zhong)持缽。其間或遇(yu)酥(su)酪醍醐。名為上味(wei)(wei)。于(yu)意云何(he)。此(ci)(ci)味(wei)(wei)為復生(sheng)(sheng)于(yu)空中(zhong)。生(sheng)(sheng)于(yu)舌中(zhong)。為生(sheng)(sheng)食中(zhong)。阿難。若(ruo)復此(ci)(ci)味(wei)(wei)。生(sheng)(sheng)于(yu)汝舌。在汝口中(zhong)。只有(you)一舌。其舌爾時已成酥(su)味(wei)(wei)。遇(yu)黑石蜜(mi)。應不(bu)(bu)(bu)推移。若(ruo)不(bu)(bu)(bu)變(bian)移。不(bu)(bu)(bu)名知(zhi)(zhi)味(wei)(wei)。若(ruo)變(bian)移者(zhe)。舌非(fei)(fei)多體。云何(he)多味(wei)(wei)。一舌之知(zhi)(zhi)。若(ruo)生(sheng)(sheng)于(yu)食。食非(fei)(fei)有(you)識云何(he)自知(zhi)(zhi)。又食自知(zhi)(zhi)。即同(tong)他食。何(he)預于(yu)汝。名味(wei)(wei)之知(zhi)(zhi)。若(ruo)生(sheng)(sheng)于(yu)空。汝啖虛空。當(dang)作何(he)味(wei)(wei)。必其虛空。若(ruo)作咸味(wei)(wei)。既咸汝舌。亦咸汝面。則此(ci)(ci)界(jie)人。同(tong)于(yu)海魚。既常(chang)受咸。了不(bu)(bu)(bu)知(zhi)(zhi)淡。若(ruo)不(bu)(bu)(bu)識淡。亦不(bu)(bu)(bu)覺(jue)咸。必無(wu)所知(zhi)(zhi)。云何(he)名味(wei)(wei)。是故。當(dang)知(zhi)(zhi)味(wei)(wei)舌與(yu)嘗。俱無(wu)處所。即嘗與(yu)味(wei)(wei)。二(er)俱虛妄。本非(fei)(fei)因緣。非(fei)(fei)自然性。
【譯文】阿難,你(ni)每天兩(liang)次拿著飯缽來吃(chi)飯,不時能吃(chi)到(dao)(dao)酥酪(lao)、醍醐(hu)這(zhe)(zhe)些美(mei)(mei)味(wei)(wei)食(shi)物。這(zhe)(zhe)是(shi)(shi)什(shen)(shen)么意思?這(zhe)(zhe)些美(mei)(mei)味(wei)(wei)是(shi)(shi)從空(kong)無中生(sheng)出(chu)(chu),還(huan)是(shi)(shi)從舌(she)(she)頭(tou)上生(sheng)出(chu)(chu),亦或是(shi)(shi)從食(shi)物中生(sheng)出(chu)(chu)?阿難,如(ru)(ru)果(guo)(guo)這(zhe)(zhe)些美(mei)(mei)味(wei)(wei)從你(ni)的(de)舌(she)(she)頭(tou)上生(sheng)出(chu)(chu),而你(ni)的(de)口里(li)只(zhi)有(you)一(yi)個(ge)(ge)舌(she)(she)頭(tou),這(zhe)(zhe)個(ge)(ge)舌(she)(she)頭(tou)這(zhe)(zhe)時只(zhi)有(you)酥酪(lao)的(de)味(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao),如(ru)(ru)果(guo)(guo)這(zhe)(zhe)時再吃(chi)到(dao)(dao)黑(hei)石蜜,酥酪(lao)味(wei)(wei)應(ying)當不會變得(de)沒(mei)有(you),如(ru)(ru)果(guo)(guo)味(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)會變,那(nei)么,沒(mei)有(you)許多(duo)個(ge)(ge)舌(she)(she)頭(tou),怎(zen)(zen)么能夠(gou)嘗(chang)(chang)到(dao)(dao)許多(duo)種(zhong)味(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)呢?這(zhe)(zhe)一(yi)個(ge)(ge)舌(she)(she)頭(tou)所(suo)知(zhi)(zhi)覺(jue)到(dao)(dao)的(de)味(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao),如(ru)(ru)果(guo)(guo)是(shi)(shi)從食(shi)物那(nei)里(li)生(sheng)出(chu)(chu)來的(de),那(nei)么,食(shi)物并不能夠(gou)知(zhi)(zhi)覺(jue),它怎(zen)(zen)么能夠(gou)知(zhi)(zhi)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)自(zi)己(ji)是(shi)(shi)什(shen)(shen)么味(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)?如(ru)(ru)果(guo)(guo)食(shi)物自(zi)己(ji)知(zhi)(zhi)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)味(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao),這(zhe)(zhe)就(jiu)(jiu)如(ru)(ru)同(tong)這(zhe)(zhe)味(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)是(shi)(shi)別(bie)人在(zai)吃(chi),你(ni)怎(zen)(zen)么能夠(gou)知(zhi)(zhi)覺(jue)到(dao)(dao)他的(de)味(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)?如(ru)(ru)果(guo)(guo)這(zhe)(zhe)味(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)是(shi)(shi)從空(kong)無里(li)產生(sheng),讓你(ni)去(qu)嘗(chang)(chang)嘗(chang)(chang),虛(xu)空(kong)之中有(you)什(shen)(shen)么味(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)?如(ru)(ru)果(guo)(guo)虛(xu)空(kong)之中有(you)堿(jian)(jian)味(wei)(wei),那(nei)就(jiu)(jiu)既能堿(jian)(jian)了(le)你(ni)的(de)舌(she)(she)頭(tou),也(ye)(ye)能堿(jian)(jian)了(le)你(ni)的(de)臉面(mian),如(ru)(ru)此一(yi)來,你(ni)們這(zhe)(zhe)些人就(jiu)(jiu)與海里(li)的(de)魚一(yi)樣,常住在(zai)堿(jian)(jian)水里(li),根本就(jiu)(jiu)不知(zhi)(zhi)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)淡味(wei)(wei),如(ru)(ru)果(guo)(guo)不知(zhi)(zhi)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)淡味(wei)(wei),也(ye)(ye)就(jiu)(jiu)不能知(zhi)(zhi)覺(jue)到(dao)(dao)堿(jian)(jian)味(wei)(wei),終于(yu)一(yi)無所(suo)知(zhi)(zhi),還(huan)說什(shen)(shen)么知(zhi)(zhi)味(wei)(wei)呢?所(suo)以應(ying)當知(zhi)(zhi)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao),味(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)、舌(she)(she)頭(tou)和(he)舐嘗(chang)(chang),都沒(mei)有(you)安住的(de)處所(suo)。這(zhe)(zhe)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)說,舐嘗(chang)(chang)和(he)味(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)這(zhe)(zhe)兩(liang)處只(zhi)是(shi)(shi)虛(xu)妄,既不是(shi)(shi)因緣和(he)合而生(sheng),也(ye)(ye)不具(ju)有(you)自(zi)在(zai)自(zi)為的(de)本性。
【原文】阿(a)難。汝常(chang)晨朝以手(shou)摩(mo)頭(tou)。于意云(yun)何(he)。此摩(mo)所知(zhi)。誰為能(neng)(neng)觸(chu)(chu)。能(neng)(neng)為在(zai)(zai)(zai)手(shou)。為復在(zai)(zai)(zai)頭(tou)。若(ruo)(ruo)在(zai)(zai)(zai)于手(shou)。頭(tou)則(ze)(ze)無(wu)知(zhi)。云(yun)何(he)成觸(chu)(chu)。若(ruo)(ruo)在(zai)(zai)(zai)于頭(tou)。手(shou)則(ze)(ze)無(wu)用(yong)。云(yun)何(he)名(ming)觸(chu)(chu)。若(ruo)(ruo)各(ge)各(ge)有。則(ze)(ze)汝阿(a)難。應有二(er)身。若(ruo)(ruo)頭(tou)與(yu)(yu)手(shou)一觸(chu)(chu)所生。則(ze)(ze)手(shou)與(yu)(yu)頭(tou)。當(dang)為一體(ti)。若(ruo)(ruo)一體(ti)者。觸(chu)(chu)則(ze)(ze)無(wu)成。若(ruo)(ruo)二(er)體(ti)者。觸(chu)(chu)誰為在(zai)(zai)(zai)。在(zai)(zai)(zai)能(neng)(neng)非(fei)所。在(zai)(zai)(zai)所非(fei)能(neng)(neng)。不(bu)應虛空。與(yu)(yu)汝成觸(chu)(chu)。是故(gu)。當(dang)知(zhi)覺(jue)觸(chu)(chu)與(yu)(yu)身。俱(ju)無(wu)處所。即身與(yu)(yu)觸(chu)(chu)。二(er)俱(ju)虛妄(wang)。本(ben)非(fei)因(yin)緣(yuan)。非(fei)自(zi)然性。
【譯文】阿難(nan)(nan),你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)常(chang)常(chang)在(zai)(zai)早晨時摩撫你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)的頭(tou),這(zhe)(zhe)是(shi)(shi)什么意思?撫摩所(suo)(suo)(suo)知(zhi)(zhi)覺到(dao)的觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)受(shou),是(shi)(shi)在(zai)(zai)你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)的手上呢(ni),還是(shi)(shi)在(zai)(zai)你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)的頭(tou)上?如果(guo)觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)受(shou)是(shi)(shi)在(zai)(zai)你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)的手上,那么頭(tou)就無(wu)所(suo)(suo)(suo)知(zhi)(zhi)覺,怎(zen)能夠知(zhi)(zhi)覺得到(dao)呢(ni)?如果(guo)觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)受(shou)是(shi)(shi)在(zai)(zai)頭(tou)上,手就沒(mei)有(you)(you)用處(chu),這(zhe)(zhe)又怎(zen)么能叫做觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo)呢(ni)?如果(guo)觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)受(shou)既在(zai)(zai)頭(tou)上又在(zai)(zai)手上,那么,你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)阿難(nan)(nan)就應(ying)當有(you)(you)兩個身體了。如果(guo)頭(tou)和(he)手只(zhi)是(shi)(shi)一(yi)個觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo),那么,你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)的頭(tou)和(he)手就應(ying)當只(zhi)是(shi)(shi)一(yi)個物體。如果(guo)頭(tou)和(he)手是(shi)(shi)一(yi)體,就不(bu)會(hui)有(you)(you)所(suo)(suo)(suo)觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo)。如果(guo)頭(tou)和(he)手各是(shi)(shi)一(yi)體,那么,觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo)到(dao)底(di)在(zai)(zai)哪(na)里(li)?在(zai)(zai)觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo)這(zhe)(zhe)里(li),那就不(bu)在(zai)(zai)所(suo)(suo)(suo)觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo)的東西那里(li),在(zai)(zai)所(suo)(suo)(suo)觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo)的東西這(zhe)(zhe)里(li),就不(bu)會(hui)在(zai)(zai)觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo)那里(li),你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)不(bu)可能與虛(xu)空(kong)產(chan)生觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)受(shou)。所(suo)(suo)(suo)以,應(ying)當知(zhi)(zhi)道,觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo)和(he)身體都沒(mei)有(you)(you)處(chu)所(suo)(suo)(suo)。這(zhe)(zhe)就是(shi)(shi)說,身體和(he)觸(chu)(chu)(chu)(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)(mo)兩處(chu)只(zhi)是(shi)(shi)虛(xu)妄,既不(bu)是(shi)(shi)因緣(yuan)和(he)合而生,也不(bu)俱備自在(zai)(zai)自為本性(xing)。
【原文】阿難。汝常(chang)意(yi)中(zhong)。所(suo)(suo)(suo)(suo)緣(yuan)善惡無記三性(xing)。生成法(fa)(fa)(fa)則。此法(fa)(fa)(fa)為復(fu)即(ji)(ji)心(xin)(xin)所(suo)(suo)(suo)(suo)生。為當(dang)離(li)心(xin)(xin)。別有方所(suo)(suo)(suo)(suo)。阿難。若(ruo)即(ji)(ji)心(xin)(xin)者(zhe)。法(fa)(fa)(fa)則非(fei)(fei)(fei)塵。非(fei)(fei)(fei)心(xin)(xin)所(suo)(suo)(suo)(suo)緣(yuan)。云(yun)何(he)成處。若(ruo)離(li)于(yu)(yu)心(xin)(xin)。別有方所(suo)(suo)(suo)(suo)。則法(fa)(fa)(fa)自(zi)性(xing)。為知(zhi)非(fei)(fei)(fei)知(zhi)。知(zhi)則名心(xin)(xin)。異汝非(fei)(fei)(fei)塵。同他心(xin)(xin)量(liang)。即(ji)(ji)汝即(ji)(ji)心(xin)(xin)。云(yun)何(he)汝心(xin)(xin)。更二于(yu)(yu)汝。若(ruo)非(fei)(fei)(fei)知(zhi)者(zhe)。此塵既(ji)非(fei)(fei)(fei)色(se)聲香(xiang)味。離(li)合(he)冷暖。及虛空(kong)相。當(dang)于(yu)(yu)何(he)在(zai)。今于(yu)(yu)色(se)空(kong)。都無表示。不(bu)應人(ren)間。更有空(kong)外。心(xin)(xin)非(fei)(fei)(fei)所(suo)(suo)(suo)(suo)緣(yuan)。處從(cong)誰立。是故。當(dang)知(zhi)法(fa)(fa)(fa)則與(yu)心(xin)(xin)。俱無處所(suo)(suo)(suo)(suo)。則意(yi)與(yu)法(fa)(fa)(fa)。二俱虛妄。本非(fei)(fei)(fei)因緣(yuan)。非(fei)(fei)(fei)自(zi)然性(xing)。
【譯文】阿難,你(ni)常常在思(si)維(wei)之中,與善、惡、無(wu)記(ji)結緣,然(ran)后生成種種意(yi)念(nian)法(fa)(fa)塵(chen)(chen)。這(zhe)(zhe)(zhe)些(xie)法(fa)(fa)塵(chen)(chen)是(shi)(shi)(shi)從心(xin)(xin)(xin)想(xiang)(xiang)里生出(chu),還(huan)(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)可(ke)以(yi)(yi)離開心(xin)(xin)(xin)想(xiang)(xiang)另有(you)處(chu)(chu)所(suo)(suo)的(de)(de)?阿難,如(ru)果(guo)它(ta)(ta)是(shi)(shi)(shi)從心(xin)(xin)(xin)想(xiang)(xiang)中生出(chu),那么(me)(me),意(yi)念(nian)不(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)塵(chen)(chen)物,不(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)心(xin)(xin)(xin)想(xiang)(xiang)可(ke)以(yi)(yi)結緣的(de)(de),怎么(me)(me)能夠(gou)獨立出(chu)來,而(er)有(you)地方安(an)住(zhu)呢?如(ru)果(guo)它(ta)(ta)可(ke)以(yi)(yi)離開心(xin)(xin)(xin)想(xiang)(xiang)另有(you)處(chu)(chu)所(suo)(suo),那么(me)(me),意(yi)識法(fa)(fa)塵(chen)(chen)的(de)(de)自性是(shi)(shi)(shi)可(ke)以(yi)(yi)自知(zhi)(zhi)的(de)(de)還(huan)(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)可(ke)以(yi)(yi)自知(zhi)(zhi)的(de)(de)?如(ru)果(guo)意(yi)識是(shi)(shi)(shi)可(ke)以(yi)(yi)自知(zhi)(zhi)的(de)(de),這(zhe)(zhe)(zhe)就是(shi)(shi)(shi)心(xin)(xin)(xin)。但是(shi)(shi)(shi)這(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)心(xin)(xin)(xin)是(shi)(shi)(shi)離開你(ni)另外安(an)住(zhu)的(de)(de)呢?或是(shi)(shi)(shi)一(yi)種緣物,如(ru)同另外一(yi)個(ge)(ge)心(xin)(xin)(xin)一(yi)樣?這(zhe)(zhe)(zhe)時既(ji)(ji)有(you)一(yi)個(ge)(ge)你(ni),又有(you)一(yi)個(ge)(ge)你(ni)的(de)(de)心(xin)(xin)(xin)。如(ru)此而(er)言,為什么(me)(me)要說你(ni)的(de)(de)心(xin)(xin)(xin)能夠(gou)離開你(ni)而(er)另有(you)處(chu)(chu)所(suo)(suo)呢?如(ru)果(guo)意(yi)識不(bu)(bu)(bu)可(ke)以(yi)(yi)自知(zhi)(zhi),那么(me)(me),意(yi)識這(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)塵(chen)(chen)相(xiang),既(ji)(ji)不(bu)(bu)(bu)像色、聲、香、味、分合、冷(leng)暖(nuan)等物相(xiang),也(ye)不(bu)(bu)(bu)像虛空(kong)的(de)(de)相(xiang)狀,它(ta)(ta)到(dao)底(di)在哪(na)(na)里呢?不(bu)(bu)(bu)論是(shi)(shi)(shi)在色塵(chen)(chen),還(huan)(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)在虛空(kong),都沒(mei)有(you)任何顯示,這(zhe)(zhe)(zhe)人間處(chu)(chu)處(chu)(chu),哪(na)(na)里還(huan)(huan)(huan)有(you)一(yi)個(ge)(ge)空(kong)無(wu)之外的(de)(de)處(chu)(chu)所(suo)(suo)讓它(ta)(ta)安(an)住(zhu)?這(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)心(xin)(xin)(xin)沒(mei)有(you)了(le)能夠(gou)結緣的(de)(de)事物,那個(ge)(ge)可(ke)以(yi)(yi)安(an)住(zhu)的(de)(de)處(chu)(chu)所(suo)(suo)就無(wu)法(fa)(fa)安(an)立了(le)。所(suo)(suo)以(yi)(yi)應當(dang)知(zhi)(zhi)道,意(yi)識法(fa)(fa)塵(chen)(chen)和(he)心(xin)(xin)(xin)都無(wu)處(chu)(chu)安(an)立,這(zhe)(zhe)(zhe)就是(shi)(shi)(shi)說,意(yi)和(he)法(fa)(fa)兩處(chu)(chu)只是(shi)(shi)(shi)虛妄,既(ji)(ji)不(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)因緣和(he)合而(er)生,也(ye)不(bu)(bu)(bu)俱備自在自為本性。
【原文】復次。阿(a)難。云何十八(ba)界。本(ben)如(ru)來(lai)藏。妙真如(ru)性(xing)。
【譯文】另外(wai),阿難,為什(shen)么說(shuo)十八界本來(lai)(lai)是如來(lai)(lai)自性妙明真如?
【原文】阿(a)難(nan)。如汝(ru)所(suo)(suo)明。眼色(se)(se)為(wei)緣。生(sheng)(sheng)于眼識(shi)(shi)(shi)。此識(shi)(shi)(shi)為(wei)復因(yin)眼所(suo)(suo)生(sheng)(sheng)。以(yi)眼為(wei)界(jie)(jie)(jie)(jie)(jie)。因(yin)色(se)(se)所(suo)(suo)生(sheng)(sheng)。以(yi)色(se)(se)為(wei)界(jie)(jie)(jie)(jie)(jie)。阿(a)難(nan)。若(ruo)(ruo)因(yin)眼生(sheng)(sheng)。既(ji)無(wu)色(se)(se)空。無(wu)可分別。縱有汝(ru)識(shi)(shi)(shi)。欲將何用。汝(ru)見又非青黃赤白。無(wu)所(suo)(suo)表示。從(cong)何立界(jie)(jie)(jie)(jie)(jie)。若(ruo)(ruo)因(yin)色(se)(se)生(sheng)(sheng)。空無(wu)色(se)(se)時。汝(ru)識(shi)(shi)(shi)應滅。云何識(shi)(shi)(shi)知(zhi)是虛空性。若(ruo)(ruo)色(se)(se)變時。汝(ru)亦識(shi)(shi)(shi)其色(se)(se)相(xiang)遷變。汝(ru)識(shi)(shi)(shi)不(bu)遷。界(jie)(jie)(jie)(jie)(jie)從(cong)何立。從(cong)變則(ze)(ze)變。界(jie)(jie)(jie)(jie)(jie)相(xiang)自(zi)無(wu)。不(bu)變則(ze)(ze)恒。既(ji)從(cong)色(se)(se)生(sheng)(sheng)。應不(bu)識(shi)(shi)(shi)知(zhi)虛空所(suo)(suo)在。若(ruo)(ruo)兼二種。眼色(se)(se)共生(sheng)(sheng)。合則(ze)(ze)中(zhong)離。離則(ze)(ze)兩合。體性雜亂。云何成界(jie)(jie)(jie)(jie)(jie)。是故。當知(zhi)眼色(se)(se)為(wei)緣。生(sheng)(sheng)眼識(shi)(shi)(shi)界(jie)(jie)(jie)(jie)(jie)。三(san)(san)處都無(wu)。則(ze)(ze)眼與色(se)(se)。及色(se)(se)界(jie)(jie)(jie)(jie)(jie)三(san)(san)。本非因(yin)緣。非自(zi)然性。
【譯文】阿難,正如(ru)(ru)你(ni)(ni)(ni)所(suo)明了(le)的(de)(de),眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)根(gen)(gen)(gen)和色(se)(se)境(jing)(jing)結為(wei)因緣,產(chan)生(sheng)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)(shi)。眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)(shi)是(shi)(shi)(shi)從(cong)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)根(gen)(gen)(gen)生(sheng)出(chu)(chu)的(de)(de),是(shi)(shi)(shi)以眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)見(jian)為(wei)界(jie)(jie)(jie)(jie)別(bie)(bie)(bie)(bie)(bie)呢(ni),還是(shi)(shi)(shi)從(cong)色(se)(se)境(jing)(jing)里(li)(li)生(sheng)出(chu)(chu)的(de)(de),以色(se)(se)境(jing)(jing)為(wei)界(jie)(jie)(jie)(jie)別(bie)(bie)(bie)(bie)(bie)?阿難,如(ru)(ru)果(guo)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)根(gen)(gen)(gen)里(li)(li)生(sheng)出(chu)(chu),那(nei)么(me),既(ji)然(ran)(ran)沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)色(se)(se)空(kong)(kong)等(deng)景象,就沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)可以分(fen)別(bie)(bie)(bie)(bie)(bie)了(le)知的(de)(de)事物,縱然(ran)(ran)你(ni)(ni)(ni)有(you)(you)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)的(de)(de)識(shi)(shi)(shi)(shi)力,又(you)(you)有(you)(you)什么(me)用處?你(ni)(ni)(ni)所(suo)見(jian)的(de)(de)又(you)(you)不(bu)(bu)(bu)具(ju)備(bei)青、黃、紅、白(bai)等(deng)等(deng)顏色(se)(se),沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)什么(me)可以標(biao)示(shi)的(de)(de),又(you)(you)從(cong)哪里(li)(li)產(chan)出(chu)(chu)界(jie)(jie)(jie)(jie)別(bie)(bie)(bie)(bie)(bie)區分(fen)呢(ni)?如(ru)(ru)果(guo)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)色(se)(se)境(jing)(jing)里(li)(li)生(sheng)出(chu)(chu),那(nei)么(me),當(dang)(dang)空(kong)(kong)無色(se)(se)境(jing)(jing)時,眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)(shi)就應(ying)當(dang)(dang)消逝不(bu)(bu)(bu)在。那(nei)又(you)(you)怎(zen)么(me)能夠識(shi)(shi)(shi)(shi)知虛(xu)空(kong)(kong)性呢(ni)?當(dang)(dang)色(se)(se)境(jing)(jing)有(you)(you)變(bian)(bian)化(hua),你(ni)(ni)(ni)識(shi)(shi)(shi)(shi)知到(dao)色(se)(se)境(jing)(jing)的(de)(de)變(bian)(bian)化(hua)遷(qian)(qian)移,你(ni)(ni)(ni)的(de)(de)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)(shi)并(bing)不(bu)(bu)(bu)遷(qian)(qian)變(bian)(bian),那(nei)么(me)界(jie)(jie)(jie)(jie)別(bie)(bie)(bie)(bie)(bie)從(cong)何而立呢(ni)?如(ru)(ru)果(guo)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)(shi)隨(sui)著色(se)(se)相(xiang)的(de)(de)變(bian)(bian)遷(qian)(qian)而變(bian)(bian)化(hua),那(nei)么(me)界(jie)(jie)(jie)(jie)別(bie)(bie)(bie)(bie)(bie)也(ye)在遷(qian)(qian)變(bian)(bian)之中,自然(ran)(ran)也(ye)就沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)了(le)界(jie)(jie)(jie)(jie)別(bie)(bie)(bie)(bie)(bie)區分(fen)。眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)變(bian)(bian)就是(shi)(shi)(shi)恒(heng)常(chang)。眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)(shi)既(ji)然(ran)(ran)從(cong)色(se)(se)境(jing)(jing)里(li)(li)生(sheng)出(chu)(chu),就不(bu)(bu)(bu)可能識(shi)(shi)(shi)(shi)知到(dao)虛(xu)空(kong)(kong)。如(ru)(ru)果(guo)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)根(gen)(gen)(gen)里(li)(li)生(sheng),又(you)(you)從(cong)色(se)(se)塵里(li)(li)生(sheng),那(nei)當(dang)(dang)它(ta)和根(gen)(gen)(gen)、塵相(xiang)合時,就會發生(sheng)分(fen)離,一半(ban)與根(gen)(gen)(gen)合,一半(ban)與色(se)(se)塵合,當(dang)(dang)它(ta)和根(gen)(gen)(gen)、塵相(xiang)離時,一半(ban)與根(gen)(gen)(gen)合,一半(ban)與塵合,于是(shi)(shi)(shi),造成(cheng)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)雜亂,怎(zen)么(me)能夠識(shi)(shi)(shi)(shi)別(bie)(bie)(bie)(bie)(bie)區分(fen)而成(cheng)為(wei)界(jie)(jie)(jie)(jie)別(bie)(bie)(bie)(bie)(bie)呢(ni)?所(suo)以,眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)根(gen)(gen)(gen)和色(se)(se)境(jing)(jing)結緣,生(sheng)出(chu)(chu)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)界(jie)(jie)(jie)(jie)別(bie)(bie)(bie)(bie)(bie)區分(fen),這(zhe)三處只(zhi)是(shi)(shi)(shi)虛(xu)妄(wang),這(zhe)就是(shi)(shi)(shi)說,眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)根(gen)(gen)(gen)、色(se)(se)境(jing)(jing),以及眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)識(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie)(jie)(jie)(jie),既(ji)不(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)因緣和合而生(sheng),也(ye)不(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)自在自為(wei)。
【原文】阿難。又汝所(suo)明。耳(er)(er)(er)(er)聲(sheng)為(wei)緣。生(sheng)(sheng)于耳(er)(er)(er)(er)識(shi)。此識(shi)為(wei)復因耳(er)(er)(er)(er)所(suo)生(sheng)(sheng)。以耳(er)(er)(er)(er)為(wei)界(jie)。因聲(sheng)所(suo)生(sheng)(sheng)。以聲(sheng)為(wei)界(jie)。阿難。若因耳(er)(er)(er)(er)生(sheng)(sheng)。動靜二相(xiang)既(ji)不現前(qian)。根不成(cheng)(cheng)知(zhi)。必無(wu)(wu)所(suo)知(zhi)。知(zhi)尚無(wu)(wu)成(cheng)(cheng)。識(shi)何(he)形貌。若取耳(er)(er)(er)(er)聞(wen)。無(wu)(wu)動靜故(gu)。聞(wen)無(wu)(wu)所(suo)成(cheng)(cheng)。云何(he)耳(er)(er)(er)(er)形。雜色(se)觸(chu)塵。名為(wei)識(shi)界(jie)。則(ze)(ze)耳(er)(er)(er)(er)識(shi)界(jie)。復從(cong)誰立(li)。若生(sheng)(sheng)于聲(sheng)。識(shi)因聲(sheng)有(you)。則(ze)(ze)不關聞(wen)。無(wu)(wu)聞(wen)則(ze)(ze)亡聲(sheng)相(xiang)所(suo)在(zai)。識(shi)從(cong)聲(sheng)生(sheng)(sheng)。許聲(sheng)因聞(wen)而有(you)聲(sheng)相(xiang)。聞(wen)應(ying)聞(wen)識(shi)。不聞(wen)非界(jie)。聞(wen)則(ze)(ze)同聲(sheng)。識(shi)已被聞(wen)。誰知(zhi)聞(wen)識(shi)。若無(wu)(wu)知(zhi)者。終(zhong)如草木(mu)。不應(ying)聲(sheng)聞(wen)雜成(cheng)(cheng)中界(jie)。界(jie)無(wu)(wu)中位。則(ze)(ze)內外相(xiang)。復從(cong)何(he)成(cheng)(cheng)。是故(gu)。當知(zhi)耳(er)(er)(er)(er)聲(sheng)為(wei)緣。生(sheng)(sheng)耳(er)(er)(er)(er)識(shi)界(jie)。三(san)處都無(wu)(wu)。則(ze)(ze)耳(er)(er)(er)(er)與聲(sheng)。及聲(sheng)界(jie)三(san)。本非因緣。非自(zi)然性。
【譯文】阿難(nan),又(you)(you)如你已(yi)經明了(le)(le)了(le)(le)的(de)(de)(de),耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)根(gen)(gen)和(he)(he)聲(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)(yin)結緣(yuan),生(sheng)(sheng)出(chu)了(le)(le)耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)。這(zhe)個耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)根(gen)(gen)生(sheng)(sheng)出(chu),以耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)朵(duo)(duo)所(suo)(suo)聽(ting)(ting)(ting)(ting)聞(wen)(wen)的(de)(de)(de)為(wei)界(jie)別(bie)呢,還是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從聲(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)(yin)生(sheng)(sheng)出(chu),以聲(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)(yin)為(wei)其界(jie)別(bie)?阿難(nan),如果(guo)(guo)耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)根(gen)(gen)生(sheng)(sheng)出(chu),那么(me),動靜兩種聲(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)(yin)塵相沒(mei)有(you)現(xian)示(shi)時,耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)根(gen)(gen)就(jiu)(jiu)(jiu)不能(neng)(neng)啟動覺(jue)(jue)(jue)知,也(ye)(ye)就(jiu)(jiu)(jiu)不會有(you)所(suo)(suo)覺(jue)(jue)(jue)知的(de)(de)(de)東西,覺(jue)(jue)(jue)知已(yi)經不成(cheng)立,還讓耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)去(qu)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)知什么(me)?如果(guo)(guo)認為(wei)耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)朵(duo)(duo)聽(ting)(ting)(ting)(ting)聞(wen)(wen)的(de)(de)(de)只是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)沒(mei)有(you)動靜的(de)(de)(de)東西,那么(me),也(ye)(ye)就(jiu)(jiu)(jiu)無所(suo)(suo)謂(wei)聽(ting)(ting)(ting)(ting)聞(wen)(wen)了(le)(le)。至于(yu)耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)朵(duo)(duo),只是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)雜(za)色觸塵,沒(mei)有(you)知覺(jue)(jue)(jue),耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)界(jie)別(bie)區分(fen)絕(jue)不會產生(sheng)(sheng)于(yu)無知覺(jue)(jue)(jue)的(de)(de)(de)耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)朵(duo)(duo)上(shang),那么(me),耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)界(jie)別(bie),依什么(me)安立?如果(guo)(guo)說(shuo)耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從聲(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)(yin)生(sheng)(sheng)出(chu),那么(me),耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)因為(wei)聲(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)(yin)而(er)產生(sheng)(sheng)的(de)(de)(de),這(zhe)就(jiu)(jiu)(jiu)與聽(ting)(ting)(ting)(ting)聞(wen)(wen)無關,可是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)沒(mei)有(you)聽(ting)(ting)(ting)(ting)聞(wen)(wen)就(jiu)(jiu)(jiu)會失卻聲(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)(yin)動靜所(suo)(suo)在的(de)(de)(de)地方(fang)。既然(ran)耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從聲(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)(yin)處(chu)生(sheng)(sheng)出(chu),當聲(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)(yin)被(bei)聽(ting)(ting)(ting)(ting)聞(wen)(wen)就(jiu)(jiu)(jiu)會有(you)聲(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)(yin)的(de)(de)(de)相,這(zhe)時,聽(ting)(ting)(ting)(ting)聞(wen)(wen)所(suo)(suo)聽(ting)(ting)(ting)(ting)到(dao)(dao)的(de)(de)(de),應(ying)當只是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)。如果(guo)(guo)能(neng)(neng)聽(ting)(ting)(ting)(ting)聞(wen)(wen)到(dao)(dao)耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),那識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)就(jiu)(jiu)(jiu)和(he)(he)聲(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)(yin)一(yi)樣(yang)了(le)(le)。聽(ting)(ting)(ting)(ting)聞(wen)(wen)到(dao)(dao)聲(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)(yin),耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)也(ye)(ye)一(yi)同被(bei)聽(ting)(ting)(ting)(ting)聞(wen)(wen)到(dao)(dao),但是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),能(neng)(neng)夠(gou)知道這(zhe)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)聽(ting)(ting)(ting)(ting)聞(wen)(wen)到(dao)(dao)的(de)(de)(de)耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)又(you)(you)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)誰(shui)呢?如果(guo)(guo)不能(neng)(neng)知道所(suo)(suo)聞(wen)(wen)的(de)(de)(de)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),所(suo)(suo)聞(wen)(wen)的(de)(de)(de)聲(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)(yin)也(ye)(ye)不知道,人就(jiu)(jiu)(jiu)與草(cao)木一(yi)樣(yang)了(le)(le)。聲(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)(yin)和(he)(he)聽(ting)(ting)(ting)(ting)聞(wen)(wen)的(de)(de)(de)相互混合不能(neng)(neng)夠(gou)形成(cheng)中間(jian)的(de)(de)(de)界(jie),沒(mei)有(you)中間(jian)界(jie),那么(me)內界(jie)聽(ting)(ting)(ting)(ting)聞(wen)(wen)和(he)(he)外界(jie)聲(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)(yin)的(de)(de)(de)界(jie)別(bie)就(jiu)(jiu)(jiu)無從建立。所(suo)(suo)以應(ying)當知道,耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)根(gen)(gen)和(he)(he)聲(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)(yin)結緣(yuan),生(sheng)(sheng)出(chu)耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)界(jie)別(bie)區分(fen),但是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)這(zhe)三處(chu)都是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)虛無,這(zhe)就(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)說(shuo),耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)聞(wen)(wen)、聲(sheng)(sheng)音(yin)(yin)(yin)(yin)、耳(er)(er)(er)(er)(er)(er)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie),既不是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)因緣(yuan)和(he)(he)合而(er)生(sheng)(sheng),也(ye)(ye)不是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)自(zi)在自(zi)為(wei)。
【原文】阿難(nan)。又汝(ru)(ru)所明(ming)。鼻(bi)(bi)(bi)(bi)香(xiang)(xiang)(xiang)為(wei)(wei)(wei)(wei)緣。生(sheng)于鼻(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)。此識(shi)(shi)為(wei)(wei)(wei)(wei)復(fu)因(yin)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)所生(sheng)。以(yi)(yi)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)為(wei)(wei)(wei)(wei)界(jie)(jie)(jie)。因(yin)香(xiang)(xiang)(xiang)所生(sheng)。以(yi)(yi)香(xiang)(xiang)(xiang)為(wei)(wei)(wei)(wei)界(jie)(jie)(jie)。阿難(nan)。若因(yin)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)生(sheng)。則(ze)(ze)汝(ru)(ru)心(xin)中(zhong)(zhong)。以(yi)(yi)何為(wei)(wei)(wei)(wei)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)。為(wei)(wei)(wei)(wei)取(qu)肉(rou)形雙爪之(zhi)(zhi)相。為(wei)(wei)(wei)(wei)取(qu)嗅(xiu)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)動搖(yao)之(zhi)(zhi)性(xing)。若取(qu)肉(rou)形。肉(rou)質乃身(shen)。身(shen)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)即觸。名身(shen)非(fei)(fei)(fei)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)。名觸即塵。鼻(bi)(bi)(bi)(bi)尚(shang)無(wu)(wu)名。云何立(li)界(jie)(jie)(jie)。若取(qu)嗅(xiu)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。又汝(ru)(ru)心(xin)中(zhong)(zhong)以(yi)(yi)何為(wei)(wei)(wei)(wei)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。以(yi)(yi)肉(rou)為(wei)(wei)(wei)(wei)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。則(ze)(ze)肉(rou)之(zhi)(zhi)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。元觸非(fei)(fei)(fei)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)。以(yi)(yi)空(kong)為(wei)(wei)(wei)(wei)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。空(kong)則(ze)(ze)自(zi)(zi)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。肉(rou)應(ying)非(fei)(fei)(fei)覺(jue)。如是則(ze)(ze)應(ying)虛空(kong)是汝(ru)(ru)。汝(ru)(ru)身(shen)非(fei)(fei)(fei)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。今日(ri)阿難(nan)。應(ying)無(wu)(wu)所在。以(yi)(yi)香(xiang)(xiang)(xiang)為(wei)(wei)(wei)(wei)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)自(zi)(zi)屬(shu)香(xiang)(xiang)(xiang)。何預于汝(ru)(ru)。若香(xiang)(xiang)(xiang)臭(chou)(chou)(chou)氣(qi)。必(bi)生(sheng)汝(ru)(ru)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)。則(ze)(ze)彼(bi)香(xiang)(xiang)(xiang)臭(chou)(chou)(chou)二種流氣(qi)。不(bu)(bu)(bu)生(sheng)伊蘭。及栴檀(tan)木。二物不(bu)(bu)(bu)來。汝(ru)(ru)自(zi)(zi)嗅(xiu)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)。為(wei)(wei)(wei)(wei)香(xiang)(xiang)(xiang)為(wei)(wei)(wei)(wei)臭(chou)(chou)(chou)。臭(chou)(chou)(chou)則(ze)(ze)非(fei)(fei)(fei)香(xiang)(xiang)(xiang)。香(xiang)(xiang)(xiang)應(ying)非(fei)(fei)(fei)臭(chou)(chou)(chou)。若香(xiang)(xiang)(xiang)臭(chou)(chou)(chou)二俱能(neng)聞者。則(ze)(ze)汝(ru)(ru)一人。應(ying)有(you)兩鼻(bi)(bi)(bi)(bi)。對我(wo)問道。有(you)二阿難(nan)。誰(shui)為(wei)(wei)(wei)(wei)汝(ru)(ru)體。若鼻(bi)(bi)(bi)(bi)是一。香(xiang)(xiang)(xiang)臭(chou)(chou)(chou)無(wu)(wu)二。臭(chou)(chou)(chou)既(ji)為(wei)(wei)(wei)(wei)香(xiang)(xiang)(xiang)。香(xiang)(xiang)(xiang)復(fu)成臭(chou)(chou)(chou)。二性(xing)不(bu)(bu)(bu)有(you)。界(jie)(jie)(jie)從誰(shui)立(li)。若因(yin)香(xiang)(xiang)(xiang)生(sheng)。識(shi)(shi)因(yin)香(xiang)(xiang)(xiang)有(you)。如眼有(you)見。不(bu)(bu)(bu)能(neng)觀(guan)眼。因(yin)香(xiang)(xiang)(xiang)有(you)故。應(ying)不(bu)(bu)(bu)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)香(xiang)(xiang)(xiang)。知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)則(ze)(ze)非(fei)(fei)(fei)生(sheng)。不(bu)(bu)(bu)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)非(fei)(fei)(fei)識(shi)(shi)。香(xiang)(xiang)(xiang)非(fei)(fei)(fei)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)有(you)。香(xiang)(xiang)(xiang)界(jie)(jie)(jie)不(bu)(bu)(bu)成。識(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)香(xiang)(xiang)(xiang)。因(yin)界(jie)(jie)(jie)則(ze)(ze)非(fei)(fei)(fei)從香(xiang)(xiang)(xiang)建(jian)立(li)。既(ji)無(wu)(wu)中(zhong)(zhong)間。不(bu)(bu)(bu)成內外。彼(bi)諸(zhu)聞性(xing)。畢(bi)竟虛妄。是故。當知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)香(xiang)(xiang)(xiang)為(wei)(wei)(wei)(wei)緣。生(sheng)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)界(jie)(jie)(jie)。三(san)處都無(wu)(wu)。則(ze)(ze)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)與(yu)香(xiang)(xiang)(xiang)。及香(xiang)(xiang)(xiang)界(jie)(jie)(jie)三(san)。本(ben)非(fei)(fei)(fei)因(yin)緣。非(fei)(fei)(fei)自(zi)(zi)然性(xing)。
【譯文】阿(a)難(nan),又如(ru)(ru)(ru)你(ni)(ni)已(yi)經明了(le)(le)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi)(zi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)嗅(xiu)(xiu)聞(wen)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)為(wei)(wei)緣,而(er)(er)(er)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)(shi)(shi)。這(zhe)(zhe)個(ge)(ge)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)(shi)(shi)是(shi)(shi)(shi)(shi)從鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi)(zi)生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu),是(shi)(shi)(shi)(shi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi)(zi)來界別區(qu)(qu)分呢(ni)(ni)(ni),還是(shi)(shi)(shi)(shi)從香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)來界別區(qu)(qu)分?阿(a)難(nan),如(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)(guo)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)(shi)(shi)是(shi)(shi)(shi)(shi)從鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi)(zi)生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu),那(nei)么(me)(me),你(ni)(ni)心中以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)什(shen)(shen)么(me)(me)為(wei)(wei)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi)(zi)呢(ni)(ni)(ni)?是(shi)(shi)(shi)(shi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)那(nei)個(ge)(ge)肉(rou)質(zhi)爪形的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)東(dong)西為(wei)(wei)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi)(zi)呢(ni)(ni)(ni),還是(shi)(shi)(shi)(shi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)能(neng)(neng)(neng)(neng)嗅(xiu)(xiu)聞(wen)能(neng)(neng)(neng)(neng)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)性能(neng)(neng)(neng)(neng)為(wei)(wei)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi)(zi)?如(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)(guo)你(ni)(ni)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)肉(rou)形為(wei)(wei)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi)(zi),那(nei)么(me)(me),肉(rou)質(zhi)也(ye)(ye)(ye)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)身體(ti)(ti)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),身體(ti)(ti)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)也(ye)(ye)(ye)是(shi)(shi)(shi)(shi)觸(chu)受(shou),可(ke)是(shi)(shi)(shi)(shi)它叫做身體(ti)(ti)而(er)(er)(er)不(bu)(bu)叫做鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi)(zi),能(neng)(neng)(neng)(neng)夠觸(chu)受(shou)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)也(ye)(ye)(ye)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)塵物,而(er)(er)(er)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi)(zi)至(zhi)此連名相都(dou)還沒(mei)有(you)(you)建(jian)(jian)立(li)(li),怎么(me)(me)能(neng)(neng)(neng)(neng)夠建(jian)(jian)立(li)(li)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)界別區(qu)(qu)分呢(ni)(ni)(ni)?如(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)(guo)你(ni)(ni)取能(neng)(neng)(neng)(neng)嗅(xiu)(xiu)能(neng)(neng)(neng)(neng)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)性能(neng)(neng)(neng)(neng)為(wei)(wei)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi)(zi),那(nei)么(me)(me),你(ni)(ni)心中以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)什(shen)(shen)么(me)(me)為(wei)(wei)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)呢(ni)(ni)(ni)?以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)肉(rou)質(zhi)為(wei)(wei)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),那(nei)么(me)(me)肉(rou)質(zhi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)身體(ti)(ti)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)觸(chu)受(shou)而(er)(er)(er)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi)(zi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)空(kong)(kong)無為(wei)(wei)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),而(er)(er)(er)空(kong)(kong)無自(zi)(zi)己(ji)(ji)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)自(zi)(zi)己(ji)(ji),此時(shi)肉(rou)質(zhi)就(jiu)(jiu)不(bu)(bu)應當有(you)(you)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),這(zhe)(zhe)樣一(yi)來,你(ni)(ni)自(zi)(zi)己(ji)(ji)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)虛(xu)空(kong)(kong),你(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)身體(ti)(ti)也(ye)(ye)(ye)已(yi)沒(mei)有(you)(you)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),現在的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)阿(a)難(nan)也(ye)(ye)(ye)就(jiu)(jiu)不(bu)(bu)在了(le)(le)。以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)為(wei)(wei)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),而(er)(er)(er)這(zhe)(zhe)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)只有(you)(you)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)自(zi)(zi)己(ji)(ji)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道,那(nei)關你(ni)(ni)什(shen)(shen)么(me)(me)事?如(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)(guo)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)臭味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)流向(xiang)你(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi)(zi),那(nei)么(me)(me),當香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)、臭兩種飄(piao)動的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)氣(qi)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)不(bu)(bu)一(yi)起飄(piao)來時(shi),你(ni)(ni)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)聞(wen)到(dao)(dao)(dao)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)聞(wen)到(dao)(dao)(dao)臭味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),嗅(xiu)(xiu)聞(wen)到(dao)(dao)(dao)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)時(shi)就(jiu)(jiu)嗅(xiu)(xiu)聞(wen)不(bu)(bu)到(dao)(dao)(dao)臭味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),嗅(xiu)(xiu)聞(wen)到(dao)(dao)(dao)臭味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)就(jiu)(jiu)嗅(xiu)(xiu)聞(wen)不(bu)(bu)到(dao)(dao)(dao)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)。如(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)(guo)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)臭味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)都(dou)能(neng)(neng)(neng)(neng)一(yi)起聞(wen)到(dao)(dao)(dao),那(nei)么(me)(me),你(ni)(ni)一(yi)個(ge)(ge)人就(jiu)(jiu)應當有(you)(you)兩個(ge)(ge)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi)(zi),站在我(wo)面前問道的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),就(jiu)(jiu)會是(shi)(shi)(shi)(shi)兩個(ge)(ge)阿(a)難(nan)了(le)(le),哪個(ge)(ge)是(shi)(shi)(shi)(shi)真正(zheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)你(ni)(ni)呢(ni)(ni)(ni)?如(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)(guo)只是(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)個(ge)(ge)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi)(zi)在嗅(xiu)(xiu)聞(wen),香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)臭味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)不(bu)(bu)分,那(nei)么(me)(me),臭味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)臭味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),如(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)(guo)沒(mei)有(you)(you)兩種各自(zi)(zi)不(bu)(bu)同的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)性質(zhi),鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)界別從何而(er)(er)(er)建(jian)(jian)立(li)(li)呢(ni)(ni)(ni)?如(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)(guo)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)(shi)(shi)從香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)里(li)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng),鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)(shi)(shi)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)因(yin)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)而(er)(er)(er)有(you)(you),但(dan)是(shi)(shi)(shi)(shi)這(zhe)(zhe)就(jiu)(jiu)像眼睛能(neng)(neng)(neng)(neng)看(kan),卻(que)不(bu)(bu)能(neng)(neng)(neng)(neng)看(kan)到(dao)(dao)(dao)眼睛自(zi)(zi)己(ji)(ji),鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)(shi)(shi)從香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu),自(zi)(zi)然也(ye)(ye)(ye)就(jiu)(jiu)不(bu)(bu)能(neng)(neng)(neng)(neng)夠覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)到(dao)(dao)(dao)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)到(dao)(dao)(dao)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)就(jiu)(jiu)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)從香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)里(li)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng),覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)不(bu)(bu)到(dao)(dao)(dao)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)呢(ni)(ni)(ni),又不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)(shi)(shi)。香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)并不(bu)(bu)會覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)自(zi)(zi)己(ji)(ji)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),所以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)界限(xian)無從建(jian)(jian)立(li)(li)。鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)能(neng)(neng)(neng)(neng)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)到(dao)(dao)(dao)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),是(shi)(shi)(shi)(shi)因(yin)為(wei)(wei)界別不(bu)(bu)能(neng)(neng)(neng)(neng)在香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)自(zi)(zi)身那(nei)里(li)建(jian)(jian)立(li)(li),既(ji)然沒(mei)有(you)(you)中間的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)界別,就(jiu)(jiu)不(bu)(bu)能(neng)(neng)(neng)(neng)形成內的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)根和外的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)塵的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)認識(shi)(shi)(shi)(shi)區(qu)(qu)別,所以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)種種嗅(xiu)(xiu)聞(wen)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)都(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)虛(xu)妄。應當知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道,鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi)(zi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)為(wei)(wei)緣,生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)界別區(qu)(qu)分,但(dan)這(zhe)(zhe)三處(chu)都(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)虛(xu)無。這(zhe)(zhe)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)說,鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)子(zi)(zi)(zi)、香(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)及(ji)鼻(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)識(shi)(shi)(shi)(shi)界,這(zhe)(zhe)三處(chu)既(ji)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)因(yin)緣和合(he)而(er)(er)(er)生(sheng)(sheng)(sheng),也(ye)(ye)(ye)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)自(zi)(zi)在自(zi)(zi)為(wei)(wei)。
【原文】阿(a)(a)難(nan)。又汝所明。舌(she)(she)味(wei)(wei)(wei)為(wei)緣(yuan)(yuan)。生(sheng)(sheng)于舌(she)(she)識(shi)。此(ci)識(shi)為(wei)復(fu)因(yin)(yin)舌(she)(she)所生(sheng)(sheng)。以舌(she)(she)為(wei)界。因(yin)(yin)味(wei)(wei)(wei)所生(sheng)(sheng)。以味(wei)(wei)(wei)為(wei)界。阿(a)(a)難(nan)。若因(yin)(yin)舌(she)(she)生(sheng)(sheng)。則(ze)諸世間甘蔗烏梅。黃蓮石鹽。細辛姜(jiang)桂。都無有味(wei)(wei)(wei)。汝自(zi)(zi)(zi)嘗(chang)舌(she)(she)。為(wei)甜為(wei)苦(ku)。若舌(she)(she)性(xing)苦(ku)。誰來嘗(chang)舌(she)(she)。舌(she)(she)不自(zi)(zi)(zi)嘗(chang)。孰為(wei)知(zhi)覺。舌(she)(she)性(xing)非苦(ku)。味(wei)(wei)(wei)自(zi)(zi)(zi)不生(sheng)(sheng)。云(yun)(yun)何立(li)界。若因(yin)(yin)味(wei)(wei)(wei)生(sheng)(sheng)。識(shi)自(zi)(zi)(zi)為(wei)味(wei)(wei)(wei)。同于舌(she)(she)根。應(ying)(ying)不自(zi)(zi)(zi)嘗(chang)。云(yun)(yun)何識(shi)知(zhi)是(shi)(shi)味(wei)(wei)(wei)非味(wei)(wei)(wei)。又一切(qie)味(wei)(wei)(wei)。非一物生(sheng)(sheng)。味(wei)(wei)(wei)既(ji)多(duo)生(sheng)(sheng)。識(shi)應(ying)(ying)多(duo)體。識(shi)體若一。體必味(wei)(wei)(wei)生(sheng)(sheng)。咸淡甘辛。和(he)合俱生(sheng)(sheng)。諸變異相。同為(wei)一味(wei)(wei)(wei)。應(ying)(ying)無分(fen)別(bie)。分(fen)別(bie)既(ji)無。則(ze)不名識(shi)。云(yun)(yun)何復(fu)名舌(she)(she)味(wei)(wei)(wei)識(shi)界。不應(ying)(ying)虛空(kong)。生(sheng)(sheng)汝心識(shi)。舌(she)(she)味(wei)(wei)(wei)和(he)合。即于是(shi)(shi)中。元無自(zi)(zi)(zi)性(xing)。云(yun)(yun)何界生(sheng)(sheng)。是(shi)(shi)故。當知(zhi)舌(she)(she)味(wei)(wei)(wei)為(wei)緣(yuan)(yuan)。生(sheng)(sheng)舌(she)(she)識(shi)界。三(san)處都無。則(ze)舌(she)(she)與(yu)味(wei)(wei)(wei)。及舌(she)(she)界三(san)。本非因(yin)(yin)緣(yuan)(yuan)。非自(zi)(zi)(zi)然(ran)性(xing)。
【譯文】阿難,又(you)(you)如(ru)你已(yi)明白的(de)(de)(de),舌(she)(she)(she)(she)頭(tou)(tou)(tou)以(yi)(yi)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)為緣,而(er)(er)產(chan)生(sheng)舌(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi),這(zhe)個舌(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi)是從(cong)(cong)舌(she)(she)(she)(she)頭(tou)(tou)(tou)里(li)生(sheng)出(chu)(chu),是以(yi)(yi)舌(she)(she)(she)(she)頭(tou)(tou)(tou)為界(jie)(jie)別(bie)呢(ni)(ni),還是以(yi)(yi)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)里(li)生(sheng)出(chu)(chu),以(yi)(yi)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)為界(jie)(jie)別(bie)?阿難,如(ru)果(guo)(guo)舌(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)舌(she)(she)(she)(she)頭(tou)(tou)(tou)生(sheng)出(chu)(chu),那(nei)(nei)么(me)世間(jian)的(de)(de)(de)一(yi)切,倒(dao)如(ru)甜(tian)的(de)(de)(de)甘蔗(zhe),酸的(de)(de)(de)烏梅(mei),苦的(de)(de)(de)黃連,堿的(de)(de)(de)食鹽(yan),辛辣的(de)(de)(de)桂皮等等,都沒(mei)有(you)(you)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao),你自(zi)去嘗你的(de)(de)(de)舌(she)(she)(she)(she)頭(tou)(tou)(tou)就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)行了,是甜(tian)是苦都在(zai)舌(she)(she)(she)(she)頭(tou)(tou)(tou)里(li)。如(ru)果(guo)(guo)舌(she)(she)(she)(she)頭(tou)(tou)(tou)是苦的(de)(de)(de),誰(shui)又(you)(you)愿意(yi)去嘗它(ta)呢(ni)(ni)?舌(she)(she)(she)(she)頭(tou)(tou)(tou)不(bu)(bu)(bu)愿意(yi)嘗自(zi)己,又(you)(you)怎(zen)么(me)會有(you)(you)種(zhong)種(zhong)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)的(de)(de)(de)知(zhi)覺(jue)呢(ni)(ni)?如(ru)果(guo)(guo)舌(she)(she)(she)(she)頭(tou)(tou)(tou)沒(mei)有(you)(you)苦味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),也(ye)(ye)就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)沒(mei)有(you)(you)其它(ta)種(zhong)種(zhong)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao),沒(mei)有(you)(you)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao),那(nei)(nei)舌(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)認知(zhi)界(jie)(jie)別(bie)在(zai)哪里(li)建(jian)立(li)呢(ni)(ni)?如(ru)果(guo)(guo)舌(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi)生(sheng)于味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao),舌(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi)自(zi)已(yi)就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)是味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao),就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)和(he)那(nei)(nei)舌(she)(she)(she)(she)根一(yi)樣,那(nei)(nei)么(me)舌(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi)是不(bu)(bu)(bu)能自(zi)己嘗到(dao)自(zi)己的(de)(de)(de),舌(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi)又(you)(you)怎(zen)么(me)去知(zhi)覺(jue)到(dao)有(you)(you)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)無(wu)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)呢(ni)(ni)?另外(wai),種(zhong)種(zhong)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao),并(bing)不(bu)(bu)(bu)是從(cong)(cong)一(yi)物里(li)生(sheng)出(chu)(chu)來,那(nei)(nei)么(me),假若舌(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)而(er)(er)生(sheng),有(you)(you)多少味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao),就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)應(ying)有(you)(you)多少舌(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi)。如(ru)果(guo)(guo)只是一(yi)個舌(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi),這(zhe)個舌(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi)必定從(cong)(cong)多種(zhong)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)中產(chan)生(sheng),那(nei)(nei)么(me),堿、淡、甜(tian)、辣等味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)只能是混合(he)的(de)(de)(de)一(yi)種(zhong)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao),沒(mei)有(you)(you)什么(me)不(bu)(bu)(bu)同的(de)(de)(de)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)了。既然沒(mei)有(you)(you)分別(bie)差異,也(ye)(ye)就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)說不(bu)(bu)(bu)上(shang)認識(shi)(shi)(shi)(shi),還說什么(me)舌(she)(she)(she)(she)頭(tou)(tou)(tou)、味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)、舌(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)界(jie)(jie)別(bie)?你的(de)(de)(de)心(xin)識(shi)(shi)(shi)(shi)并(bing)不(bu)(bu)(bu)是憑空生(sheng)出(chu)(chu)的(de)(de)(de),舌(she)(she)(she)(she)和(he)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)結緣于這(zhe)當(dang)中,舌(she)(she)(she)(she)就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)不(bu)(bu)(bu)成(cheng)舌(she)(she)(she)(she),味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)也(ye)(ye)不(bu)(bu)(bu)成(cheng)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei),都沒(mei)有(you)(you)自(zi)身本性(xing),怎(zen)么(me)去建(jian)立(li)舌(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)界(jie)(jie)別(bie)區分呢(ni)(ni)?所以(yi)(yi)應(ying)當(dang)知(zhi)道(dao)(dao)(dao)(dao),舌(she)(she)(she)(she)頭(tou)(tou)(tou)以(yi)(yi)味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao)為緣,生(sheng)出(chu)(chu)舌(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie)(jie),這(zhe)三處都是虛(xu)無(wu)。這(zhe)就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)是說,舌(she)(she)(she)(she)頭(tou)(tou)(tou)、味(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)道(dao)(dao)(dao)(dao),以(yi)(yi)及舌(she)(she)(she)(she)識(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie)(jie)這(zhe)三處,既不(bu)(bu)(bu)是因緣和(he)合(he)而(er)(er)生(sheng),也(ye)(ye)不(bu)(bu)(bu)具備自(zi)在(zai)自(zi)為的(de)(de)(de)本性(xing)。
【原文】阿(a)難。又汝所明。身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)觸(chu)(chu)(chu)為(wei)緣。生(sheng)(sheng)(sheng)于身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)識。此(ci)識為(wei)復(fu)因(yin)(yin)身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)所生(sheng)(sheng)(sheng)。以身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)為(wei)界。因(yin)(yin)觸(chu)(chu)(chu)所生(sheng)(sheng)(sheng)。以觸(chu)(chu)(chu)為(wei)界。阿(a)難。若(ruo)因(yin)(yin)身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)生(sheng)(sheng)(sheng)。必無合(he)離。二覺觀(guan)緣。身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)何(he)所識。若(ruo)因(yin)(yin)觸(chu)(chu)(chu)生(sheng)(sheng)(sheng)。必無汝身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)。誰有(you)非(fei)身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)知(zhi)(zhi)合(he)離者。阿(a)難。物不觸(chu)(chu)(chu)知(zhi)(zhi)。身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)知(zhi)(zhi)有(you)觸(chu)(chu)(chu)。知(zhi)(zhi)身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)即(ji)(ji)觸(chu)(chu)(chu)。知(zhi)(zhi)觸(chu)(chu)(chu)即(ji)(ji)身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)。即(ji)(ji)觸(chu)(chu)(chu)非(fei)身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)。即(ji)(ji)身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)非(fei)觸(chu)(chu)(chu)。身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)觸(chu)(chu)(chu)二相(xiang)。元無處所。合(he)身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)即(ji)(ji)為(wei)身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)自體性。離身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)即(ji)(ji)是虛(xu)空等(deng)相(xiang)。內外(wai)不成(cheng)。中云(yun)何(he)立。中不復(fu)立。內外(wai)性空。即(ji)(ji)汝識生(sheng)(sheng)(sheng)。從(cong)誰立界。是故。當知(zhi)(zhi)身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)觸(chu)(chu)(chu)為(wei)緣。生(sheng)(sheng)(sheng)身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)識界。三(san)處都無。則身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)與觸(chu)(chu)(chu)。及(ji)身(shen)(shen)(shen)(shen)(shen)界三(san)。本非(fei)因(yin)(yin)緣。非(fei)自然(ran)性。
【譯文】阿難,又(you)如(ru)你已經明白的,身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)以(yi)觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)為緣(yuan),生(sheng)出身(shen)(shen)(shen)(shen)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)。這(zhe)個身(shen)(shen)(shen)(shen)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)是(shi)(shi)從(cong)身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)生(sheng)出,以(yi)身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)為認識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)的界別對(dui)(dui)象呢,還是(shi)(shi)從(cong)觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)產(chan)生(sheng),以(yi)觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)為認識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)的界別對(dui)(dui)象?阿難,如(ru)果(guo)身(shen)(shen)(shen)(shen)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)產(chan)生(sheng),就(jiu)(jiu)不(bu)會(hui)有(you)觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)的有(you)和(he)(he)無(wu),但(dan)是(shi)(shi)沒(mei)有(you)觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo),那么身(shen)(shen)(shen)(shen)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)去認識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)什(shen)么呢?如(ru)果(guo)身(shen)(shen)(shen)(shen)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)產(chan)生(sheng),那么就(jiu)(jiu)不(bu)會(hui)以(yi)有(you)身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)作為認知對(dui)(dui)象,身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)也(ye)就(jiu)(jiu)沒(mei)有(you)了。誰又(you)能(neng)夠沒(mei)有(you)身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)卻(que)能(neng)知覺到觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)呢?阿難,物質不(bu)能(neng)夠去觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)也(ye)不(bu)能(neng)夠去知覺,而(er)(er)只有(you)身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)能(neng)夠知覺,是(shi)(shi)因(yin)有(you)觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)。知覺到身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)也(ye)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)知覺到觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo),知覺到觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)也(ye)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)知覺到身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)。但(dan)是(shi)(shi),觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)不(bu)是(shi)(shi)身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti),身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)不(bu)是(shi)(shi)觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo),身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)和(he)(he)觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)兩種(zhong)相,原(yuan)來并無(wu)自(zi)(zi)己安立的處所(suo)。它(ta)(ta)們(men)合在一起就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)的相,它(ta)(ta)們(men)分(fen)開就(jiu)(jiu)和(he)(he)虛(xu)空并無(wu)二(er)致。沒(mei)有(you)內(nei)觸(chu)(chu)和(he)(he)外身(shen)(shen)(shen)(shen)的區別,中間界限(xian)怎樣建(jian)立,沒(mei)有(you)中間界限(xian),內(nei)觸(chu)(chu)和(he)(he)外身(shen)(shen)(shen)(shen)都是(shi)(shi)空無(wu),那么,你的身(shen)(shen)(shen)(shen)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)是(shi)(shi)以(yi)什(shen)么為認識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)對(dui)(dui)象,憑(ping)什(shen)么建(jian)立身(shen)(shen)(shen)(shen)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)界?所(suo)以(yi)應(ying)當知道,身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)和(he)(he)觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo)結緣(yuan),生(sheng)身(shen)(shen)(shen)(shen)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)界,但(dan)這(zhe)三處都是(shi)(shi)無(wu),這(zhe)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)說身(shen)(shen)(shen)(shen)體(ti)(ti)、觸(chu)(chu)摸(mo)(mo)(mo),以(yi)及身(shen)(shen)(shen)(shen)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)界這(zhe)三處,既不(bu)是(shi)(shi)因(yin)緣(yuan)和(he)(he)合而(er)(er)生(sheng),也(ye)不(bu)是(shi)(shi)自(zi)(zi)在自(zi)(zi)為。
【原文】阿難。又汝所(suo)(suo)(suo)(suo)明。意(yi)法(fa)為緣。生(sheng)(sheng)于意(yi)識(shi)(shi)。此識(shi)(shi)為復因意(yi)所(suo)(suo)(suo)(suo)生(sheng)(sheng)。以(yi)意(yi)為界(jie)。因法(fa)所(suo)(suo)(suo)(suo)生(sheng)(sheng)。以(yi)法(fa)為界(jie)。阿難。若因意(yi)生(sheng)(sheng)。于汝意(yi)中。必有所(suo)(suo)(suo)(suo)思。發明汝意(yi)。若無前法(fa)。意(yi)無所(suo)(suo)(suo)(suo)生(sheng)(sheng)。離(li)(li)緣無形。識(shi)(shi)將(jiang)何(he)用。又汝識(shi)(shi)心。與(yu)諸(zhu)思量。兼了別性(xing)。為同為異(yi)。同意(yi)即意(yi)。云(yun)何(he)所(suo)(suo)(suo)(suo)生(sheng)(sheng)。異(yi)意(yi)不(bu)同。應無所(suo)(suo)(suo)(suo)識(shi)(shi)。若無所(suo)(suo)(suo)(suo)識(shi)(shi)。云(yun)何(he)意(yi)生(sheng)(sheng)。若有所(suo)(suo)(suo)(suo)識(shi)(shi)。云(yun)何(he)識(shi)(shi)意(yi)。惟同與(yu)異(yi)。二性(xing)無成。界(jie)云(yun)何(he)立。若因法(fa)生(sheng)(sheng)。世間諸(zhu)法(fa)。不(bu)離(li)(li)五(wu)塵。汝觀色法(fa)。及(ji)諸(zhu)聲法(fa)。香法(fa)味法(fa)。及(ji)與(yu)觸法(fa)。相(xiang)狀(zhuang)分(fen)明。以(yi)對(dui)五(wu)根。非意(yi)所(suo)(suo)(suo)(suo)攝。汝識(shi)(shi)決定依于法(fa)生(sheng)(sheng)。汝今諦觀。法(fa)法(fa)何(he)狀(zhuang)。若離(li)(li)色空(kong)。動(dong)靜通塞。合離(li)(li)生(sheng)(sheng)滅。越此諸(zhu)相(xiang)。終無所(suo)(suo)(suo)(suo)得(de)。生(sheng)(sheng)則(ze)色空(kong)諸(zhu)法(fa)等生(sheng)(sheng)。滅則(ze)色空(kong)諸(zhu)法(fa)等滅。所(suo)(suo)(suo)(suo)因既無。因生(sheng)(sheng)有識(shi)(shi)。作何(he)形相(xiang)。相(xiang)狀(zhuang)不(bu)有。界(jie)云(yun)何(he)生(sheng)(sheng)。是故。當知意(yi)法(fa)為緣。生(sheng)(sheng)意(yi)識(shi)(shi)界(jie)。三處都無。則(ze)意(yi)與(yu)法(fa)。及(ji)意(yi)界(jie)三。本非因緣。非自然性(xing)。
【譯文】阿難(nan),又如你(ni)已經明(ming)白的(de)(de)(de),意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)(gen)與(yu)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)法(fa)(fa)(fa)塵(chen)(chen)(chen)結緣(yuan),生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)。這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)(gen)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)里(li)(li)(li)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),以(yi)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)(gen)為界(jie)別(bie),還(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)法(fa)(fa)(fa)塵(chen)(chen)(chen)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),以(yi)法(fa)(fa)(fa)塵(chen)(chen)(chen)為認(ren)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)界(jie)別(bie)?阿難(nan),如果(guo)(guo)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)(gen)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),那(nei)(nei)么(me)(me)(me)你(ni)的(de)(de)(de)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)(gen)通(tong)過(guo)所(suo)(suo)思(si)所(suo)(suo)想(xiang)(xiang)(xiang)而形成,如果(guo)(guo)沒有(you)(you)所(suo)(suo)思(si)所(suo)(suo)想(xiang)(xiang)(xiang)的(de)(de)(de)對(dui)(dui)象(xiang)(xiang),意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)就無(wu)(wu)從(cong)(cong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出,離(li)開了對(dui)(dui)象(xiang)(xiang)塵(chen)(chen)(chen)緣(yuan)就無(wu)(wu)所(suo)(suo)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)想(xiang)(xiang)(xiang),那(nei)(nei)么(me)(me)(me)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)又有(you)(you)什么(me)(me)(me)用處(chu)(chu)呢?另外,你(ni)的(de)(de)(de)認(ren)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)之心和(he)(he)種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)想(xiang)(xiang)(xiang)的(de)(de)(de)分(fen)別(bie)性能(neng),它(ta)(ta)們(men)有(you)(you)時(shi)相(xiang)(xiang)合(he)(he)有(you)(you)時(shi)相(xiang)(xiang)異,相(xiang)(xiang)合(he)(he)于意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)(gen)時(shi)它(ta)(ta)就是(shi)(shi)(shi)(shi)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)(gen),那(nei)(nei)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)還(huan)能(neng)從(cong)(cong)哪里(li)(li)(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出呢?如果(guo)(guo)它(ta)(ta)們(men)相(xiang)(xiang)異于意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)(gen),就應當沒有(you)(you)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)想(xiang)(xiang)(xiang)對(dui)(dui)象(xiang)(xiang)的(de)(de)(de)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出。如果(guo)(guo)沒有(you)(you)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)想(xiang)(xiang)(xiang)的(de)(de)(de)對(dui)(dui)象(xiang)(xiang),意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)又從(cong)(cong)哪里(li)(li)(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出?如果(guo)(guo)有(you)(you)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)想(xiang)(xiang)(xiang)對(dui)(dui)象(xiang)(xiang),也依然和(he)(he)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)(gen)相(xiang)(xiang)同。那(nei)(nei)么(me)(me)(me)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)和(he)(he)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)(gen)怎(zen)么(me)(me)(me)去(qu)(qu)劃分(fen)開來呢?不(bu)論認(ren)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)之心與(yu)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)(gen)是(shi)(shi)(shi)(shi)相(xiang)(xiang)合(he)(he)還(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)相(xiang)(xiang)異,都不(bu)會(hui)是(shi)(shi)(shi)(shi)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),沒有(you)(you)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),認(ren)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)界(jie)別(bie)從(cong)(cong)何建立?如果(guo)(guo)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)法(fa)(fa)(fa)塵(chen)(chen)(chen)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出,那(nei)(nei)么(me)(me)(me),世(shi)間種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)法(fa)(fa)(fa),都離(li)不(bu)開色(se)、聲、香、味(wei)、觸這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)五(wu)種(zhong)(zhong)塵(chen)(chen)(chen)物(wu),五(wu)種(zhong)(zhong)塵(chen)(chen)(chen)物(wu)相(xiang)(xiang)狀分(fen)明(ming),分(fen)別(bie)對(dui)(dui)應于眼(yan)、耳、鼻、舌(she)、身這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)五(wu)根(gen)(gen),它(ta)(ta)們(men)都不(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)(gen)可以(yi)攝取(qu)(qu)統括(kuo)的(de)(de)(de)。你(ni)的(de)(de)(de)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)依憑種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)法(fa)(fa)(fa)才(cai)能(neng)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出,那(nei)(nei)么(me)(me)(me),現(xian)在你(ni)仔細觀察(cha),種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)法(fa)(fa)(fa)是(shi)(shi)(shi)(shi)什么(me)(me)(me)相(xiang)(xiang)狀。如果(guo)(guo)離(li)開這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)法(fa)(fa)(fa),如色(se)、空、動(dong)、靜、通(tong)、塞、合(he)(he)、離(li)、生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)、滅等(deng),你(ni)就是(shi)(shi)(shi)(shi)越過(guo)了這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)相(xiang)(xiang),畢(bi)竟無(wu)(wu)所(suo)(suo)攝取(qu)(qu)獲得。這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)時(shi),你(ni)的(de)(de)(de)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起,就是(shi)(shi)(shi)(shi)色(se)、空、動(dong)、靜等(deng)等(deng)法(fa)(fa)(fa)的(de)(de)(de)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起,你(ni)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)滅去(qu)(qu),就是(shi)(shi)(shi)(shi)色(se)、空、動(dong)、靜等(deng)法(fa)(fa)(fa)的(de)(de)(de)滅去(qu)(qu)。如此說來,你(ni)的(de)(de)(de)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)本是(shi)(shi)(shi)(shi)無(wu)(wu)因(yin)的(de)(de)(de),只(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)法(fa)(fa)(fa)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起時(shi)才(cai)有(you)(you)所(suo)(suo)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)知,意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)并無(wu)(wu)自(zi)已的(de)(de)(de)相(xiang)(xiang)狀。沒有(you)(you)意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)相(xiang)(xiang)狀,其界(jie)別(bie)對(dui)(dui)象(xiang)(xiang)又從(cong)(cong)哪里(li)(li)(li)建立呢?所(suo)(suo)以(yi)應當知道,意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)(gen)以(yi)法(fa)(fa)(fa)塵(chen)(chen)(chen)為緣(yuan),生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie),這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)三處(chu)(chu)都是(shi)(shi)(shi)(shi)虛(xu)無(wu)(wu)。也就是(shi)(shi)(shi)(shi)說,意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)根(gen)(gen)、法(fa)(fa)(fa)塵(chen)(chen)(chen),以(yi)及意(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie),既不(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)因(yin)緣(yuan)和(he)(he)合(he)(he),也不(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)自(zi)在自(zi)為。
【原文】阿難白佛言。世尊。如來常(chang)說和合因(yin)緣(yuan)。一切世間(jian)。種種變化。皆因(yin)四大和合發明。云何如來。因(yin)緣(yuan)自然。二(er)俱排擯。我(wo)今不知(zhi)。斯義(yi)所屬。惟垂哀愍。開示眾生。中道了義(yi)。無戲(xi)論法(fa)。
【譯文】阿難對如(ru)來(lai)說(shuo):世尊(zun)啊!如(ru)來(lai)常常說(shuo)到因緣(yuan)(yuan)和合,說(shuo)世間(jian)一切事物的(de)(de)(de)(de)種(zhong)種(zhong)變化,都(dou)是(shi)地、人、水、風(feng)四大和合的(de)(de)(de)(de)顯(xian)示和作用(yong)的(de)(de)(de)(de)緣(yuan)(yuan)故。如(ru)來(lai)現在(zai)又(you)為(wei)什么(me)要(yao)摒棄因緣(yuan)(yuan)和合以及種(zhong)種(zhong)關于自(zi)在(zai)自(zi)為(wei)的(de)(de)(de)(de)說(shuo)法呢(ni)?我實在(zai)不(bu)能理解其中(zhong)的(de)(de)(de)(de)道理,祈(qi)愿如(ru)來(lai)垂憫眾生(sheng),為(wei)我們宣(xuan)示不(bu)落偏(pian)見的(de)(de)(de)(de)道理和根本意義,使我們獲得(de)真正的(de)(de)(de)(de)佛法要(yao)義。
【原文】爾時。世(shi)尊告阿(a)難(nan)言。汝(ru)先厭離聲聞緣覺。諸(zhu)小(xiao)乘(cheng)(cheng)法。發(fa)心勤求(qiu)無上菩(pu)提。故我今時。為汝(ru)開示第(di)一(yi)義諦。如(ru)何復將世(shi)間戲論。妄想因(yin)緣。而(er)自纏繞(rao)。汝(ru)雖多聞。如(ru)說藥人。真藥現前。不(bu)能(neng)分(fen)別。如(ru)來說為真可憐愍(min)。汝(ru)今諦聽。吾當為汝(ru)。分(fen)別開示。亦(yi)令當來修大乘(cheng)(cheng)者。通達實(shi)相(xiang)。阿(a)難(nan)默然。承佛(fo)圣(sheng)旨。
【譯文】這時候,如(ru)來(lai)告訴阿難:以前,你曾經因為不滿而舍離了聲聞、緣覺這些小乘(cheng)教法,發心求取無上菩提智(zhi)慧(hui),所以我現(xian)在為你宣示了佛法的第一義諦。為什么你又拿那些世間(jian)戲論胡說(shuo),說(shuo)因說(shuo)緣的妄念來(lai)纏繞(rao)自己呢(ni)?你雖然(ran)博學多(duo)識,但是(shi)就(jiu)像那些夸(kua)口懂(dong)得種種草藥的人(ren),真(zhen)正把藥拿到他面前,他卻不能分辨。如(ru)來(lai)真(zhen)正是(shi)憐憫你啊!現(xian)在,你再諦聽,我再為你一一宣示佛法的根本真(zhen)理(li),同時也讓將(jiang)來(lai)修習大乘(cheng)佛法的人(ren)們通達真(zhen)實(shi)的世界。阿難默然(ran)領承如(ru)來(lai)佛的圣旨。
【原文】阿難(nan)。如(ru)汝(ru)所言。四(si)大(da)和(he)(he)合(he)。發(fa)明世間(jian)(jian)種(zhong)種(zhong)變化(hua)。阿難(nan)。若彼大(da)性(xing)(xing)。體非和(he)(he)合(he)。則不(bu)能與諸大(da)雜和(he)(he)。猶如(ru)虛(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)。不(bu)和(he)(he)諸色(se)(se)(se)(se)(se)。若和(he)(he)合(he)者(zhe)。同于變化(hua)。始終相(xiang)(xiang)成(cheng)。生(sheng)(sheng)滅相(xiang)(xiang)續。生(sheng)(sheng)死(si)死(si)生(sheng)(sheng)。生(sheng)(sheng)生(sheng)(sheng)死(si)死(si)。如(ru)旋火輪。未有休息。阿難(nan)。如(ru)水成(cheng)冰。冰還成(cheng)水。汝(ru)觀地性(xing)(xing)。粗(cu)為(wei)大(da)地。細為(wei)微(wei)塵(chen)。至鄰虛(xu)(xu)塵(chen)。析(xi)彼極微(wei)色(se)(se)(se)(se)(se)邊(bian)際相(xiang)(xiang)。七分所成(cheng)。更析(xi)鄰虛(xu)(xu)。即(ji)實(shi)空(kong)(kong)(kong)性(xing)(xing)。阿難(nan)。若此(ci)鄰虛(xu)(xu)。析(xi)成(cheng)虛(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)。當知(zhi)虛(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)出生(sheng)(sheng)色(se)(se)(se)(se)(se)相(xiang)(xiang)。汝(ru)今問(wen)言。由和(he)(he)合(he)故。出生(sheng)(sheng)世間(jian)(jian)諸變化(hua)相(xiang)(xiang)。汝(ru)且觀此(ci)一鄰虛(xu)(xu)塵(chen)。用幾虛(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)。和(he)(he)合(he)而有。不(bu)應鄰虛(xu)(xu)。合(he)成(cheng)鄰虛(xu)(xu)。又鄰虛(xu)(xu)塵(chen)。析(xi)入空(kong)(kong)(kong)者(zhe)。用幾色(se)(se)(se)(se)(se)相(xiang)(xiang)。合(he)成(cheng)虛(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)。若色(se)(se)(se)(se)(se)合(he)時(shi)。合(he)色(se)(se)(se)(se)(se)非空(kong)(kong)(kong)。若空(kong)(kong)(kong)合(he)時(shi)。合(he)空(kong)(kong)(kong)非色(se)(se)(se)(se)(se)。色(se)(se)(se)(se)(se)猶可析(xi)。空(kong)(kong)(kong)云何合(he)。汝(ru)元不(bu)知(zhi)如(ru)來藏中。性(xing)(xing)色(se)(se)(se)(se)(se)真空(kong)(kong)(kong)。性(xing)(xing)空(kong)(kong)(kong)真色(se)(se)(se)(se)(se)。清(qing)凈本然(ran)。周遍法界。隨(sui)眾生(sheng)(sheng)心。應所知(zhi)量。循業發(fa)現(xian)。世間(jian)(jian)無(wu)知(zhi)。惑為(wei)因緣。及自然(ran)性(xing)(xing)。皆是(shi)識心。分別計度。但有言說(shuo)。都無(wu)實(shi)義。
【譯文】如(ru)(ru)(ru)來對阿難(nan)(nan)說(shuo):正如(ru)(ru)(ru)你(ni)(ni)所(suo)說(shuo),地(di)(di)、火、水、風四(si)大(da)(da)的(de)(de)(de)(de)相(xiang)(xiang)(xiang)和(he)(he)(he)(he)相(xiang)(xiang)(xiang)應,生(sheng)(sheng)(sheng)成(cheng)(cheng)了(le)世(shi)(shi)間(jian)(jian)種(zhong)(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)(zhong)事物(wu)(wu)以(yi)及(ji)種(zhong)(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)(zhong)變(bian)化(hua)。阿難(nan)(nan),如(ru)(ru)(ru)果這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)四(si)物(wu)(wu)質沒有相(xiang)(xiang)(xiang)合(he)(he)相(xiang)(xiang)(xiang)應,那(nei)么(me)(me)(me)它(ta)(ta)們也就(jiu)(jiu)不(bu)(bu)能(neng)與其它(ta)(ta)種(zhong)(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)(zhong)物(wu)(wu)質相(xiang)(xiang)(xiang)和(he)(he)(he)(he)相(xiang)(xiang)(xiang)應發(fa)生(sheng)(sheng)(sheng)作(zuo)用,就(jiu)(jiu)像(xiang)虛(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)不(bu)(bu)與種(zhong)(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)(zhong)塵(chen)(chen)(chen)(chen)(chen)物(wu)(wu)相(xiang)(xiang)(xiang)和(he)(he)(he)(he)相(xiang)(xiang)(xiang)應。如(ru)(ru)(ru)果這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)四(si)大(da)(da)物(wu)(wu)質相(xiang)(xiang)(xiang)和(he)(he)(he)(he)相(xiang)(xiang)(xiang)應一起發(fa)生(sheng)(sheng)(sheng)變(bian)化(hua),那(nei)么(me)(me)(me),它(ta)(ta)們從始(shi)至終(zhong)(zhong)都在(zai)相(xiang)(xiang)(xiang)作(zuo)相(xiang)(xiang)(xiang)成(cheng)(cheng),相(xiang)(xiang)(xiang)生(sheng)(sheng)(sheng)相(xiang)(xiang)(xiang)滅,生(sheng)(sheng)(sheng)起死(si)去(qu),死(si)去(qu)生(sheng)(sheng)(sheng)起,生(sheng)(sheng)(sheng)生(sheng)(sheng)(sheng)死(si)死(si)此起彼落,像(xiang)火輪一樣旋(xuan)轉,沒有瞬時的(de)(de)(de)(de)停息。阿難(nan)(nan),這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)就(jiu)(jiu)像(xiang)水結(jie)成(cheng)(cheng)冰,冰又化(hua)成(cheng)(cheng)水,如(ru)(ru)(ru)此循環不(bu)(bu)已。你(ni)(ni)觀察(cha)地(di)(di)性(xing),粗的(de)(de)(de)(de)是(shi)(shi)大(da)(da)地(di)(di),微(wei)細(xi)(xi)(xi)的(de)(de)(de)(de)是(shi)(shi)塵(chen)(chen)(chen)(chen)(chen)埃(ai)(ai)。你(ni)(ni)再觀察(cha)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)些(xie)(xie)塵(chen)(chen)(chen)(chen)(chen)埃(ai)(ai)之中(zhong)的(de)(de)(de)(de)極(ji)(ji)微(wei)細(xi)(xi)(xi)塵(chen)(chen)(chen)(chen)(chen)埃(ai)(ai),就(jiu)(jiu)可以(yi)分(fen)析(xi)(xi)出(chu)塵(chen)(chen)(chen)(chen)(chen)埃(ai)(ai)中(zhong)更極(ji)(ji)細(xi)(xi)(xi)微(wei)的(de)(de)(de)(de)塵(chen)(chen)(chen)(chen)(chen)埃(ai)(ai),如(ru)(ru)(ru)此仔(zi)細(xi)(xi)(xi)觀察(cha)分(fen)析(xi)(xi)下(xia)去(qu),就(jiu)(jiu)可以(yi)看到一些(xie)(xie)極(ji)(ji)其細(xi)(xi)(xi)微(wei)的(de)(de)(de)(de)塵(chen)(chen)(chen)(chen)(chen)埃(ai)(ai),最終(zhong)(zhong)達到空(kong)(kong)(kong)無。這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)時,就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)真(zhen)正的(de)(de)(de)(de)虛(xu)(xu)(xu)(xu)廓(kuo)空(kong)(kong)(kong)間(jian)(jian)了(le)。阿難(nan)(nan),如(ru)(ru)(ru)果從這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)些(xie)(xie)物(wu)(wu)體(ti)間(jian)(jian)的(de)(de)(de)(de)極(ji)(ji)其細(xi)(xi)(xi)微(wei)處最終(zhong)(zhong)可以(yi)分(fen)析(xi)(xi)到虛(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong),就(jiu)(jiu)應當(dang)知(zhi)道是(shi)(shi)虛(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)種(zhong)(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)(zhong)塵(chen)(chen)(chen)(chen)(chen)物(wu)(wu)色(se)相(xiang)(xiang)(xiang)。你(ni)(ni)問,是(shi)(shi)否由(you)于四(si)大(da)(da)和(he)(he)(he)(he)合(he)(he)生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)世(shi)(shi)間(jian)(jian)事物(wu)(wu)種(zhong)(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)(zhong)變(bian)化(hua),那(nei)么(me)(me)(me),依你(ni)(ni)來看,這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)一處微(wei)細(xi)(xi)(xi)塵(chen)(chen)(chen)(chen)(chen)埃(ai)(ai)的(de)(de)(de)(de)塵(chen)(chen)(chen)(chen)(chen)物(wu)(wu),是(shi)(shi)用幾個(ge)極(ji)(ji)細(xi)(xi)(xi)微(wei)塵(chen)(chen)(chen)(chen)(chen)埃(ai)(ai)和(he)(he)(he)(he)合(he)(he)而(er)(er)成(cheng)(cheng)的(de)(de)(de)(de)?其實,微(wei)細(xi)(xi)(xi)塵(chen)(chen)(chen)(chen)(chen)埃(ai)(ai)不(bu)(bu)能(neng)和(he)(he)(he)(he)合(he)(he)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)極(ji)(ji)細(xi)(xi)(xi)微(wei)塵(chen)(chen)(chen)(chen)(chen)埃(ai)(ai)。那(nei)么(me)(me)(me),你(ni)(ni)再看,這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)些(xie)(xie)塵(chen)(chen)(chen)(chen)(chen)物(wu)(wu)所(suo)顯(xian)示(shi)出(chu)的(de)(de)(de)(de)虛(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong),又是(shi)(shi)用幾個(ge)塵(chen)(chen)(chen)(chen)(chen)物(wu)(wu)和(he)(he)(he)(he)合(he)(he)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)來的(de)(de)(de)(de)。如(ru)(ru)(ru)果色(se)塵(chen)(chen)(chen)(chen)(chen)相(xiang)(xiang)(xiang)和(he)(he)(he)(he)相(xiang)(xiang)(xiang)應,其所(suo)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)只(zhi)能(neng)是(shi)(shi)色(se)塵(chen)(chen)(chen)(chen)(chen)的(de)(de)(de)(de)和(he)(he)(he)(he)合(he)(he)而(er)(er)不(bu)(bu)會是(shi)(shi)虛(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)。如(ru)(ru)(ru)果虛(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)相(xiang)(xiang)(xiang)和(he)(he)(he)(he)相(xiang)(xiang)(xiang)應,產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)也只(zhi)能(neng)是(shi)(shi)虛(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)的(de)(de)(de)(de)和(he)(he)(he)(he)合(he)(he)而(er)(er)不(bu)(bu)會是(shi)(shi)色(se)塵(chen)(chen)(chen)(chen)(chen)。但是(shi)(shi),色(se)塵(chen)(chen)(chen)(chen)(chen)還可以(yi)分(fen)析(xi)(xi)區別(bie),虛(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)怎(zen)么(me)(me)(me)能(neng)析(xi)(xi)出(chu)或者合(he)(he)成(cheng)(cheng)起來呢?你(ni)(ni)原來并(bing)不(bu)(bu)知(zhi)道,在(zai)如(ru)(ru)(ru)來藏(zang)中(zhong),一切(qie)色(se)塵(chen)(chen)(chen)(chen)(chen)本真(zhen)即(ji)是(shi)(shi)空(kong)(kong)(kong)性(xing),一切(qie)空(kong)(kong)(kong)性(xing)本真(zhen)之中(zhong)即(ji)可顯(xian)出(chu)色(se)塵(chen)(chen)(chen)(chen)(chen),它(ta)(ta)原來本體(ti)清凈,盈滿(man)一切(qie)形質器物(wu)(wu)世(shi)(shi)界,隨(sui)著(zhu)眾(zhong)(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)識(shi)心而(er)(er)現示(shi),應和(he)(he)(he)(he)著(zhu)眾(zhong)(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)認(ren)知(zhi)限度而(er)(er)現示(shi),循著(zhu)眾(zhong)(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)身(shen)、口、意三業欲(yu)求(qiu)而(er)(er)生(sheng)(sheng)(sheng)發(fa)現示(shi)出(chu)來。世(shi)(shi)間(jian)(jian)的(de)(de)(de)(de)人不(bu)(bu)知(zhi)道這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)些(xie)(xie),錯誤的(de)(de)(de)(de)以(yi)為(wei)它(ta)(ta)們是(shi)(shi)因緣和(he)(he)(he)(he)合(he)(he)而(er)(er)生(sheng)(sheng)(sheng),以(yi)為(wei)它(ta)(ta)們是(shi)(shi)自在(zai)自為(wei)的(de)(de)(de)(de)。這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)些(xie)(xie)都是(shi)(shi)眾(zhong)(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)識(shi)心分(fen)別(bie)計度的(de)(de)(de)(de)結(jie)果,只(zhi)要有所(suo)言說(shuo),都不(bu)(bu)會具有真(zhen)實義(yi)。
【原文】阿難。火性無(wu)我。寄(ji)于(yu)諸(zhu)緣(yuan)。汝(ru)(ru)觀城中未食(shi)之家。欲炊爨時。手執陽燧。日(ri)前求(qiu)火。阿難。名和合(he)者。如我與汝(ru)(ru)。一千二百五十比丘。今為(wei)(wei)一眾(zhong)。眾(zhong)雖為(wei)(wei)一。詰其(qi)根本。各各有(you)(you)身。皆有(you)(you)所生氏族名字。如舍利(li)弗。婆羅門種(zhong)。優盧頻螺。迦(jia)葉波種(zhong)。乃(nai)至阿難。瞿曇種(zhong)姓。阿難。若(ruo)(ruo)此(ci)火性。因(yin)和合(he)有(you)(you)。彼手執鏡(jing)于(yu)日(ri)求(qiu)火。此(ci)火為(wei)(wei)從(cong)(cong)鏡(jing)中而出。為(wei)(wei)從(cong)(cong)艾(ai)(ai)出。為(wei)(wei)于(yu)日(ri)來。阿難。若(ruo)(ruo)日(ri)來者。自(zi)(zi)能燒(shao)汝(ru)(ru)手中之艾(ai)(ai)。來處林木。皆應受焚。若(ruo)(ruo)鏡(jing)中出。自(zi)(zi)能于(yu)鏡(jing)。出燃于(yu)艾(ai)(ai)。鏡(jing)何(he)不熔。紆汝(ru)(ru)手執。尚無(wu)熱(re)相。云何(he)融泮。若(ruo)(ruo)生于(yu)艾(ai)(ai)。何(he)藉(jie)日(ri)鏡(jing)光明相接。然后(hou)火生。汝(ru)(ru)又(you)諦觀。鏡(jing)因(yin)手執。日(ri)從(cong)(cong)天來。艾(ai)(ai)本地生。火從(cong)(cong)何(he)方(fang)游歷于(yu)此(ci)。日(ri)鏡(jing)相遠。非和非合(he)。不應火光無(wu)從(cong)(cong)自(zi)(zi)有(you)(you)。汝(ru)(ru)猶不知(zhi)如來藏中。性火真(zhen)空。性空真(zhen)火。清凈本然。周(zhou)遍法界。隨眾(zhong)生心。應所知(zhi)量。阿難。當知(zhi)。世人(ren)一處執鏡(jing)。一處火生。遍法界執。滿(man)世間起。起遍世間。寧(ning)有(you)(you)方(fang)所。循業(ye)發現。世間無(wu)知(zhi)。惑為(wei)(wei)因(yin)緣(yuan)。及自(zi)(zi)然性。皆是識心。分別計度。但有(you)(you)言(yan)說(shuo)。都無(wu)實(shi)義(yi)。
【譯文】阿難(nan),火(huo)(huo)(huo)性(xing)沒有(you)自(zi)己本性(xing),它(ta)寄緣(yuan)在(zai)種種事(shi)物上面,你(ni)(ni)看城里(li)(li)(li)(li)那(nei)些人家,炊飲時分,手拿取火(huo)(huo)(huo)燧草(cao)(cao)和(he)(he)(he)(he)銅鏡,對(dui)著(zhu)太(tai)陽(yang)取火(huo)(huo)(huo)。阿難(nan),如果(guo)(guo)說(shuo)(shuo)事(shi)物和(he)(he)(he)(he)合(he)而(er)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起(qi),這(zhe)就像我和(he)(he)(he)(he)你(ni)(ni)們這(zhe)一(yi)千二百(bai)五十位比丘,在(zai)一(yi)起(qi)時是(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)個(ge)集體,但是(shi)(shi)(shi)(shi)究竟(jing)根本,你(ni)(ni)們各(ge)(ge)人是(shi)(shi)(shi)(shi)各(ge)(ge)人,各(ge)(ge)人有(you)自(zi)己的(de)(de)(de)(de)氏族種姓。如舍利弗(fu)是(shi)(shi)(shi)(shi)婆羅門種姓,優(you)羅頻多是(shi)(shi)(shi)(shi)迦葉(xie)波種姓,你(ni)(ni),阿難(nan)則(ze)是(shi)(shi)(shi)(shi)瞿曇種姓。如果(guo)(guo)這(zhe)個(ge)火(huo)(huo)(huo)性(xing),是(shi)(shi)(shi)(shi)因和(he)(he)(he)(he)合(he)而(er)有(you),那(nei)么(me)(me),當你(ni)(ni)拿鏡子(zi)(zi)對(dui)著(zhu)太(tai)陽(yang)取火(huo)(huo)(huo),這(zhe)個(ge)火(huo)(huo)(huo)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)鏡子(zi)(zi)里(li)(li)(li)(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)來(lai)(lai),還(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)手中(zhong)(zhong)艾草(cao)(cao)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)來(lai)(lai),或者是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)太(tai)陽(yang)中(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)來(lai)(lai)?阿難(nan),如果(guo)(guo)火(huo)(huo)(huo)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)太(tai)陽(yang)中(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu),它(ta)能燃(ran)燒你(ni)(ni)手中(zhong)(zhong)的(de)(de)(de)(de)艾草(cao)(cao),那(nei)么(me)(me),太(tai)陽(yang)照到(dao)的(de)(de)(de)(de)所有(you)樹木都應該也會(hui)燃(ran)燒起(qi)來(lai)(lai)。如果(guo)(guo)火(huo)(huo)(huo)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)鏡子(zi)(zi)中(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu),它(ta)自(zi)己就能從(cong)(cong)鏡子(zi)(zi)中(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起(qi),來(lai)(lai)燃(ran)起(qi)艾草(cao)(cao),可是(shi)(shi)(shi)(shi)鏡子(zi)(zi)為(wei)什么(me)(me)不會(hui)被燒著(zhu)呢(ni)?你(ni)(ni)手拿鏡子(zi)(zi),但是(shi)(shi)(shi)(shi)鏡子(zi)(zi)并沒有(you)熱起(qi)來(lai)(lai),它(ta)怎(zen)么(me)(me)會(hui)使鏡子(zi)(zi)融化呢(ni)?如果(guo)(guo)火(huo)(huo)(huo)從(cong)(cong)艾草(cao)(cao)里(li)(li)(li)(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu),為(wei)什么(me)(me)要(yao)借助鏡子(zi)(zi)和(he)(he)(he)(he)太(tai)陽(yang)的(de)(de)(de)(de)作(zuo)用才能生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)火(huo)(huo)(huo)呢(ni)?你(ni)(ni)再仔(zi)細(xi)觀(guan)察(cha),鏡子(zi)(zi)由手拿著(zhu),太(tai)陽(yang)從(cong)(cong)天(tian)上來(lai)(lai),艾草(cao)(cao)是(shi)(shi)(shi)(shi)這(zhe)地方土里(li)(li)(li)(li)長出(chu)來(lai)(lai),火(huo)(huo)(huo)從(cong)(cong)哪(na)里(li)(li)(li)(li)飄游(you)過來(lai)(lai)的(de)(de)(de)(de)?太(tai)陽(yang)和(he)(he)(he)(he)鏡子(zi)(zi)相距(ju)如此之遠,沒有(you)相和(he)(he)(he)(he)相應,這(zhe)火(huo)(huo)(huo)無(wu)從(cong)(cong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起(qi)。你(ni)(ni)哪(na)里(li)(li)(li)(li)知道,在(zai)如來(lai)(lai)藏中(zhong)(zhong),火(huo)(huo)(huo)的(de)(de)(de)(de)本性(xing)是(shi)(shi)(shi)(shi)空性(xing),空性(xing)卻可以(yi)(yi)隨緣(yuan)顯(xian)出(chu)火(huo)(huo)(huo)的(de)(de)(de)(de)作(zuo)用,它(ta)們本來(lai)(lai)清(qing)凈,盈(ying)滿一(yi)切形質器物世(shi)界,隨順(shun)著(zhu)眾(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)識心而(er)現示,應和(he)(he)(he)(he)著(zhu)眾(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)認知限度(du)(du)而(er)現示。這(zhe)個(ge)清(qing)凈本然性(xing)從(cong)(cong)一(yi)切世(shi)間(jian)事(shi)物中(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起(qi),生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起(qi)后又遍布世(shi)間(jian)一(yi)切事(shi)物,它(ta)哪(na)里(li)(li)(li)(li)有(you)什么(me)(me)固(gu)定處所?它(ta)只是(shi)(shi)(shi)(shi)循順(shun)眾(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)欲求而(er)造作(zuo)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)發。世(shi)間(jian)的(de)(de)(de)(de)人們迷悟無(wu)知,以(yi)(yi)為(wei)火(huo)(huo)(huo)性(xing)是(shi)(shi)(shi)(shi)因緣(yuan)和(he)(he)(he)(he)合(he)而(er)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),是(shi)(shi)(shi)(shi)自(zi)在(zai)自(zi)為(wei)的(de)(de)(de)(de),這(zhe)都是(shi)(shi)(shi)(shi)識心分別計度(du)(du)的(de)(de)(de)(de)結果(guo)(guo),只要(yao)有(you)所言說(shuo)(shuo),都無(wu)真實義。
【原文】阿難。水(shui)(shui)性(xing)(xing)(xing)不定(ding)。流息(xi)無(wu)(wu)恒。如室羅(luo)城。迦(jia)毗羅(luo)仙。斫迦(jia)羅(luo)仙。及缽頭摩訶薩多等(deng)。諸大幻(huan)師。求(qiu)太陰精。用和幻(huan)藥。是諸師等(deng)。于(yu)(yu)白(bai)(bai)月(yue)(yue)晝。手(shou)執(zhi)方(fang)(fang)諸。承(cheng)月(yue)(yue)中(zhong)(zhong)(zhong)水(shui)(shui)。此水(shui)(shui)為(wei)復從(cong)(cong)(cong)珠(zhu)(zhu)中(zhong)(zhong)(zhong)出。空(kong)(kong)中(zhong)(zhong)(zhong)自(zi)有(you)(you)。為(wei)從(cong)(cong)(cong)月(yue)(yue)來。阿難。若從(cong)(cong)(cong)月(yue)(yue)來。尚(shang)能遠方(fang)(fang)令珠(zhu)(zhu)出水(shui)(shui)。所(suo)經林木。皆應(ying)吐流。流則何(he)待(dai)方(fang)(fang)珠(zhu)(zhu)所(suo)出。不流。明水(shui)(shui)非(fei)從(cong)(cong)(cong)月(yue)(yue)降(jiang)。若從(cong)(cong)(cong)珠(zhu)(zhu)出。則此珠(zhu)(zhu)中(zhong)(zhong)(zhong)。常應(ying)流水(shui)(shui)。何(he)待(dai)中(zhong)(zhong)(zhong)宵承(cheng)白(bai)(bai)月(yue)(yue)晝。若從(cong)(cong)(cong)空(kong)(kong)生(sheng)(sheng)。空(kong)(kong)性(xing)(xing)(xing)無(wu)(wu)邊。水(shui)(shui)當無(wu)(wu)際。從(cong)(cong)(cong)人洎天(tian)。皆同滔溺。云(yun)何(he)復有(you)(you)水(shui)(shui)陸空(kong)(kong)行。汝更諦觀。月(yue)(yue)從(cong)(cong)(cong)天(tian)陟。珠(zhu)(zhu)因手(shou)持。承(cheng)珠(zhu)(zhu)水(shui)(shui)盤。本人敷設(she)。水(shui)(shui)從(cong)(cong)(cong)何(he)方(fang)(fang)流注于(yu)(yu)此。月(yue)(yue)珠(zhu)(zhu)相遠。非(fei)和非(fei)合。不應(ying)水(shui)(shui)精無(wu)(wu)從(cong)(cong)(cong)自(zi)有(you)(you)。汝尚(shang)不知如來藏(zang)中(zhong)(zhong)(zhong)。性(xing)(xing)(xing)水(shui)(shui)真(zhen)空(kong)(kong)。性(xing)(xing)(xing)空(kong)(kong)真(zhen)水(shui)(shui)。清凈本然(ran)。周遍法界。隨眾生(sheng)(sheng)心。應(ying)所(suo)知量。一處(chu)執(zhi)珠(zhu)(zhu)。一處(chu)水(shui)(shui)出。遍法界執(zhi)。滿法界生(sheng)(sheng)。生(sheng)(sheng)滿世間。寧(ning)有(you)(you)方(fang)(fang)所(suo)。循業(ye)發現(xian)。世間無(wu)(wu)知。惑為(wei)因緣(yuan)。及自(zi)然(ran)性(xing)(xing)(xing)。皆是識心。分別(bie)計度。但有(you)(you)言(yan)說。都無(wu)(wu)實義。
【譯文】阿難(nan),水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)性是(shi)(shi)(shi)流(liu)(liu)動不(bu)停的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),它的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)流(liu)(liu)動和(he)(he)停息沒有一(yi)定不(bu)變(bian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)規律。就(jiu)(jiu)像室羅筏城里(li)(li)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)迦(jia)毗羅,斫(zhuo)迦(jia)羅,以及缽頭摩訶薩(sa)多等人這些大(da)幻師,他(ta)們(men)(men)(men)求(qiu)取月(yue)(yue)(yue)亮的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)太(tai)陰(yin)精(jing),用(yong)之和(he)(he)成(cheng)幻藥(yao)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)情形。這些幻師在月(yue)(yue)(yue)光(guang)皎潔如晝的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)上(shang)弦(xian)月(yue)(yue)(yue)之夜,手(shou)拿(na)方(fang)術(shu)器具來(lai)(lai)(lai)(lai)盛所謂的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)月(yue)(yue)(yue)精(jing)之水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)。這個(ge)水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)他(ta)們(men)(men)(men)手(shou)中的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)珠(zhu)(zhu)(zhu)子里(li)(li)生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)(chu),還是(shi)(shi)(shi)空中本(ben)來(lai)(lai)(lai)(lai)就(jiu)(jiu)有,或者是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)月(yue)(yue)(yue)亮那里(li)(li)來(lai)(lai)(lai)(lai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)?阿難(nan),如果(guo)(guo)水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)月(yue)(yue)(yue)亮那里(li)(li)來(lai)(lai)(lai)(lai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),并且能(neng)使離它很遠的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)珠(zhu)(zhu)(zhu)子中有水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)出(chu)(chu)(chu)(chu)來(lai)(lai)(lai)(lai),那么(me),月(yue)(yue)(yue)光(guang)照過的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)樹(shu)木(mu)等等,都應流(liu)(liu)出(chu)(chu)(chu)(chu)水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)來(lai)(lai)(lai)(lai),流(liu)(liu)出(chu)(chu)(chu)(chu)水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)來(lai)(lai)(lai)(lai),就(jiu)(jiu)說(shuo)明這不(bu)是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)方(fang)術(shu)器具中流(liu)(liu)出(chu)(chu)(chu)(chu)來(lai)(lai)(lai)(lai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),不(bu)流(liu)(liu)出(chu)(chu)(chu)(chu)水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui),這清(qing)涼水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)就(jiu)(jiu)不(bu)是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)月(yue)(yue)(yue)亮那里(li)(li)來(lai)(lai)(lai)(lai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)。如果(guo)(guo)水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)珠(zhu)(zhu)(zhu)子里(li)(li)流(liu)(liu)出(chu)(chu)(chu)(chu)來(lai)(lai)(lai)(lai),那么(me)這個(ge)珠(zhu)(zhu)(zhu)子里(li)(li)就(jiu)(jiu)應當常有水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui),何(he)必(bi)要在月(yue)(yue)(yue)明皎潔之夜來(lai)(lai)(lai)(lai)作法求(qiu)月(yue)(yue)(yue)精(jing)之水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)呢(ni)(ni)?如果(guo)(guo)水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)虛(xu)空中生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)(chu),那么(me),虛(xu)空無(wu)(wu)(wu)際(ji)(ji)無(wu)(wu)(wu)涯,水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)也應當無(wu)(wu)(wu)涯無(wu)(wu)(wu)際(ji)(ji),從(cong)(cong)(cong)人到天(tian)(tian),都是(shi)(shi)(shi)水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)浪滔滔的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),可(ke)是(shi)(shi)(shi),為什么(me)卻(que)分(fen)別有河(he)流(liu)(liu)、海洋、山河(he)大(da)地的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)天(tian)(tian)空呢(ni)(ni)?你再仔細觀察,月(yue)(yue)(yue)亮高懸(xuan)天(tian)(tian)際(ji)(ji),珠(zhu)(zhu)(zhu)子用(yong)手(shou)拿(na)著(zhu),珠(zhu)(zhu)(zhu)子里(li)(li)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)用(yong)盤子盛著(zhu),那水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)從(cong)(cong)(cong)哪(na)兒(er)流(liu)(liu)到這里(li)(li)來(lai)(lai)(lai)(lai)?月(yue)(yue)(yue)亮和(he)(he)珠(zhu)(zhu)(zhu)子相距如此(ci)之處(chu),不(bu)能(neng)相應也不(bu)能(neng)相和(he)(he),這月(yue)(yue)(yue)精(jing)之水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)無(wu)(wu)(wu)從(cong)(cong)(cong)生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)(chu)。你仍然(ran)不(bu)知道(dao),在如來(lai)(lai)(lai)(lai)藏中,水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)本(ben)性是(shi)(shi)(shi)空,空的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)本(ben)性生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)(chu)水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui),它們(men)(men)(men)本(ben)來(lai)(lai)(lai)(lai)清(qing)凈,盈滿世(shi)間(jian)形質(zhi)器物(wu)(wu)世(shi)界,隨順著(zhu)眾(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)識心(xin)而現示(shi),應和(he)(he)著(zhu)眾(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)認知局限(xian)而示(shi)現。雖然(ran)只(zhi)是(shi)(shi)(shi)一(yi)處(chu)拿(na)著(zhu)珠(zhu)(zhu)(zhu)子,一(yi)處(chu)流(liu)(liu)出(chu)(chu)(chu)(chu)水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)來(lai)(lai)(lai)(lai),如果(guo)(guo)遍法界拿(na)著(zhu)珠(zhu)(zhu)(zhu),遍法界就(jiu)(jiu)會出(chu)(chu)(chu)(chu)水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui),可(ke)見水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)性遍布一(yi)切世(shi)間(jian)事物(wu)(wu),又是(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)一(yi)切世(shi)間(jian)事物(wu)(wu)中生(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)(chu)來(lai)(lai)(lai)(lai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)。它們(men)(men)(men)哪(na)里(li)(li)有固定不(bu)變(bian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)處(chu)所,它們(men)(men)(men)只(zhi)是(shi)(shi)(shi)循順著(zhu)眾(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)欲(yu)求(qiu)而顯(xian)現生(sheng)(sheng)(sheng)發。世(shi)間(jian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)人們(men)(men)(men)迷悟(wu)無(wu)(wu)(wu)知,以為它們(men)(men)(men)是(shi)(shi)(shi)因(yin)緣和(he)(he)合而生(sheng)(sheng)(sheng),是(shi)(shi)(shi)自在自為的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),這都是(shi)(shi)(shi)識心(xin)分(fen)別計(ji)度(du)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)結果(guo)(guo),只(zhi)要有所言說(shuo),都無(wu)(wu)(wu)真實義。
【原文】阿(a)(a)難。風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)性無(wu)體。動(dong)靜不常(chang)。汝(ru)(ru)(ru)常(chang)整衣(yi)入于(yu)大眾(zhong)。僧(seng)伽梨(li)角(jiao)。動(dong)及(ji)傍人(ren)。則有(you)微風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)拂彼(bi)人(ren)面(mian)(mian)。此風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)為(wei)復出(chu)袈(jia)裟角(jiao)。發(fa)于(yu)虛(xu)空(kong)。生(sheng)彼(bi)人(ren)面(mian)(mian)。阿(a)(a)難。此風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)若(ruo)(ruo)(ruo)復出(chu)袈(jia)裟角(jiao)。汝(ru)(ru)(ru)乃披風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)。其衣(yi)飛搖(yao)。應(ying)(ying)(ying)(ying)離汝(ru)(ru)(ru)體。我(wo)今(jin)說法(fa)。會中(zhong)垂衣(yi)。汝(ru)(ru)(ru)看(kan)我(wo)衣(yi)。風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)何所在(zai)。不應(ying)(ying)(ying)(ying)衣(yi)中(zhong)有(you)藏風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)地。若(ruo)(ruo)(ruo)生(sheng)虛(xu)空(kong)。汝(ru)(ru)(ru)衣(yi)不動(dong)。何因無(wu)拂。空(kong)性常(chang)住。風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)應(ying)(ying)(ying)(ying)常(chang)生(sheng)。若(ruo)(ruo)(ruo)無(wu)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)時。虛(xu)空(kong)當滅(mie)(mie)。滅(mie)(mie)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)可見(jian)。滅(mie)(mie)空(kong)何狀。若(ruo)(ruo)(ruo)有(you)生(sheng)滅(mie)(mie)。不名虛(xu)空(kong)。名為(wei)虛(xu)空(kong)。云何風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)出(chu)。若(ruo)(ruo)(ruo)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)自(zi)生(sheng)彼(bi)拂之面(mian)(mian)。從(cong)彼(bi)面(mian)(mian)生(sheng)。當應(ying)(ying)(ying)(ying)拂汝(ru)(ru)(ru)。自(zi)汝(ru)(ru)(ru)整衣(yi)。云何倒(dao)拂。汝(ru)(ru)(ru)審諦觀。整衣(yi)在(zai)汝(ru)(ru)(ru)。面(mian)(mian)屬彼(bi)人(ren)。虛(xu)空(kong)寂(ji)然。不參流(liu)動(dong)。風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)自(zi)誰方(fang)鼓動(dong)來此。風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)空(kong)性隔。非和非合。不應(ying)(ying)(ying)(ying)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)性。無(wu)從(cong)自(zi)有(you)。汝(ru)(ru)(ru)宛(wan)不知如(ru)來藏中(zhong)。性風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)真空(kong)。性空(kong)真風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)。清凈本然。周遍(bian)法(fa)界(jie)。隨眾(zhong)生(sheng)心(xin)。應(ying)(ying)(ying)(ying)所知量。阿(a)(a)難。如(ru)汝(ru)(ru)(ru)一人(ren)。微動(dong)服衣(yi)。有(you)微風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)出(chu)。遍(bian)法(fa)界(jie)拂。滿國土生(sheng)。周遍(bian)世(shi)間。寧有(you)方(fang)所。循業發(fa)現(xian)。世(shi)間無(wu)知。惑為(wei)因緣。及(ji)自(zi)然性。皆是識(shi)心(xin)。分別(bie)計度(du)。但(dan)有(you)言說。都(dou)無(wu)實義。
【譯文】阿(a)難(nan)(nan),風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)性(xing)(xing)(xing)自(zi)身沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)形體,并且變(bian)動(dong)(dong)(dong)無(wu)常。在(zai)(zai)(zai)和(he)大家聚在(zai)(zai)(zai)一起時,你(ni)(ni)(ni)(ni)常常整(zheng)束衣(yi)服(fu)(fu)(fu),這(zhe)時偶爾(er)觸(chu)動(dong)(dong)(dong)到(dao)別(bie)人(ren)(ren),就(jiu)(jiu)(jiu)會(hui)有(you)(you)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)吹(chui)(chui)(chui)拂(fu)(fu)(fu)到(dao)別(bie)人(ren)(ren)臉(lian)上。這(zhe)個(ge)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)(cong)你(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)衣(yi)角處(chu)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)呢(ni)(ni)(ni),還是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)(cong)虛(xu)(xu)(xu)空中(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),或者是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)(cong)別(bie)人(ren)(ren)臉(lian)上生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)來(lai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)?阿(a)難(nan)(nan),如(ru)(ru)果(guo)這(zhe)個(ge)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)(cong)你(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)袈(jia)裟衣(yi)角處(chu)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),那(nei)么(me)(me)你(ni)(ni)(ni)(ni)披戴的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)就(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng),你(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)衣(yi)服(fu)(fu)(fu)飄(piao)動(dong)(dong)(dong)起來(lai),就(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)飄(piao)動(dong)(dong)(dong)起來(lai),衣(yi)服(fu)(fu)(fu)就(jiu)(jiu)(jiu)應(ying)當(dang)(dang)飄(piao)動(dong)(dong)(dong)離開你(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)身體。但(dan)是(shi)(shi)(shi)(shi)你(ni)(ni)(ni)(ni)看我,在(zai)(zai)(zai)這(zhe)法(fa)會(hui)中(zhong)說法(fa)時,衣(yi)服(fu)(fu)(fu)整(zheng)肅垂掛(gua),風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)在(zai)(zai)(zai)哪里呢(ni)(ni)(ni)?這(zhe)衣(yi)服(fu)(fu)(fu)中(zhong)不(bu)應(ying)有(you)(you)藏風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)地(di)(di)方啊!如(ru)(ru)果(guo)這(zhe)個(ge)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)于(yu)虛(xu)(xu)(xu)空之(zhi)中(zhong),那(nei)么(me)(me)你(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)衣(yi)服(fu)(fu)(fu)不(bu)飄(piao)動(dong)(dong)(dong)時,為(wei)什(shen)么(me)(me)沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)來(lai)拂(fu)(fu)(fu)面(mian)呢(ni)(ni)(ni)?空性(xing)(xing)(xing)是(shi)(shi)(shi)(shi)常在(zai)(zai)(zai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),那(nei)么(me)(me)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)也(ye)應(ying)該是(shi)(shi)(shi)(shi)常生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)常在(zai)(zai)(zai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)。但(dan)是(shi)(shi)(shi)(shi),如(ru)(ru)果(guo)沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)吹(chui)(chui)(chui)拂(fu)(fu)(fu)時,虛(xu)(xu)(xu)空也(ye)就(jiu)(jiu)(jiu)應(ying)當(dang)(dang)滅絕。但(dan)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)滅了還可(ke)以看得見,那(nei)么(me)(me),滅絕的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)虛(xu)(xu)(xu)空又是(shi)(shi)(shi)(shi)什(shen)么(me)(me)形狀呢(ni)(ni)(ni)?如(ru)(ru)果(guo)虛(xu)(xu)(xu)空有(you)(you)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)有(you)(you)滅,那(nei)又叫什(shen)么(me)(me)虛(xu)(xu)(xu)空?如(ru)(ru)果(guo)也(ye)叫虛(xu)(xu)(xu)空,這(zhe)虛(xu)(xu)(xu)空中(zhong)又怎(zen)么(me)(me)會(hui)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)來(lai)呢(ni)(ni)(ni)?如(ru)(ru)果(guo)這(zhe)個(ge)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)(cong)別(bie)人(ren)(ren)臉(lian)上生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)來(lai),那(nei)么(me)(me),從(cong)(cong)(cong)(cong)別(bie)人(ren)(ren)臉(lian)上吹(chui)(chui)(chui)拂(fu)(fu)(fu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng),應(ying)當(dang)(dang)會(hui)吹(chui)(chui)(chui)拂(fu)(fu)(fu)到(dao)你(ni)(ni)(ni)(ni),但(dan)是(shi)(shi)(shi)(shi),你(ni)(ni)(ni)(ni)自(zi)己整(zheng)理(li)衣(yi)服(fu)(fu)(fu),怎(zen)么(me)(me)反而(er)(er)(er)(er)吹(chui)(chui)(chui)拂(fu)(fu)(fu)到(dao)別(bie)人(ren)(ren)呢(ni)(ni)(ni)?你(ni)(ni)(ni)(ni)詳觀諦察,整(zheng)理(li)衣(yi)服(fu)(fu)(fu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)是(shi)(shi)(shi)(shi)你(ni)(ni)(ni)(ni)自(zi)己,被風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)吹(chui)(chui)(chui)拂(fu)(fu)(fu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)是(shi)(shi)(shi)(shi)別(bie)人(ren)(ren)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)臉(lian),而(er)(er)(er)(er)虛(xu)(xu)(xu)空間(jian)依然寂靜不(bu)動(dong)(dong)(dong),并沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)在(zai)(zai)(zai)其間(jian)流動(dong)(dong)(dong),沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)什(shen)么(me)(me)地(di)(di)方產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)。風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)和(he)虛(xu)(xu)(xu)空的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)性(xing)(xing)(xing)質(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)相隔的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)相和(he)也(ye)沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)相應(ying),就(jiu)(jiu)(jiu)不(bu)應(ying)有(you)(you)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu),也(ye)不(bu)應(ying)有(you)(you)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)從(cong)(cong)(cong)(cong)臉(lian)上生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)。你(ni)(ni)(ni)(ni)不(bu)知道在(zai)(zai)(zai)如(ru)(ru)來(lai)藏中(zhong),風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)真(zhen)性(xing)(xing)(xing)是(shi)(shi)(shi)(shi)空,空的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)真(zhen)性(xing)(xing)(xing)是(shi)(shi)(shi)(shi)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)性(xing)(xing)(xing),它(ta)們本(ben)然清凈,盈(ying)滿(man)世間(jian)一切形質(zhi)器(qi)物世界,隨(sui)順著(zhu)(zhu)眾(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)識心(xin)(xin)而(er)(er)(er)(er)現示,應(ying)和(he)著(zhu)(zhu)眾(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)認知限度而(er)(er)(er)(er)現示。阿(a)難(nan)(nan),這(zhe)就(jiu)(jiu)(jiu)像你(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)衣(yi)服(fu)(fu)(fu)飄(piao)動(dong)(dong)(dong)有(you)(you)微(wei)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)產(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),如(ru)(ru)果(guo)遍(bian)法(fa)界拂(fu)(fu)(fu)動(dong)(dong)(dong),遍(bian)法(fa)界就(jiu)(jiu)(jiu)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)來(lai),可(ke)見,這(zhe)微(wei)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)遍(bian)布于(yu)一切形質(zhi)世界,滿(man)戴于(yu)一切地(di)(di)方,流動(dong)(dong)(dong)在(zai)(zai)(zai)所(suo)有(you)(you)世間(jian),怎(zen)么(me)(me)會(hui)有(you)(you)固(gu)定不(bu)變(bian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)處(chu)所(suo),它(ta)只是(shi)(shi)(shi)(shi)循順著(zhu)(zhu)眾(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)欲求業力而(er)(er)(er)(er)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)發出(chu)來(lai)。世間(jian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)人(ren)(ren)們迷悟無(wu)知,認為(wei)它(ta)是(shi)(shi)(shi)(shi)由因(yin)緣和(he)合而(er)(er)(er)(er)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),是(shi)(shi)(shi)(shi)自(zi)在(zai)(zai)(zai)自(zi)為(wei)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)。這(zhe)都是(shi)(shi)(shi)(shi)識心(xin)(xin)分(fen)別(bie)計度的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)結果(guo),只要有(you)(you)所(suo)言說,都無(wu)真(zhen)實義。
【原文】阿難(nan)。空(kong)(kong)(kong)性(xing)無(wu)(wu)(wu)(wu)形。因(yin)(yin)(yin)色顯發(fa)。如室(shi)羅城。去河遙處。諸剎利種。及婆羅門。毗舍首陀。兼頗羅墮(duo)。旃陀羅等。新立安居。鑿(zao)井(jing)求水(shui)。出(chu)(chu)(chu)(chu)土(tu)(tu)一(yi)(yi)(yi)尺。于中則有(you)一(yi)(yi)(yi)尺虛(xu)空(kong)(kong)(kong)。如是(shi)乃至出(chu)(chu)(chu)(chu)土(tu)(tu)一(yi)(yi)(yi)丈。中間(jian)還得一(yi)(yi)(yi)丈虛(xu)空(kong)(kong)(kong)。空(kong)(kong)(kong)虛(xu)淺深。隨(sui)出(chu)(chu)(chu)(chu)多(duo)少。此(ci)空(kong)(kong)(kong)為當因(yin)(yin)(yin)土(tu)(tu)所(suo)出(chu)(chu)(chu)(chu)。因(yin)(yin)(yin)鑿(zao)所(suo)有(you)。無(wu)(wu)(wu)(wu)因(yin)(yin)(yin)自生(sheng)。阿難(nan)。若復(fu)此(ci)空(kong)(kong)(kong)。無(wu)(wu)(wu)(wu)因(yin)(yin)(yin)自生(sheng)。未(wei)鑿(zao)土(tu)(tu)前。何(he)不無(wu)(wu)(wu)(wu)礙。惟見(jian)(jian)大(da)地(di)(di)(di)。迥(jiong)無(wu)(wu)(wu)(wu)通達。若因(yin)(yin)(yin)土(tu)(tu)出(chu)(chu)(chu)(chu)。則土(tu)(tu)出(chu)(chu)(chu)(chu)時。應見(jian)(jian)空(kong)(kong)(kong)入(ru)。若土(tu)(tu)先(xian)出(chu)(chu)(chu)(chu)。無(wu)(wu)(wu)(wu)空(kong)(kong)(kong)入(ru)者(zhe)。云何(he)虛(xu)空(kong)(kong)(kong)因(yin)(yin)(yin)土(tu)(tu)而出(chu)(chu)(chu)(chu)。若無(wu)(wu)(wu)(wu)出(chu)(chu)(chu)(chu)入(ru)。則應空(kong)(kong)(kong)土(tu)(tu)。元無(wu)(wu)(wu)(wu)異因(yin)(yin)(yin)。無(wu)(wu)(wu)(wu)異則同。則土(tu)(tu)出(chu)(chu)(chu)(chu)時。空(kong)(kong)(kong)何(he)不出(chu)(chu)(chu)(chu)。若因(yin)(yin)(yin)鑿(zao)出(chu)(chu)(chu)(chu)。則鑿(zao)出(chu)(chu)(chu)(chu)空(kong)(kong)(kong)。應非(fei)(fei)出(chu)(chu)(chu)(chu)土(tu)(tu)。不因(yin)(yin)(yin)鑿(zao)出(chu)(chu)(chu)(chu)。鑿(zao)自出(chu)(chu)(chu)(chu)土(tu)(tu)。云何(he)見(jian)(jian)空(kong)(kong)(kong)。汝更審諦(di)。諦(di)審諦(di)觀。鑿(zao)從人手。隨(sui)方(fang)運轉。土(tu)(tu)因(yin)(yin)(yin)地(di)(di)(di)移(yi)。如是(shi)虛(xu)空(kong)(kong)(kong)。因(yin)(yin)(yin)何(he)所(suo)出(chu)(chu)(chu)(chu)。鑿(zao)空(kong)(kong)(kong)虛(xu)實(shi)。不相為用。非(fei)(fei)和非(fei)(fei)合(he)。不應虛(xu)空(kong)(kong)(kong)。無(wu)(wu)(wu)(wu)從自出(chu)(chu)(chu)(chu)。若此(ci)虛(xu)空(kong)(kong)(kong)。性(xing)圓(yuan)周遍(bian)。本不動搖。當知(zhi)現(xian)前地(di)(di)(di)水(shui)火風。均名五大(da)。性(xing)真(zhen)圓(yuan)融。皆(jie)如來(lai)藏。本無(wu)(wu)(wu)(wu)生(sheng)滅。阿難(nan)。汝心昏迷。不悟四(si)大(da)元如來(lai)藏。當觀虛(xu)空(kong)(kong)(kong)。為出(chu)(chu)(chu)(chu)為入(ru),為非(fei)(fei)出(chu)(chu)(chu)(chu)入(ru)。汝全不知(zhi)如來(lai)藏中。性(xing)覺(jue)真(zhen)空(kong)(kong)(kong)。性(xing)空(kong)(kong)(kong)真(zhen)覺(jue)。清凈本然。周遍(bian)法界。隨(sui)眾(zhong)生(sheng)心。應所(suo)知(zhi)量。阿難(nan)。如一(yi)(yi)(yi)井(jing)空(kong)(kong)(kong)。空(kong)(kong)(kong)生(sheng)一(yi)(yi)(yi)井(jing)。十方(fang)虛(xu)空(kong)(kong)(kong)。亦復(fu)如是(shi)。圓(yuan)滿十方(fang)。寧有(you)方(fang)所(suo)。循業發(fa)現(xian)。世(shi)間(jian)無(wu)(wu)(wu)(wu)知(zhi)。惑為因(yin)(yin)(yin)緣。及自然性(xing)。皆(jie)是(shi)識(shi)心。分別計度。但有(you)言說。都無(wu)(wu)(wu)(wu)實(shi)義(yi)。
【譯文】阿(a)難,空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)性(xing)是(shi)(shi)(shi)(shi)無(wu)形無(wu)質,由(you)色境而(er)(er)(er)顯發(fa)出(chu)(chu)(chu)來(lai)。譬(pi)如(ru)(ru)在(zai)(zai)室(shi)羅城離(li)河很遠的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)地(di)方,人(ren)(ren)們(men)(men)新建居所,挖(wa)掘(jue)水井(jing)(jing)(jing)。從(cong)(cong)(cong)(cong)井(jing)(jing)(jing)中(zhong)挖(wa)出(chu)(chu)(chu)一(yi)(yi)(yi)(yi)尺深(shen)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)土(tu)(tu)(tu),井(jing)(jing)(jing)里(li)(li)面就(jiu)(jiu)有(you)(you)了一(yi)(yi)(yi)(yi)尺深(shen)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)虛(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong),從(cong)(cong)(cong)(cong)井(jing)(jing)(jing)中(zhong)挖(wa)出(chu)(chu)(chu)一(yi)(yi)(yi)(yi)丈深(shen)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)土(tu)(tu)(tu),井(jing)(jing)(jing)里(li)(li)就(jiu)(jiu)會有(you)(you)一(yi)(yi)(yi)(yi)丈深(shen)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)虛(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong),虛(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)深(shen)淺(qian)大(da)小隨(sui)著(zhu)(zhu)挖(wa)出(chu)(chu)(chu)土(tu)(tu)(tu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)多少而(er)(er)(er)定(ding),這(zhe)(zhe)(zhe)個虛(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)(cong)土(tu)(tu)(tu)里(li)(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),還是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)(cong)挖(wa)掘(jue)這(zhe)(zhe)(zhe)里(li)(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)?阿(a)難,如(ru)(ru)果(guo)這(zhe)(zhe)(zhe)個虛(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)任何(he)(he)原(yuan)因(yin)是(shi)(shi)(shi)(shi)自(zi)(zi)己(ji)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu),那(nei)么(me)(me),在(zai)(zai)沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)掘(jue)井(jing)(jing)(jing)之(zhi)前(qian),為(wei)什么(me)(me)這(zhe)(zhe)(zhe)里(li)(li)只(zhi)(zhi)有(you)(you)一(yi)(yi)(yi)(yi)片土(tu)(tu)(tu)地(di),卻不(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)(yi)(yi)(yi)團(tuan)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)無(wu),也(ye)不(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)闊無(wu)礙的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)呢(ni)?如(ru)(ru)果(guo)這(zhe)(zhe)(zhe)個虛(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)(cong)土(tu)(tu)(tu)這(zhe)(zhe)(zhe)里(li)(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu),那(nei)么(me)(me),土(tu)(tu)(tu)挖(wa)出(chu)(chu)(chu)來(lai)時,就(jiu)(jiu)應(ying)(ying)(ying)看(kan)到虛(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)進去。如(ru)(ru)果(guo)挖(wa)土(tu)(tu)(tu)出(chu)(chu)(chu)來(lai)時沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)虛(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)進去,為(wei)什么(me)(me)要(yao)(yao)說虛(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)(cong)土(tu)(tu)(tu)里(li)(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)?如(ru)(ru)果(guo)沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)土(tu)(tu)(tu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)出(chu)(chu)(chu)來(lai)和(he)(he)(he)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)進去,那(nei)么(me)(me)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)和(he)(he)(he)土(tu)(tu)(tu)就(jiu)(jiu)沒(mei)(mei)(mei)什么(me)(me)差(cha)(cha)別(bie)(bie),沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)差(cha)(cha)別(bie)(bie)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)(yi)(yi)(yi)致,那(nei)么(me)(me)挖(wa)出(chu)(chu)(chu)土(tu)(tu)(tu)時,空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)為(wei)何(he)(he)不(bu)(bu)(bu)隨(sui)即出(chu)(chu)(chu)來(lai)?如(ru)(ru)果(guo)這(zhe)(zhe)(zhe)個虛(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)(cong)挖(wa)掘(jue)這(zhe)(zhe)(zhe)里(li)(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu),那(nei)么(me)(me),挖(wa)掘(jue)出(chu)(chu)(chu)來(lai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)就(jiu)(jiu)應(ying)(ying)(ying)當(dang)是(shi)(shi)(shi)(shi)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong),而(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)應(ying)(ying)(ying)該(gai)是(shi)(shi)(shi)(shi)土(tu)(tu)(tu)。如(ru)(ru)果(guo)這(zhe)(zhe)(zhe)個虛(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)不(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)(cong)挖(wa)掘(jue)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu),那(nei)么(me)(me),挖(wa)掘(jue)出(chu)(chu)(chu)來(lai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)土(tu)(tu)(tu),為(wei)什么(me)(me)又(you)能看(kan)到井(jing)(jing)(jing)中(zhong)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)虛(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)呢(ni)?你(ni)(ni)再仔細觀察,挖(wa)掘(jue)隨(sui)著(zhu)(zhu)人(ren)(ren)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)手的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)動作而(er)(er)(er)進行,土(tu)(tu)(tu)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)(cong)地(di)里(li)(li)挖(wa)上來(lai),而(er)(er)(er)這(zhe)(zhe)(zhe)個虛(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)從(cong)(cong)(cong)(cong)哪里(li)(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)呢(ni)?挖(wa)掘(jue)和(he)(he)(he)虛(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)一(yi)(yi)(yi)(yi)實一(yi)(yi)(yi)(yi)虛(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)(xu),互相(xiang)不(bu)(bu)(bu)能有(you)(you)所作用影響,既不(bu)(bu)(bu)相(xiang)和(he)(he)(he)也(ye)不(bu)(bu)(bu)相(xiang)應(ying)(ying)(ying),虛(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)總(zong)不(bu)(bu)(bu)會是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)(cong)自(zi)(zi)己(ji)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)吧?這(zhe)(zhe)(zhe)個虛(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong),其性(xing)是(shi)(shi)(shi)(shi)圓滿遍布,是(shi)(shi)(shi)(shi)本(ben)然不(bu)(bu)(bu)動搖的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),那(nei)么(me)(me),應(ying)(ying)(ying)當(dang)知道(dao)(dao),顯示(shi)出(chu)(chu)(chu)來(lai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)地(di)、火、水、風與這(zhe)(zhe)(zhe)個空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong),就(jiu)(jiu)叫做五大(da)。它(ta)(ta)們(men)(men)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)真(zhen)(zhen)性(xing)是(shi)(shi)(shi)(shi)圓融,都是(shi)(shi)(shi)(shi)如(ru)(ru)來(lai)真(zhen)(zhen)性(xing)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)顯示(shi),本(ben)然沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)、滅。阿(a)難,你(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)心迷(mi)悟昏昧(mei),不(bu)(bu)(bu)知道(dao)(dao)地(di)、水、火、風四(si)大(da)本(ben)來(lai)都是(shi)(shi)(shi)(shi)如(ru)(ru)來(lai)自(zi)(zi)性(xing)。你(ni)(ni)應(ying)(ying)(ying)當(dang)觀察,虛(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)是(shi)(shi)(shi)(shi)出(chu)(chu)(chu)是(shi)(shi)(shi)(shi)人(ren)(ren)?或者不(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)出(chu)(chu)(chu)也(ye)不(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)入?你(ni)(ni)應(ying)(ying)(ying)知道(dao)(dao),在(zai)(zai)如(ru)(ru)來(lai)藏中(zhong),覺知的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)真(zhen)(zhen)性(xing)是(shi)(shi)(shi)(shi)真(zhen)(zhen)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong),空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)真(zhen)(zhen)性(xing)即是(shi)(shi)(shi)(shi)真(zhen)(zhen)覺,他們(men)(men)本(ben)來(lai)清凈,盈(ying)滿一(yi)(yi)(yi)(yi)切(qie)世間形質事物(wu)界,順著(zhu)(zhu)眾生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)認識心而(er)(er)(er)顯示(shi),應(ying)(ying)(ying)和(he)(he)(he)著(zhu)(zhu)眾生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)認知限(xian)度(du)(du)而(er)(er)(er)現示(shi)。阿(a)難,這(zhe)(zhe)(zhe)就(jiu)(jiu)像一(yi)(yi)(yi)(yi)口井(jing)(jing)(jing)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)虛(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong),生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)一(yi)(yi)(yi)(yi)口井(jing)(jing)(jing)來(lai),十方虛(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)也(ye)就(jiu)(jiu)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)成了十方世界。這(zhe)(zhe)(zhe)虛(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)(kong)哪里(li)(li)有(you)(you)固定(ding)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)地(di)方?它(ta)(ta)只(zhi)(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)循守著(zhu)(zhu)眾生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)欲求業力(li)而(er)(er)(er)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)發(fa)。世間的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)人(ren)(ren)們(men)(men)迷(mi)悟不(bu)(bu)(bu)知,以(yi)為(wei)它(ta)(ta)是(shi)(shi)(shi)(shi)因(yin)緣和(he)(he)(he)合而(er)(er)(er)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),或是(shi)(shi)(shi)(shi)自(zi)(zi)在(zai)(zai)自(zi)(zi)為(wei)。這(zhe)(zhe)(zhe)些都是(shi)(shi)(shi)(shi)識心分別(bie)(bie)計度(du)(du)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)結(jie)果(guo),只(zhi)(zhi)要(yao)(yao)有(you)(you)所言,都無(wu)真(zhen)(zhen)實義。
【原文】阿(a)難(nan)。空(kong)(kong)性(xing)(xing)(xing)無(wu)(wu)(wu)形。因(yin)(yin)(yin)(yin)色(se)顯發(fa)。如(ru)室羅(luo)城。去河遙(yao)處。諸(zhu)剎利種(zhong)。及(ji)婆羅(luo)門。毗(pi)舍(she)首陀。兼頗羅(luo)墮。旃陀羅(luo)等。新立安居(ju)。鑿井(jing)(jing)求水(shui)(shui)。出(chu)(chu)(chu)土(tu)(tu)(tu)(tu)(tu)一(yi)尺(chi)。于中(zhong)則(ze)有一(yi)尺(chi)虛(xu)空(kong)(kong)。如(ru)是(shi)(shi)乃至(zhi)出(chu)(chu)(chu)土(tu)(tu)(tu)(tu)(tu)一(yi)丈(zhang)(zhang)。中(zhong)間還得一(yi)丈(zhang)(zhang)虛(xu)空(kong)(kong)。空(kong)(kong)虛(xu)淺深。隨(sui)(sui)(sui)出(chu)(chu)(chu)多(duo)少。此空(kong)(kong)為(wei)當(dang)因(yin)(yin)(yin)(yin)土(tu)(tu)(tu)(tu)(tu)所出(chu)(chu)(chu)。因(yin)(yin)(yin)(yin)鑿所有。無(wu)(wu)(wu)因(yin)(yin)(yin)(yin)自(zi)(zi)(zi)生(sheng)(sheng)。阿(a)難(nan)。若復此空(kong)(kong)。無(wu)(wu)(wu)因(yin)(yin)(yin)(yin)自(zi)(zi)(zi)生(sheng)(sheng)。未鑿土(tu)(tu)(tu)(tu)(tu)前。何(he)不(bu)無(wu)(wu)(wu)礙。惟見大(da)地(di)(di)。迥無(wu)(wu)(wu)通達。若因(yin)(yin)(yin)(yin)土(tu)(tu)(tu)(tu)(tu)出(chu)(chu)(chu)。則(ze)土(tu)(tu)(tu)(tu)(tu)出(chu)(chu)(chu)時。應(ying)(ying)見空(kong)(kong)入(ru)。若土(tu)(tu)(tu)(tu)(tu)先出(chu)(chu)(chu)。無(wu)(wu)(wu)空(kong)(kong)入(ru)者(zhe)。云何(he)虛(xu)空(kong)(kong)因(yin)(yin)(yin)(yin)土(tu)(tu)(tu)(tu)(tu)而出(chu)(chu)(chu)。若無(wu)(wu)(wu)出(chu)(chu)(chu)入(ru)。則(ze)應(ying)(ying)空(kong)(kong)土(tu)(tu)(tu)(tu)(tu)。元無(wu)(wu)(wu)異(yi)因(yin)(yin)(yin)(yin)。無(wu)(wu)(wu)異(yi)則(ze)同。則(ze)土(tu)(tu)(tu)(tu)(tu)出(chu)(chu)(chu)時。空(kong)(kong)何(he)不(bu)出(chu)(chu)(chu)。若因(yin)(yin)(yin)(yin)鑿出(chu)(chu)(chu)。則(ze)鑿出(chu)(chu)(chu)空(kong)(kong)。應(ying)(ying)非(fei)出(chu)(chu)(chu)土(tu)(tu)(tu)(tu)(tu)。不(bu)因(yin)(yin)(yin)(yin)鑿出(chu)(chu)(chu)。鑿自(zi)(zi)(zi)出(chu)(chu)(chu)土(tu)(tu)(tu)(tu)(tu)。云何(he)見空(kong)(kong)。汝更審諦(di)(di)。諦(di)(di)審諦(di)(di)觀。鑿從人手。隨(sui)(sui)(sui)方運(yun)轉。土(tu)(tu)(tu)(tu)(tu)因(yin)(yin)(yin)(yin)地(di)(di)移。如(ru)是(shi)(shi)虛(xu)空(kong)(kong)。因(yin)(yin)(yin)(yin)何(he)所出(chu)(chu)(chu)。鑿空(kong)(kong)虛(xu)實。不(bu)相(xiang)為(wei)用。非(fei)和非(fei)合(he)。不(bu)應(ying)(ying)虛(xu)空(kong)(kong)。無(wu)(wu)(wu)從自(zi)(zi)(zi)出(chu)(chu)(chu)。若此虛(xu)空(kong)(kong)。性(xing)(xing)(xing)圓周遍(bian)。本(ben)不(bu)動(dong)搖。當(dang)知(zhi)現(xian)(xian)前地(di)(di)水(shui)(shui)火風(feng)。均(jun)名五大(da)。性(xing)(xing)(xing)真圓融。皆(jie)如(ru)來(lai)藏(zang)。本(ben)無(wu)(wu)(wu)生(sheng)(sheng)滅。阿(a)難(nan)。汝心(xin)(xin)昏迷(mi)。不(bu)悟四(si)大(da)元如(ru)來(lai)藏(zang)。當(dang)觀虛(xu)空(kong)(kong)。為(wei)出(chu)(chu)(chu)為(wei)入(ru),為(wei)非(fei)出(chu)(chu)(chu)入(ru)。汝全不(bu)知(zhi)如(ru)來(lai)藏(zang)中(zhong)。性(xing)(xing)(xing)覺真空(kong)(kong)。性(xing)(xing)(xing)空(kong)(kong)真覺。清凈(jing)本(ben)然。周遍(bian)法界。隨(sui)(sui)(sui)眾生(sheng)(sheng)心(xin)(xin)。應(ying)(ying)所知(zhi)量。阿(a)難(nan)。如(ru)一(yi)井(jing)(jing)空(kong)(kong)。空(kong)(kong)生(sheng)(sheng)一(yi)井(jing)(jing)。十方虛(xu)空(kong)(kong)。亦復如(ru)是(shi)(shi)。圓滿十方。寧有方所。循業發(fa)現(xian)(xian)。世(shi)間無(wu)(wu)(wu)知(zhi)。惑(huo)為(wei)因(yin)(yin)(yin)(yin)緣。及(ji)自(zi)(zi)(zi)然性(xing)(xing)(xing)。皆(jie)是(shi)(shi)識心(xin)(xin)。分別計度。但有言說。都無(wu)(wu)(wu)實義。
【譯文】阿(a)難(nan),見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)認(ren)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)力,它(ta)(ta)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)因色(se)和(he)(he)(he)(he)(he)空(kong)(kong)(kong)(kong)而(er)(er)有(you)(you)(you)(you)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)。這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)就(jiu)(jiu)像你(ni)(ni)(ni)現(xian)(xian)在(zai)在(zai)只(zhi)陀園里,早(zao)上看到(dao)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)亮,晚上看到(dao)昏(hun)(hun)暗(an)(an)(an)(an),如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)果(guo)你(ni)(ni)(ni)在(zai)半(ban)夜時(shi)來(lai)(lai)看,則是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)有(you)(you)(you)(you)月時(shi)就(jiu)(jiu)有(you)(you)(you)(you)光亮,無(wu)月時(shi)就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)昏(hun)(hun)暗(an)(an)(an)(an)。這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)些明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)和(he)(he)(he)(he)(he)暗(an)(an)(an)(an),都(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從你(ni)(ni)(ni)所(suo)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)之中(zhong)(zhong)分別(bie)而(er)(er)有(you)(you)(you)(you)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)。這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)到(dao)底與(yu)(yu)(yu)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)、暗(an)(an)(an)(an)、虛(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)(yi)(yi)(yi)體(ti)(ti),還(huan)(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)(yi)(yi)(yi)體(ti)(ti)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)?或者,它(ta)(ta)們(men)(men)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)相(xiang)(xiang)(xiang)同(tong)還(huan)(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)相(xiang)(xiang)(xiang)同(tong),它(ta)(ta)們(men)(men)相(xiang)(xiang)(xiang)異(yi)還(huan)(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)相(xiang)(xiang)(xiang)異(yi)?阿(a)難(nan),如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)果(guo)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)與(yu)(yu)(yu)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)暗(an)(an)(an)(an)、虛(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)原(yuan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)(yi)(yi)(yi)體(ti)(ti),那(nei)(nei)么(me)(me)(me),明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)、暗(an)(an)(an)(an)二相(xiang)(xiang)(xiang)都(dou)會消亡。因為(wei),在(zai)暗(an)(an)(an)(an)時(shi)就(jiu)(jiu)沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming),明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)時(shi)就(jiu)(jiu)不(bu)(bu)(bu)(bu)會是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)暗(an)(an)(an)(an)。如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)果(guo)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)與(yu)(yu)(yu)暗(an)(an)(an)(an)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)(yi)(yi)(yi)體(ti)(ti),明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)時(shi)候(hou)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)就(jiu)(jiu)會消亡。如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)果(guo)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)與(yu)(yu)(yu)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)(yi)(yi)(yi)體(ti)(ti),暗(an)(an)(an)(an)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)時(shi)候(hou)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)就(jiu)(jiu)會滅(mie)絕(jue)。見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)滅(mie)絕(jue)了,還(huan)(huan)(huan)說(shuo)什(shen)么(me)(me)(me)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)和(he)(he)(he)(he)(he)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)暗(an)(an)(an)(an)呢(ni)(ni)(ni)(ni)?如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)果(guo)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)和(he)(he)(he)(he)(he)暗(an)(an)(an)(an)各自(zi)(zi)分殊不(bu)(bu)(bu)(bu)同(tong),而(er)(er)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)又沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)和(he)(he)(he)(he)(he)滅(mie),那(nei)(nei)么(me)(me)(me)它(ta)(ta)們(men)(men)怎(zen)樣才能(neng)(neng)合為(wei)一(yi)(yi)(yi)(yi)體(ti)(ti)呢(ni)(ni)(ni)(ni)?如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)果(guo)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)與(yu)(yu)(yu)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)暗(an)(an)(an)(an)不(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)(yi)(yi)(yi)體(ti)(ti),那(nei)(nei)么(me)(me)(me),你(ni)(ni)(ni)能(neng)(neng)夠(gou)離(li)開(kai)(kai)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)暗(an)(an)(an)(an)、虛(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)等(deng)等(deng)另外(wai)分析出這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)來(lai)(lai)嗎(ma)?這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)什(shen)么(me)(me)(me)形相(xiang)(xiang)(xiang)呢(ni)(ni)(ni)(ni)?離(li)開(kai)(kai)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)暗(an)(an)(an)(an)和(he)(he)(he)(he)(he)虛(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong),這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)只(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)像龜毛兔角樣的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)東西,原(yuan)來(lai)(lai)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)空(kong)(kong)(kong)(kong)無(wu)所(suo)有(you)(you)(you)(you)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)。如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)果(guo)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)暗(an)(an)(an)(an)、虛(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)三(san)件事物各自(zi)(zi)不(bu)(bu)(bu)(bu)同(tong),又從哪里成立見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)呢(ni)(ni)(ni)(ni)?明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)和(he)(he)(he)(he)(he)暗(an)(an)(an)(an)本(ben)(ben)(ben)來(lai)(lai)不(bu)(bu)(bu)(bu)同(tong),又說(shuo)什(shen)么(me)(me)(me)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)使(shi)它(ta)(ta)們(men)(men)相(xiang)(xiang)(xiang)同(tong)?見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)離(li)開(kai)(kai)了這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)三(san)件事物就(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)空(kong)(kong)(kong)(kong)無(wu),說(shuo)什(shen)么(me)(me)(me)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)與(yu)(yu)(yu)它(ta)(ta)們(men)(men)相(xiang)(xiang)(xiang)異(yi)?虛(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)和(he)(he)(he)(he)(he)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)本(ben)(ben)(ben)來(lai)(lai)沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)邊界可以(yi)將其(qi)(qi)分開(kai)(kai),說(shuo)什(shen)么(me)(me)(me)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)和(he)(he)(he)(he)(he)虛(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)同(tong)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)?不(bu)(bu)(bu)(bu)論是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)到(dao)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)還(huan)(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)到(dao)暗(an)(an)(an)(an),見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)本(ben)(ben)(ben)性(xing)并沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)遷變(bian)改動(dong),說(shuo)什(shen)么(me)(me)(me)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)和(he)(he)(he)(he)(he)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)暗(an)(an)(an)(an)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)差異(yi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)?你(ni)(ni)(ni)再仔細觀(guan)察,明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)從太陽(yang)來(lai)(lai),暗(an)(an)(an)(an)隨暗(an)(an)(an)(an)月那(nei)(nei)里生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),通闊從虛(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)之中(zhong)(zhong)產生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),土堆產生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)于大(da)地,那(nei)(nei)么(me)(me)(me),見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)又是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從哪里產生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)呢(ni)(ni)(ni)(ni)?見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)有(you)(you)(you)(you)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)有(you)(you)(you)(you)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue),虛(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)無(wu)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)無(wu)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue),不(bu)(bu)(bu)(bu)可能(neng)(neng)相(xiang)(xiang)(xiang)和(he)(he)(he)(he)(he)也(ye)不(bu)(bu)(bu)(bu)可能(neng)(neng)相(xiang)(xiang)(xiang)合,這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)不(bu)(bu)(bu)(bu)應(ying)(ying)當(dang)沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)來(lai)(lai)既(ji)而(er)(er)自(zi)(zi)己(ji)產生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)。如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)果(guo)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)有(you)(you)(you)(you)所(suo)聞知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),則這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)聞知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)真(zhen)性(xing)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)圓(yuan)融遍(bian)在(zai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),它(ta)(ta)本(ben)(ben)(ben)然(ran)不(bu)(bu)(bu)(bu)動(dong)搖。所(suo)以(yi)應(ying)(ying)當(dang)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道,見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)與(yu)(yu)(yu)無(wu)邊不(bu)(bu)(bu)(bu)動(dong)搖的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)虛(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong),與(yu)(yu)(yu)動(dong)搖的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)地、水(shui)、火、風等(deng),一(yi)(yi)(yi)(yi)齊就(jiu)(jiu)叫(jiao)做六大(da)。六大(da)真(zhen)性(xing)圓(yuan)融遍(bian)在(zai),都(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)來(lai)(lai)自(zi)(zi)性(xing),本(ben)(ben)(ben)來(lai)(lai)沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)和(he)(he)(he)(he)(he)滅(mie)。阿(a)難(nan),你(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)真(zhen)性(xing)沉淪在(zai)迷悟(wu)之中(zhong)(zhong),你(ni)(ni)(ni)仍然(ran)未能(neng)(neng)悟(wu)解你(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)聞覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),本(ben)(ben)(ben)來(lai)(lai)都(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)來(lai)(lai)自(zi)(zi)性(xing)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)妙(miao)用(yong)。你(ni)(ni)(ni)應(ying)(ying)當(dang)觀(guan)省這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)些見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)聞覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),它(ta)(ta)們(men)(men)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)還(huan)(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)滅(mie)?是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)同(tong)還(huan)(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)異(yi)?是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)還(huan)(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)滅(mie)?是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)同(tong)還(huan)(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)異(yi)?你(ni)(ni)(ni)竟(jing)然(ran)不(bu)(bu)(bu)(bu)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道在(zai)如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)來(lai)(lai)藏中(zhong)(zhong),本(ben)(ben)(ben)體(ti)(ti)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)即(ji)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)妙(miao)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)本(ben)(ben)(ben)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue),精真(zhen)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian),亦可轉為(wei)妙(miao)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)用(yong),它(ta)(ta)們(men)(men)本(ben)(ben)(ben)來(lai)(lai)清(qing)凈,盈(ying)(ying)布世間,隨順眾生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)識(shi)心而(er)(er)現(xian)(xian)示,應(ying)(ying)和(he)(he)(he)(he)(he)眾生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)認(ren)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)限(xian)度而(er)(er)現(xian)(xian)示。正如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)從一(yi)(yi)(yi)(yi)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)根即(ji)能(neng)(neng)觀(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)全體(ti)(ti)法界,其(qi)(qi)他如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)眼、耳(er)、鼻、舌、身、意對應(ying)(ying)于其(qi)(qi)覺(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)事物,一(yi)(yi)(yi)(yi)一(yi)(yi)(yi)(yi)都(dou)能(neng)(neng)顯現(xian)(xian)無(wu)礙,發(fa)揮妙(miao)用(yong),都(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)遍(bian)照(zhao)一(yi)(yi)(yi)(yi)切(qie)法界,盈(ying)(ying)滿十方無(wu)盡虛(xu)空(kong)(kong)(kong)(kong)世界。它(ta)(ta)沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)固定的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)地方,只(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)循順著(zhu)眾生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)業力而(er)(er)造(zao)作生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)發(fa)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)。世間的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)人們(men)(men)迷悟(wu)無(wu)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),以(yi)為(wei)它(ta)(ta)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)因緣和(he)(he)(he)(he)(he)合而(er)(er)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),它(ta)(ta)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)自(zi)(zi)在(zai)自(zi)(zi)為(wei),這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)些都(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)識(shi)心分別(bie)計度的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)結果(guo),只(zhi)要有(you)(you)(you)(you)所(suo)言說(shuo),都(dou)無(wu)真(zhen)實義(yi)。
【原文】阿(a)難。識(shi)(shi)性(xing)無(wu)(wu)(wu)(wu)源。因于(yu)(yu)六種(zhong)根塵(chen)妄出。汝(ru)今遍觀此(ci)(ci)(ci)(ci)會圣眾。用目循歷。其目周視(shi)。但如(ru)(ru)鏡中(zhong)(zhong)。無(wu)(wu)(wu)(wu)別分析。汝(ru)識(shi)(shi)于(yu)(yu)中(zhong)(zhong)次第標指。此(ci)(ci)(ci)(ci)是文(wen)殊。此(ci)(ci)(ci)(ci)富(fu)樓那。此(ci)(ci)(ci)(ci)目犍(jian)連(lian)。此(ci)(ci)(ci)(ci)須菩(pu)提。此(ci)(ci)(ci)(ci)舍利(li)弗。此(ci)(ci)(ci)(ci)識(shi)(shi)了(le)知(zhi)(zhi)(zhi)。為(wei)(wei)(wei)生(sheng)(sheng)(sheng)于(yu)(yu)見。為(wei)(wei)(wei)生(sheng)(sheng)(sheng)于(yu)(yu)相(xiang)(xiang)。為(wei)(wei)(wei)生(sheng)(sheng)(sheng)虛空。為(wei)(wei)(wei)無(wu)(wu)(wu)(wu)所(suo)因。突然(ran)而出。阿(a)難。若(ruo)汝(ru)識(shi)(shi)性(xing)。生(sheng)(sheng)(sheng)于(yu)(yu)見中(zhong)(zhong)。如(ru)(ru)無(wu)(wu)(wu)(wu)明(ming)(ming)(ming)暗。及與色(se)空。四種(zhong)必無(wu)(wu)(wu)(wu)。元無(wu)(wu)(wu)(wu)汝(ru)見。見性(xing)尚無(wu)(wu)(wu)(wu)。從何發識(shi)(shi)。若(ruo)汝(ru)識(shi)(shi)性(xing)。生(sheng)(sheng)(sheng)于(yu)(yu)相(xiang)(xiang)中(zhong)(zhong)。不(bu)(bu)從見生(sheng)(sheng)(sheng)。既(ji)不(bu)(bu)見明(ming)(ming)(ming)。亦不(bu)(bu)見暗。明(ming)(ming)(ming)暗不(bu)(bu)矚(zhu)。即無(wu)(wu)(wu)(wu)色(se)空。彼相(xiang)(xiang)尚無(wu)(wu)(wu)(wu)。識(shi)(shi)從何發。若(ruo)生(sheng)(sheng)(sheng)于(yu)(yu)空。非(fei)(fei)相(xiang)(xiang)非(fei)(fei)見。非(fei)(fei)見無(wu)(wu)(wu)(wu)辨。自不(bu)(bu)能知(zhi)(zhi)(zhi)。明(ming)(ming)(ming)暗色(se)空。非(fei)(fei)相(xiang)(xiang)滅緣。見聞(wen)(wen)覺(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)。無(wu)(wu)(wu)(wu)處安立。處此(ci)(ci)(ci)(ci)二非(fei)(fei)。空非(fei)(fei)同(tong)無(wu)(wu)(wu)(wu)。有(you)(you)非(fei)(fei)同(tong)物。縱發汝(ru)識(shi)(shi)。欲何分別。若(ruo)無(wu)(wu)(wu)(wu)所(suo)因。突然(ran)而出。何不(bu)(bu)日中(zhong)(zhong)。別識(shi)(shi)明(ming)(ming)(ming)月。汝(ru)更(geng)細詳(xiang)。微細詳(xiang)審(shen)。見托汝(ru)睛。相(xiang)(xiang)椎前境。可(ke)狀成有(you)(you)。不(bu)(bu)相(xiang)(xiang)成無(wu)(wu)(wu)(wu)。如(ru)(ru)是識(shi)(shi)緣。因何所(suo)出。識(shi)(shi)動見澄。非(fei)(fei)和非(fei)(fei)合。聞(wen)(wen)聽覺(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)。亦復如(ru)(ru)是。不(bu)(bu)應識(shi)(shi)緣。無(wu)(wu)(wu)(wu)從自出。若(ruo)此(ci)(ci)(ci)(ci)識(shi)(shi)心(xin)。本無(wu)(wu)(wu)(wu)所(suo)從。當知(zhi)(zhi)(zhi)了(le)別見聞(wen)(wen)覺(jue)(jue)知(zhi)(zhi)(zhi)。圓滿湛(zhan)然(ran)。性(xing)非(fei)(fei)從所(suo)。兼彼虛空地水火風。均名七大(da)。性(xing)真圓融。皆如(ru)(ru)來(lai)藏(zang)(zang)。本無(wu)(wu)(wu)(wu)生(sheng)(sheng)(sheng)滅。阿(a)難。汝(ru)心(xin)粗浮(fu)。不(bu)(bu)悟見聞(wen)(wen)。發明(ming)(ming)(ming)了(le)知(zhi)(zhi)(zhi)。本如(ru)(ru)來(lai)藏(zang)(zang)。汝(ru)應觀此(ci)(ci)(ci)(ci)六處識(shi)(shi)心(xin)。為(wei)(wei)(wei)同(tong)為(wei)(wei)(wei)異。為(wei)(wei)(wei)空為(wei)(wei)(wei)有(you)(you)。為(wei)(wei)(wei)非(fei)(fei)同(tong)異。為(wei)(wei)(wei)非(fei)(fei)空有(you)(you)。汝(ru)元不(bu)(bu)知(zhi)(zhi)(zhi)。如(ru)(ru)來(lai)藏(zang)(zang)中(zhong)(zhong)。性(xing)識(shi)(shi)明(ming)(ming)(ming)知(zhi)(zhi)(zhi)。覺(jue)(jue)明(ming)(ming)(ming)真識(shi)(shi)。妙(miao)覺(jue)(jue)湛(zhan)然(ran)。遍周法界。含吐十虛。寧有(you)(you)方(fang)所(suo)。循業發現。世間無(wu)(wu)(wu)(wu)知(zhi)(zhi)(zhi)。惑為(wei)(wei)(wei)因緣。及自然(ran)性(xing)。皆是識(shi)(shi)心(xin)。分別計度。但有(you)(you)言說。都無(wu)(wu)(wu)(wu)實義。
【譯文】阿難(nan),識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)來(lai)(lai)(lai)源,它是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)因為眼、耳(er)、鼻、舌、身、意等(deng)六種(zhong)(zhong)根塵的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)妄起(qi)(qi)而(er)(er)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)發(fa)(fa)。你(ni)(ni)現(xian)在(zai)(zai)(zai)看(kan)法會中眾(zhong)人,你(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)目光所(suo)及之(zhi)(zhi)處(chu)(chu),歷(li)歷(li)遍照(zhao),就(jiu)像在(zai)(zai)(zai)鏡中觀(guan)(guan)物(wu),并(bing)沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)分別(bie)。可是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),你(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)卻從(cong)這(zhe)(zhe)當中一(yi)一(yi)分別(bie)析(xi)解(jie),這(zhe)(zhe)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)文殊(shu),那是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)富(fu)樓那,這(zhe)(zhe)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)目犍(jian)連,那是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)須菩提,那是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)舍利弗等(deng)等(deng),一(yi)一(yi)可以(yi)(yi)指示出(chu)來(lai)(lai)(lai)。這(zhe)(zhe)個識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)了然知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)解(jie)種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)事物(wu),它是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)觀(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)這(zhe)(zhe)里(li)(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu),還是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)物(wu)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)這(zhe)(zhe)里(li)(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu),或者是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)于(yu)虛(xu)空(kong)(kong)之(zhi)(zhi)中,或是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)無(wu)(wu)(wu)(wu)因而(er)(er)起(qi)(qi)突然而(er)(er)現(xian)?阿難(nan),如(ru)(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)(guo)(guo)你(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)于(yu)觀(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)之(zhi)(zhi)中,那么(me),如(ru)(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)(guo)(guo)沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)明暗(an),沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)色空(kong)(kong),也就(jiu)沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)觀(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian),沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)觀(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian),識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)從(cong)何而(er)(er)發(fa)(fa)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)?如(ru)(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)(guo)(guo)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)于(yu)物(wu)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)之(zhi)(zhi)中,那么(me),識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)既然不(bu)從(cong)觀(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)中生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu),就(jiu)不(bu)能(neng)觀(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)到明,也不(bu)能(neng)觀(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)到暗(an),明暗(an)都(dou)(dou)(dou)不(bu)顯(xian)現(xian),也就(jiu)沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)色相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)、空(kong)(kong)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang),如(ru)(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)(guo)(guo)沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)這(zhe)(zhe)些(xie)物(wu)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang),識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)又從(cong)哪(na)里(li)(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)發(fa)(fa)出(chu)來(lai)(lai)(lai)?如(ru)(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)(guo)(guo)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)于(yu)虛(xu)空(kong)(kong),那么(me),沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)就(jiu)沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)觀(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian),沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)觀(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)就(jiu)無(wu)(wu)(wu)(wu)從(cong)辨別(bie),那就(jiu)不(bu)能(neng)了知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)明、暗(an)、色、空(kong)(kong)等(deng)等(deng)。沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)物(wu)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang),也就(jiu)沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)可以(yi)(yi)依緣的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),你(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)見(jian)(jian)(jian)闐覺知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)也就(jiu)沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)地方(fang)安立(li)。在(zai)(zai)(zai)觀(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)和物(wu)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)都(dou)(dou)(dou)無(wu)(wu)(wu)(wu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)情形(xing)下,虛(xu)空(kong)(kong)就(jiu)等(deng)于(yu)空(kong)(kong)無(wu)(wu)(wu)(wu),既使虛(xu)空(kong)(kong)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)實有(you)(you)(you)(you),不(bu)同于(yu)一(yi)般事物(wu),縱然生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)發(fa)(fa)起(qi)(qi)你(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing),又怎(zen)樣(yang)才能(neng)將它分別(bie)安立(li)起(qi)(qi)來(lai)(lai)(lai)呢(ni)?如(ru)(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)(guo)(guo)你(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)無(wu)(wu)(wu)(wu)因而(er)(er)起(qi)(qi)突然而(er)(er)現(xian),那么(me),你(ni)(ni)為什么(me)不(bu)會將太陽(yang)看(kan)作是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)月(yue)亮呢(ni)?你(ni)(ni)再詳(xiang)細(xi)審(shen)視,觀(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)依托于(yu)眼睛,物(wu)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)物(wu)境中推出(chu),有(you)(you)(you)(you)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)即(ji)可有(you)(you)(you)(you)物(wu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)形(xing)狀,沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)就(jiu)只是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)空(kong)(kong)無(wu)(wu)(wu)(wu)。它們(men)(men)都(dou)(dou)(dou)有(you)(you)(you)(you)依托,而(er)(er)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)卻是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)哪(na)里(li)(li)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)發(fa)(fa)出(chu)來(lai)(lai)(lai)呢(ni)?識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)發(fa)(fa)啟動(dong)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),觀(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)則如(ru)(ru)(ru)(ru)鏡照(zhao)影,是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)澄然靜(jing)止的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),他們(men)(men)既不(bu)能(neng)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)和也不(bu)能(neng)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)合(he),見(jian)(jian)(jian)聞(wen)覺知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)也是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)如(ru)(ru)(ru)(ru)此(ci)。所(suo)以(yi)(yi)說(shuo),識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)性(xing)(xing)(xing)并(bing)無(wu)(wu)(wu)(wu)其(qi)依緣之(zhi)(zhi)處(chu)(chu),它無(wu)(wu)(wu)(wu)從(cong)自己(ji)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)發(fa)(fa)啟動(dong)。如(ru)(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)(guo)(guo)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)心(xin)本(ben)來(lai)(lai)(lai)無(wu)(wu)(wu)(wu)從(cong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起(qi)(qi),那么(me)了別(bie)、見(jian)(jian)(jian)聞(wen)、覺知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)等(deng)等(deng)原來(lai)(lai)(lai)都(dou)(dou)(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)圓滿(man)(man)(man)湛靜(jing)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),都(dou)(dou)(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)無(wu)(wu)(wu)(wu)從(cong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起(qi)(qi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)。識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)心(xin)、覺見(jian)(jian)(jian)與虛(xu)空(kong)(kong),以(yi)(yi)及地、水(shui)、火、風等(deng),合(he)在(zai)(zai)(zai)一(yi)起(qi)(qi)叫做(zuo)七大,它們(men)(men)都(dou)(dou)(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)圓滿(man)(man)(man)湛靜(jing)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),都(dou)(dou)(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)如(ru)(ru)(ru)(ru)來(lai)(lai)(lai)真性(xing)(xing)(xing),本(ben)來(lai)(lai)(lai)無(wu)(wu)(wu)(wu)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)無(wu)(wu)(wu)(wu)滅(mie)。阿難(nan),你(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)心(xin)粗糙浮動(dong),不(bu)能(neng)悟解(jie)到見(jian)(jian)(jian)聞(wen)覺知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)發(fa)(fa)出(chu)認知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)了別(bie),這(zhe)(zhe)些(xie)原來(lai)(lai)(lai)都(dou)(dou)(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)如(ru)(ru)(ru)(ru)來(lai)(lai)(lai)自性(xing)(xing)(xing)真如(ru)(ru)(ru)(ru)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)妙(miao)(miao)用。你(ni)(ni)應當諦(di)觀(guan)(guan),涉(she)及到見(jian)(jian)(jian)聞(wen)、虛(xu)空(kong)(kong)、地、水(shui)、火、風這(zhe)(zhe)些(xie)方(fang)面的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)心(xin),它們(men)(men)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)同還是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)異(yi)?是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)空(kong)(kong)還是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)有(you)(you)(you)(you)?是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)同還是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)異(yi)?是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)非空(kong)(kong)還是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)非有(you)(you)(you)(you)?你(ni)(ni)不(bu)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道在(zai)(zai)(zai)如(ru)(ru)(ru)(ru)來(lai)(lai)(lai)自性(xing)(xing)(xing)中,識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)心(xin)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)真性(xing)(xing)(xing)即(ji)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)本(ben)明真知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),覺知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)妙(miao)(miao)明即(ji)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)本(ben)于(yu)自性(xing)(xing)(xing)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)真識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),它們(men)(men)妙(miao)(miao)覺湛然不(bu)動(dong),盈滿(man)(man)(man)世間(jian)一(yi)切(qie),蘊(yun)涵(han)吐納十方(fang)虛(xu)空(kong)(kong)世界(jie),它們(men)(men)沒(mei)(mei)(mei)有(you)(you)(you)(you)固定不(bu)動(dong)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)處(chu)(chu)所(suo),僅僅是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)循順著眾(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)業力而(er)(er)造作生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)發(fa)(fa)。世間(jian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)人們(men)(men)迷悟無(wu)(wu)(wu)(wu)知(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),以(yi)(yi)為它是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)因緣和合(he)而(er)(er)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)自在(zai)(zai)(zai)自為的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)。這(zhe)(zhe)些(xie)都(dou)(dou)(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)識(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)心(xin)分別(bie)計(ji)度(du)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)結果(guo)(guo)(guo)(guo),只要有(you)(you)(you)(you)所(suo)言說(shuo),都(dou)(dou)(dou)無(wu)(wu)(wu)(wu)真實義。
【原文】爾時。阿難及諸(zhu)大眾(zhong)。蒙佛如(ru)來微妙開示(shi)。身(shen)心(xin)蕩然。得無(wu)掛礙。是諸(zhu)大眾(zhong)。各各自知。心(xin)遍十方。見十方空。如(ru)觀(guan)掌中所(suo)持(chi)葉物(wu)。一切世(shi)間。諸(zhu)所(suo)有(you)物(wu)。皆即菩提妙明(ming)元心(xin)。心(xin)精遍圓。含裹十方。反觀(guan)父(fu)母(mu)所(suo)生之身(shen)。猶彼(bi)十方虛(xu)空之中。吹一微塵。若(ruo)存若(ruo)亡。如(ru)湛巨(ju)海流一浮漚。起滅無(wu)從(cong)。了(le)然自知。獲本妙心(xin)。常住不滅。禮(li)佛合掌。得未曾有(you)。于(yu)如(ru)來前(qian)。說(shuo)偈(jie)贊佛。
妙湛總(zong)持不動尊,首楞嚴王世稀有,銷(xiao)我億(yi)劫顛倒想,不歷僧只(zhi)獲(huo)法身。愿今得果成(cheng)寶(bao)王,還度如(ru)是恒沙眾(zhong),將此(ci)深(shen)心奉塵剎,是則名為報佛恩。伏(fu)請世尊為證明,五濁惡世誓先(xian)入(ru),如(ru)一(yi)眾(zhong)生未成(cheng)佛,終不于此(ci)取泥洹。大(da)雄大(da)力大(da)慈悲,希更審除微細惑(huo),令我早(zao)登無(wu)上覺,于十方界坐道場,舜若(ruo)多(duo)性可銷(xiao)亡,煉迦羅心無(wu)動轉。
【譯文】這(zhe)時候,阿難與法(fa)會中(zhong)(zhong)所(suo)有(you)大(da)眾(zhong),承領了如來(lai)(lai)佛(fo)宣示的(de)(de)這(zhe)些(xie)微(wei)妙(miao)法(fa)旨,一(yi)(yi)時身(shen)心(xin)坦蕩,湛靜無(wu)所(suo)掛礙,他們(men)都自(zi)覺(jue)到(dao)(dao),本(ben)真(zhen)心(xin)體(ti)(ti)原來(lai)(lai)盈遍(bian)十方(fang)世(shi)(shi)(shi)(shi)界,他們(men)觀見到(dao)(dao)十方(fang)虛(xu)空(kong)(kong)世(shi)(shi)(shi)(shi)界,就像看自(zi)己(ji)(ji)手(shou)中(zhong)(zhong)拿著(zhu)的(de)(de)樹葉那(nei)樣清晰(xi)。他們(men)都自(zi)覺(jue)到(dao)(dao),世(shi)(shi)(shi)(shi)間一(yi)(yi)切事(shi)物,都是菩提妙(miao)明(ming)本(ben)心(xin)的(de)(de)生(sheng)發顯現(xian),本(ben)真(zhen)心(xin)體(ti)(ti)圓(yuan)融遍(bian)在,涵含十方(fang)世(shi)(shi)(shi)(shi)界。此(ci)時,他們(men)返觀自(zi)己(ji)(ji)的(de)(de)父母所(suo)生(sheng)身(shen)體(ti)(ti),就像是十方(fang)虛(xu)空(kong)(kong)世(shi)(shi)(shi)(shi)界之(zhi)中(zhong)(zhong)浮(fu)動(dong)(dong)(dong)的(de)(de)一(yi)(yi)粒塵埃,若(ruo)(ruo)存若(ruo)(ruo)亡(wang),就像是無(wu)涯(ya)大(da)海中(zhong)(zhong)的(de)(de)一(yi)(yi)個泡沫,起滅不定。他們(men)合(he)掌(zhang)頂禮(li),獲得未曾有(you)的(de)(de)欣喜,就在如來(lai)(lai)的(de)(de)座前(qian),詠誦(song)起禮(li)贊如來(lai)(lai)的(de)(de)偈語(yu):妙(miao)湛總持不動(dong)(dong)(dong)尊,首楞嚴王世(shi)(shi)(shi)(shi)稀有(you),銷(xiao)我億劫(jie)顛倒想,不歷僧(seng)只獲法(fa)身(shen)。愿今(jin)得果成寶王,還(huan)度(du)如是恒沙(sha)眾(zhong),將(jiang)此(ci)深心(xin)奉塵剎,是則(ze)名為(wei)報佛(fo)恩。伏請世(shi)(shi)(shi)(shi)尊為(wei)證明(ming),五(wu)濁惡(e)世(shi)(shi)(shi)(shi)誓先入,如一(yi)(yi)眾(zhong)生(sheng)未成佛(fo),終不于(yu)此(ci)取泥洹(huan)。大(da)雄大(da)力大(da)慈(ci)悲,希更(geng)審除微(wei)細惑,令我早(zao)登無(wu)上覺(jue),于(yu)十方(fang)界坐道場,舜(shun)若(ruo)(ruo)多性可銷(xiao)亡(wang),煉迦羅(luo)心(xin)無(wu)動(dong)(dong)(dong)轉。
楞嚴經原文譯文:卷一 卷二 卷三 卷四 卷五 卷六 卷七 卷八 卷九 卷十