一.歷史發展
甘肅建省約有700多年的歷史;縣的建制早于省的建制,從春秋時開始萌芽算起,迄今己達2200余年。北宋初(chu)期(qi)西夏(xia)統治河(he)西時設有甘肅軍(jun)司(駐甘州(zhou),今(jin)張掖市甘州(zhou)區)。這是最早出現的甘肅之(zhi)名。但作為地方行(xing)政區劃名(ming)(ming)稱,元代才(cai)正式設置(zhi)(zhi)甘(gan)肅省(sheng)。省(sheng)名(ming)(ming)的命名(ming)(ming),系西魏、唐(tang)代曾(ceng)置(zhi)(zhi)甘(gan)州(今張掖市)、肅州(今酒泉市)的第一個字合成。
二.地理氣候
甘肅地處黃土高原、青藏高原和內蒙古高原三大高原的交匯地帶。境內地形復雜,山脈縱橫交錯,海拔相差懸殊,高山、盆地、平川、沙漠和戈壁等兼而有之,是山地型高原地貌。甘肅省氣候干燥(zao),氣溫(wen)日較差大,光照充足,太陽輻(fu)射強。從東南到西北包括了北亞(ya)熱帶濕潤區(qu)(qu)到高寒區(qu)(qu)、干旱區(qu)(qu)的(de)各種氣候類(lei)型。
三.甘肅特色文化
1、河西走廊
這里是甘肅著名的糧倉,也是昔日鐵馬金戈的古戰場和古絲綢之路的交通要道。聞名于世的敦煌莫高窟民(min)俗、肅(su)(su)南裕固族風(feng)情(qing)、肅(su)(su)北蒙古族風(feng)情(qing)、阿(a)克塞風(feng)俗、天祝藏區風(feng)情(qing)交(jiao)相輝(hui)映(ying),民(min)間筵(yan)悅(yue)、駱駝隊(dui)等奇風(feng)異俗在這里熠熠生輝(hui)。
2、甘肅東南(nan)部的天水市和隴南(nan)地區(qu)
這(zhe)里是山川(chuan)錦繡、民俗(su)奇特(te)的天(tian)然膏(gao)沃之地(di),有(you)小江南(nan)之稱。
唐玄奘在(zai)天水的傳說(shuo),使佛公(gong)嬌、萬紫山、滲金寺等地,成(cheng)為民俗旅游的主要景點(dian)。
3、甘南、臨夏
甘(gan)南、臨夏兩個(ge)自治州是藏(zang)、回、東(dong)鄉(xiang)、保安、撒拉等少(shao)數民族的(de)集聚地,有獨(du)具一格的(de)民情和風俗(su)。這里的(de)宗教民俗(su)活動,獨(du)特隆(long)重(zhong),令人嘆為觀止(zhi)。
4、甘(gan)肅東部的慶陽、平涼地區
這(zhe)里是(shi)(shi)具有(you)(you)悠久革命歷史的(de)老區。境內(nei)除(chu)有(you)(you)眾多的(de)革命遺跡外,還有(you)(you)道(dao)家圣地崆(kong)峒山、王母宮山以及公劉廟(miao)、菩(pu)薩(sa)山等廟(miao)會,都成為民向文化(hua)(hua)的(de)傳播陣地,特別是(shi)(shi)嗩吶(na)、剪紙、社火(huo)、戲曲等民俗文化(hua)(hua)尤具魅力。
5.敦(dun)煌文化(hua)——世(shi)界的(de)敦(dun)煌,人類(lei)的(de)敦(dun)煌
敦(dun)(dun)(dun)煌(huang)(huang)地(di)處甘(gan)肅、青海、新(xin)疆三(san)省(區)交(jiao)匯處,公元前111年設郡(jun),是(shi)(shi)(shi)古絲(si)綢(chou)之(zhi)路的(de)(de)“咽喉鎖鑰”和樞紐城市(shi),華夏文(wen)(wen)明和中華民(min)族(zu)優秀(xiu)傳統文(wen)(wen)化(hua)(hua)(hua)的(de)(de)瑰寶、享(xiang)譽全球的(de)(de)世(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie)(jie)(jie)文(wen)(wen)化(hua)(hua)(hua)遺(yi)產地(di),被譽為“世(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie)(jie)(jie)的(de)(de)敦(dun)(dun)(dun)煌(huang)(huang)”、“人類的(de)(de)敦(dun)(dun)(dun)煌(huang)(huang)”。敦(dun)(dun)(dun)煌(huang)(huang)市(shi)中國、印度、希臘、伊斯蘭等(deng)(deng)世(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie)(jie)(jie)四(si)大文(wen)(wen)化(hua)(hua)(hua)體系(xi)的(de)(de)交(jiao)匯地(di),是(shi)(shi)(shi)佛(fo)教(jiao)東漸(jian)進入中原(yuan)的(de)(de)第一站,是(shi)(shi)(shi)世(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie)(jie)(jie)三(san)大宗教(jiao)的(de)(de)融匯之(zhi)地(di)。敦(dun)(dun)(dun)煌(huang)(huang)是(shi)(shi)(shi)世(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie)(jie)(jie)級(ji)文(wen)(wen)化(hua)(hua)(hua)遺(yi)產和自然(ran)景觀融為一體的(de)(de)城市(shi),不(bu)僅擁有(you)豐(feng)厚獨特的(de)(de)世(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie)(jie)(jie)文(wen)(wen)化(hua)(hua)(hua)遺(yi)產,還擁有(you)以“大漠奇觀”著稱于(yu)世(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)的(de)(de)鳴沙山月(yue)牙泉(quan)等(deng)(deng)世(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie)(jie)(jie)級(ji)自然(ran)奇觀。敦(dun)(dun)(dun)煌(huang)(huang)莫(mo)高窟是(shi)(shi)(shi)中國現存規模(mo)最大的(de)(de)石窟寺(si)遺(yi)址,是(shi)(shi)(shi)世(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie)(jie)(jie)上歷史延續最悠久、保存較為完整的(de)(de)佛(fo)教(jiao)藝(yi)術寶庫,代表了公元4—14世(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)紀(ji)中國佛(fo)教(jiao)藝(yi)術的(de)(de)高度成就,是(shi)(shi)(shi)兩(liang)項符合世(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie)(jie)(jie)文(wen)(wen)化(hua)(hua)(hua)遺(yi)產全部六項標準的(de)(de)文(wen)(wen)化(hua)(hua)(hua)遺(yi)存之(zhi)一。20世(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)紀(ji)初以來莫(mo)高窟藏經(jing)洞的(de)(de)發現,以及懸泉(quan)置漢(han)代簡牘的(de)(de)考(kao)古發掘,由此發展出國際(ji)東方學的(de)(de)一個重要分支——敦(dun)(dun)(dun)煌(huang)(huang)學,是(shi)(shi)(shi)世(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie)(jie)(jie)公認的(de)(de)國際(ji)顯學。敦(dun)(dun)(dun)煌(huang)(huang)是(shi)(shi)(shi)絲(si)綢(chou)之(zhi)路上的(de)(de)著名旅(lv)游(you)勝地(di),是(shi)(shi)(shi)中國旅(lv)游(you)的(de)(de)一張標志(zhi)性名片。
世(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie)文(wen)化遺(yi)(yi)產敦(dun)煌莫高(gao)(gao)窟(ku)(ku)(ku)(ku)位于敦(dun)煌市城(cheng)東南25公里的(de)(de)鳴沙山(shan)下,保存著四(si)(si)世(shi)(shi)(shi)(shi)紀(ji)到(dao)十四(si)(si)世(shi)(shi)(shi)(shi)紀(ji)的(de)(de)700多個(ge)洞窟(ku)(ku)(ku)(ku),有壁(bi)(bi)畫(hua)45000平方米(mi),彩塑(su)雕像(xiang)2415尊,唐(tang)宋窟(ku)(ku)(ku)(ku)檐木構建(jian)筑(zhu)5座,珍(zhen)貴(gui)文(wen)物5.6萬件。在(zai)我國四(si)(si)大(da)石(shi)窟(ku)(ku)(ku)(ku)中,莫高(gao)(gao)窟(ku)(ku)(ku)(ku)是(shi)開鑿最(zui)(zui)早、延續時間最(zui)(zui)長、規模最(zui)(zui)大(da)、內容最(zui)(zui)豐富的(de)(de)石(shi)窟(ku)(ku)(ku)(ku)群,有“人(ren)類文(wen)化珍(zhen)藏(zang)”、“形(xing)象歷史博物館”、“世(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie)畫(hua)廊(lang)”之稱,是(shi)世(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie)上現存規模最(zui)(zui)龐大(da)的(de)(de)“世(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie)藝術(shu)寶庫”。莫高(gao)(gao)窟(ku)(ku)(ku)(ku)藝術(shu)的(de)(de)特點表(biao)現在(zai)建(jian)筑(zhu)、塑(su)像(xiang)和壁(bi)(bi)畫(hua)三者的(de)(de)有機結合上,每個(ge)洞窟(ku)(ku)(ku)(ku)里面都有栩栩如生的(de)(de)塑(su)像(xiang)、婀(e)娜多姿的(de)(de)飛天、精美絕倫的(de)(de)壁(bi)(bi)畫(hua)、構圖精巧的(de)(de)花磚(zhuan),構成了一(yi)(yi)個(ge)充滿宗教氛圍的(de)(de)佛國世(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie)。整個(ge)洞窟(ku)(ku)(ku)(ku)一(yi)(yi)般前為(wei)圓(yuan)塑(su),而后逐(zhu)漸淡化為(wei)高(gao)(gao)塑(su)、影塑(su)、壁(bi)(bi)塑(su),最(zui)(zui)后則以壁(bi)(bi)畫(hua)為(wei)背(bei)景,把泥塑(su)和壁(bi)(bi)畫(hua)兩(liang)種藝術(shu)融為(wei)一(yi)(yi)體。1987年(nian),敦(dun)煌莫高(gao)(gao)窟(ku)(ku)(ku)(ku)作為(wei)中國首批候(hou)選者獲(huo)得“世(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie)文(wen)化遺(yi)(yi)產”認定。在(zai)收入《世(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie)遺(yi)(yi)產名錄》的(de)(de)981項遺(yi)(yi)產中,完全符合“世(shi)(shi)(shi)(shi)界(jie)文(wen)化遺(yi)(yi)產”6條標準的(de)(de)遺(yi)(yi)存僅有2個(ge),敦(dun)煌莫高(gao)(gao)窟(ku)(ku)(ku)(ku)是(shi)其中之一(yi)(yi)。
世界(jie)文化遺(yi)(yi)產玉(yu)門(men)關(guan)(guan)遺(yi)(yi)址現為敦煌陽關(guan)(guan)玉(yu)門(men)關(guan)(guan)景(jing)區(qu),位于敦煌西(xi)(xi)(xi)南70公里處,始(shi)建(jian)于漢武帝(di)時期,是(shi)絲綢之(zhi)路上(shang)通往西(xi)(xi)(xi)域南道的(de)(de)(de)(de)必經關(guan)(guan)卡。唐代詩(shi)人(ren)李白的(de)(de)(de)(de)名(ming)(ming)句(ju)(ju)“長風幾萬(wan)里,吹度玉(yu)門(men)關(guan)(guan)”,王維的(de)(de)(de)(de)名(ming)(ming)句(ju)(ju)“勸(quan)君更盡一(yi)杯酒,西(xi)(xi)(xi)出陽關(guan)(guan)無故人(ren)”,王之(zhi)渙的(de)(de)(de)(de)名(ming)(ming)句(ju)(ju)“羌(qiang)笛何(he)須(xu)怨楊柳,春風不度玉(yu)門(men)關(guan)(guan)”,詩(shi)中的(de)(de)(de)(de)陽關(guan)(guan)玉(yu)門(men)關(guan)(guan)正是(shi)今天的(de)(de)(de)(de)敦煌陽關(guan)(guan)玉(yu)門(men)關(guan)(guan)景(jing)區(qu),也正是(shi)因為《陽關(guan)(guan)三疊(die)》和《涼州詞》的(de)(de)(de)(de)絕世詠唱使(shi)陽關(guan)(guan)玉(yu)門(men)關(guan)(guan)名(ming)(ming)垂(chui)千(qian)古(gu)(gu)。陽關(guan)(guan)玉(yu)門(men)關(guan)(guan)占有“一(yi)夫當關(guan)(guan),萬(wan)人(ren)莫開”的(de)(de)(de)(de)險(xian)要地勢,現存的(de)(de)(de)(de)城(cheng)垣(yuan)完整。登上(shang)古(gu)(gu)關(guan)(guan),舉目遠眺(tiao),四周沼澤遍(bian)布(bu),溝壑(he)縱橫(heng),長城(cheng)蜿蜒(yan),烽燧兀立,胡楊挺(ting)拔,泉水碧綠。紅(hong)柳花(hua)紅(hong),蘆葦搖曳,與古(gu)(gu)關(guan)(guan)雄(xiong)姿(zi)交(jiao)(jiao)相輝映(ying),使(shi)您心馳神往,百感交(jiao)(jiao)集,懷古(gu)(gu)之(zhi)情,悠然(ran)而生(sheng)。
6.長城文化——邊(bian)關(guan)防衛的古戰場
萬(wan)里長(chang)(chang)(chang)(chang)城(cheng)的(de)西(xi)起點命先(xian)驅孫中山評論長(chang)(chang)(chang)(chang)城(cheng)時說:“中國(guo)最(zui)有名之(zhi)工(gong)程者,萬(wan)里長(chang)(chang)(chang)(chang)城(cheng)也。……工(gong)程之(zhi)大,古無其(qi)匹(pi),為世界(jie)獨一之(zhi)奇觀(guan)(guan)。”美國(guo)前(qian)總統(tong)尼克松在(zai)參觀(guan)(guan)了長(chang)(chang)(chang)(chang)城(cheng)后(hou)說:“只(zhi)有一個(ge)偉大的(de)民族,才能造得出這樣一座偉大的(de)長(chang)(chang)(chang)(chang)城(cheng)。”在(zai)幾(ji)百年前(qian),萬(wan)里長(chang)(chang)(chang)(chang)城(cheng)就與羅馬斗獸場、比薩(sa)斜塔等列為中古世界(jie)八大奇跡(ji)之(zhi)一。 約(yue)公(gong)元前(qian)7世紀楚國(guo)最(zui)早修筑(zhu)長(chang)(chang)(chang)(chang)城(cheng),長(chang)(chang)(chang)(chang)城(cheng)修筑(zhu)距今已(yi)(yi)有2000多年的(de)歷史,已(yi)(yi)經(jing)成(cheng)為中華民族自立、自強、自信、團結統(tong)一精神的(de)象征。“不到長(chang)(chang)(chang)(chang)城(cheng)非好漢”,萬(wan)里長(chang)(chang)(chang)(chang)城(cheng)已(yi)(yi)經(jing)成(cheng)為愛國(guo)主(zhu)義(yi)教育的(de)場所、旅(lv)游觀(guan)(guan)光的(de)勝地。
秦(qin)(qin)、漢(han)、明(ming)三(san)代修筑的(de)(de)(de)長(chang)(chang)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)都(dou)以甘(gan)肅(su)為(wei)(wei)起點,象一(yi)條巨龍(long),穿越(yue)戈壁(bi),翻山越(yue)嶺,蜿(wan)蜒東(dong)行。甘(gan)肅(su)境(jing)內保存的(de)(de)(de)長(chang)(chang)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)總計超(chao)過3600公(gong)(gong)里(li)(li),占(zhan)全國現存總量的(de)(de)(de)60%以上(shang),除陽(yang)關(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)玉門關(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)外(wai),主要有“天(tian)下(xia)第一(yi)雄關(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)”嘉峪(yu)關(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)關(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)、距嘉峪(yu)關(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)關(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)2.5公(gong)(gong)里(li)(li)的(de)(de)(de)官(guan)園(yuan)、距嘉峪(yu)關(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)關(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)20公(gong)(gong)里(li)(li)的(de)(de)(de)橫溝(gou)屯(tun)莊、金塔(ta)縣漢(han)長(chang)(chang)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)、山丹縣漢(han)明(ming)長(chang)(chang)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)、民(min)(min)勤縣漢(han)長(chang)(chang)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)、永昌(chang)縣漢(han)明(ming)長(chang)(chang)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)、景泰縣明(ming)長(chang)(chang)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)、臨(lin)洮縣秦(qin)(qin)長(chang)(chang)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)、渭(wei)(wei)源縣秦(qin)(qin)長(chang)(chang)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)、通(tong)渭(wei)(wei)縣秦(qin)(qin)長(chang)(chang)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)、隴西(xi)縣秦(qin)(qin)長(chang)(chang)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)、岷(min)縣秦(qin)(qin)長(chang)(chang)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)等(deng)遺(yi)址(zhi)。舉凡封(feng)建(jian)社會(hui)重大的(de)(de)(de)政治、經濟、文化方(fang)面的(de)(de)(de)歷史(shi)事件,北方(fang)漢(han)民(min)(min)族(zu)與游牧民(min)(min)族(zu)的(de)(de)(de)金戈鐵馬(ma)、逐(zhu)鹿戰場方(fang)面的(de)(de)(de)軍事斗爭,都(dou)會(hui)反映(ying)在這些作(zuo)為(wei)(wei)邊(bian)(bian)關(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)防衛要地的(de)(de)(de)甘(gan)肅(su)長(chang)(chang)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)遺(yi)址(zhi)上(shang)。古往今來不(bu)知有多(duo)少帝王將相(xiang)、戍邊(bian)(bian)士卒(zu)、騷人墨(mo)客(ke)、詩詞名家,為(wei)(wei)甘(gan)肅(su)省長(chang)(chang)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)內外(wai)留(liu)下(xia)了不(bu)朽的(de)(de)(de)邊(bian)(bian)塞詩篇。唐(tang)代詩人李白的(de)(de)(de)“秋風(feng)吹不(bu)盡,總是玉關(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)情(qing)”,王昌(chang)齡的(de)(de)(de)“秦(qin)(qin)時(shi)明(ming)月漢(han)時(shi)關(guan)(guan)(guan)(guan)(guan),萬里(li)(li)長(chang)(chang)征人未還”、“平沙(sha)日未沒,黯(an)黯(an)見(jian)臨(lin)洮“,岑參的(de)(de)(de)”忽如一(yi)夜(ye)春(chun)風(feng)來,千樹萬樹梨花開“,李碩的(de)(de)(de)“聞道玉門猶被遮(zhe),應將性命逐(zhu)輕(qing)車”,王翰的(de)(de)(de)“葡萄美(mei)酒(jiu)夜(ye)光杯,欲(yu)飲(yin)琵琶(pa)馬(ma)上(shang)催”,柳中庸的(de)(de)(de)“歲(sui)歲(sui)金河復玉關(guan)(guan)(guan)(guan)(guan),朝朝馬(ma)策與刀環”等(deng)名句(ju),千載(zai)傳誦不(bu)絕(jue)。今天(tian),雖然(ran)烽火(huo)狼(lang)煙(yan)不(bu)再,但歷史(shi)邊(bian)(bian)關(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)和烽燧墩臺(tai)仍令人追思,正如王維《隴西(xi)行》詩中描繪:“十里(li)(li)一(yi)走(zou)馬(ma),五里(li)(li)一(yi)揚(yang)鞭(bian)。都(dou)護軍書至,匈奴(nu)圍酒(jiu)泉。關(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)山正飛(fei)雪,烽火(huo)斷無煙(yan)。”
世(shi)界文(wen)化遺產(chan)萬里(li)(li)(li)(li)(li)長城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)——嘉(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)峪(yu)(yu)(yu)關(guan)(guan)(guan)(部分),現(xian)(xian)為(wei)國(guo)家(jia)5A級(ji)旅游景區(qu)、全國(guo)重點文(wen)物保護單(dan)位(wei)——嘉(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)峪(yu)(yu)(yu)關(guan)(guan)(guan)關(guan)(guan)(guan)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)景區(qu),包括(kuo)嘉(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)峪(yu)(yu)(yu)關(guan)(guan)(guan)關(guan)(guan)(guan)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)、長城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)第(di)(di)一(yi)(yi)(yi)(yi)墩、懸壁(bi)(bi)(bi)長城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)、黑(hei)山(shan)峽(xia)等。嘉(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)峪(yu)(yu)(yu)關(guan)(guan)(guan)關(guan)(guan)(guan)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)兩(liang)翼地勢(shi)(shi)(shi)險要(yao)(yao),南(nan)是(shi)(shi)白雪(xue)皚(ai)皚(ai)的(de)(de)(de)祁連(lian)山(shan),北(bei)是(shi)(shi)連(lian)綿起(qi)(qi)伏的(de)(de)(de)黑(hei)山(shan),被稱作“河(he)(he)西(xi)第(di)(di)一(yi)(yi)(yi)(yi)隘口”。整(zheng)個(ge)(ge)關(guan)(guan)(guan)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)由內城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)、外(wai)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)、城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)壕(hao)三道防線(xian)成重疊并(bing)守之(zhi)勢(shi)(shi)(shi),城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)內有城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng),城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)外(wai)有壕(hao),形成五里(li)(li)(li)(li)(li)一(yi)(yi)(yi)(yi)隧(sui),十(shi)里(li)(li)(li)(li)(li)一(yi)(yi)(yi)(yi)墩,三十(shi)里(li)(li)(li)(li)(li)一(yi)(yi)(yi)(yi)堡,一(yi)(yi)(yi)(yi)百里(li)(li)(li)(li)(li)一(yi)(yi)(yi)(yi)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)的(de)(de)(de)軍事防御(yu)體(ti)系。現(xian)(xian)在的(de)(de)(de)“第(di)(di)一(yi)(yi)(yi)(yi)雄關(guan)(guan)(guan)”城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)樓(lou)(lou),建于(yu)洪(hong)武(wu)五年(nian)(nian)(公元(yuan)(yuan)1372年(nian)(nian))。城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)墻上(shang)(shang)還建有箭樓(lou)(lou)、敵樓(lou)(lou)、角樓(lou)(lou)、閣樓(lou)(lou)、閘門樓(lou)(lou)共14座,關(guan)(guan)(guan)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)內建有游擊將(jiang)軍府、井亭、文(wen)昌閣,東(dong)門外(wai)建有關(guan)(guan)(guan)帝廟、牌樓(lou)(lou)、戲(xi)樓(lou)(lou)等。整(zheng)個(ge)(ge)建筑(zhu)布(bu)局精(jing)良,氣勢(shi)(shi)(shi)雄渾,建筑(zhu)精(jing)良,顯示了古代邊(bian)關(guan)(guan)(guan)將(jiang)士的(de)(de)(de)杰出(chu)軍事才能和勞動(dong)人民(min)高超的(de)(de)(de)建筑(zhu)藝術。嘉(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)峪(yu)(yu)(yu)關(guan)(guan)(guan)關(guan)(guan)(guan)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)是(shi)(shi)明(ming)代長城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)沿(yan)線(xian)九鎮(zhen)所(suo)(suo)轄千余(yu)個(ge)(ge)關(guan)(guan)(guan)隘中(zhong)最(zui)雄險的(de)(de)(de)一(yi)(yi)(yi)(yi)座,是(shi)(shi)長城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)沿(yan)線(xian)規模最(zui)大、保存最(zui)完好的(de)(de)(de)2座關(guan)(guan)(guan)隘之(zhi)一(yi)(yi)(yi)(yi),因地勢(shi)(shi)(shi)險要(yao)(yao)、建筑(zhu)雄偉而得名“天(tian)(tian)下雄關(guan)(guan)(guan)”。“天(tian)(tian)下第(di)(di)一(yi)(yi)(yi)(yi)雄關(guan)(guan)(guan)”、“天(tian)(tian)下雄關(guan)(guan)(guan)”分別系陜甘(gan)總督左(zuo)宗(zong)棠和肅(su)州(zhou)總兵李廷臣(chen)所(suo)(suo)書。如(ru)(ru)今登關(guan)(guan)(guan)樓(lou)(lou)遠(yuan)眺,長城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)似(si)游龍浮動(dong)于(yu)浩瀚(han)沙海,若(ruo)斷(duan)若(ruo)續,忽(hu)隱忽(hu)現(xian)(xian)。天(tian)(tian)晴之(zhi)日,或海市辰(chen)樓(lou)(lou),或塞上(shang)(shang)風(feng)光,奇特景色,盡收眼底。沿(yan)戈(ge)壁(bi)(bi)(bi)灘南(nan)行,至討賴河(he)(he)北(bei)岸陡壁(bi)(bi)(bi)邊(bian),與祁連(lian)雪(xue)峰隔河(he)(he)相望,就是(shi)(shi)明(ming)代長城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)西(xi)端第(di)(di)一(yi)(yi)(yi)(yi)個(ge)(ge)臺(tai)墩起(qi)(qi)點——萬里(li)(li)(li)(li)(li)長城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)第(di)(di)一(yi)(yi)(yi)(yi)墩,由明(ming)代甘(gan)肅(su)鎮(zhen)肅(su)州(zhou)兵備道李涵筑(zhu)于(yu)明(ming)嘉(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)靖(jing)十(shi)八(ba)(ba)年(nian)(nian)(公元(yuan)(yuan)1539年(nian)(nian)),在古代軍事報(bao)警(jing)中(zhong)起(qi)(qi)過重要(yao)(yao)作用。今天(tian)(tian),游客參觀茫茫戈(ge)壁(bi)(bi)(bi)上(shang)(shang)的(de)(de)(de)萬里(li)(li)(li)(li)(li)長城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)第(di)(di)一(yi)(yi)(yi)(yi)墩,仍可憑吊蒼涼(liang)冷(leng)穆的(de)(de)(de)邊(bian)關(guan)(guan)(guan)歷史(shi),遙想當(dang)年(nian)(nian)狼(lang)煙(yan)四起(qi)(qi),鳴炮報(bao)警(jing)的(de)(de)(de)肅(su)殺之(zhi)氣,還可以(yi)欣賞討賴河(he)(he)絕(jue)(jue)壁(bi)(bi)(bi)天(tian)(tian)險,尋撿(jian)大漠風(feng)雨奇石(shi)(shi),領(ling)(ling)略戈(ge)壁(bi)(bi)(bi)的(de)(de)(de)浩瀚(han)風(feng)姿(zi)。懸壁(bi)(bi)(bi)長城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)是(shi)(shi)嘉(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)峪(yu)(yu)(yu)關(guan)(guan)(guan)關(guan)(guan)(guan)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)的(de)(de)(de)左(zuo)翼長城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng),位(wei)于(yu)嘉(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)峪(yu)(yu)(yu)關(guan)(guan)(guan)關(guan)(guan)(guan)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)北(bei)8公里(li)(li)(li)(li)(li)處(chu)石(shi)(shi)關(guan)(guan)(guan)峽(xia)北(bei)側的(de)(de)(de)黑(hei)山(shan)坡上(shang)(shang),始建于(yu)明(ming)嘉(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)靖(jing)十(shi)八(ba)(ba)年(nian)(nian)(公元(yuan)(yuan)1539年(nian)(nian)),順城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)墻頂拾(shi)級(ji)而上(shang)(shang),平坦處(chu)如(ru)(ru)履平地,陡峻處(chu)如(ru)(ru)攀絕(jue)(jue)壁(bi)(bi)(bi),有詩贊(zan)云(yun):“萬里(li)(li)(li)(li)(li)長城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)萬里(li)(li)(li)(li)(li)長,疊嶂黑(hei)山(shan)暗壁(bi)(bi)(bi)懸”。黑(hei)山(shan)峽(xia)位(wei)于(yu)懸壁(bi)(bi)(bi)長城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)南(nan)側150米,是(shi)(shi)長城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)文(wen)化和絲(si)路(lu)文(wen)化的(de)(de)(de)真正交匯處(chu)。置(zhi)身黑(hei)山(shan)峽(xia)中(zhong),可以(yi)領(ling)(ling)略原(yuan)始荒蠻的(de)(de)(de)自然風(feng)貌,感(gan)受黑(hei)山(shan)巖畫的(de)(de)(de)古老(lao)、多樣(yang)和神(shen)秘。
7.佛教文化(hua)——攝人心魄的(de)(de)佛國世界,絢麗多彩的(de)(de)石窟長廊
宗派也開始(shi)出現,而且(qie),佛(fo)教(jiao)(jiao)(jiao)石窟(ku)(ku)和寺(si)廟也在(zai)甘肅大量建造,佛(fo)教(jiao)(jiao)(jiao)藝術初顯其獨特(te)的光輝(hui)。唐朝(chao)時期,甘肅佛(fo)教(jiao)(jiao)(jiao)文化進入鼎盛期,敦煌莫高(gao)窟(ku)(ku)等石窟(ku)(ku)佛(fo)教(jiao)(jiao)(jiao)藝術從(cong)內容到(dao)藝術都有新的創造,達到(dao)了高(gao)峰(feng)。五代(dai)、宋、元、明、清時期,藏傳佛(fo)教(jiao)(jiao)(jiao)在(zai)甘肅大發展,不少佛(fo)寺(si)改宗為藏傳佛(fo)教(jiao)(jiao)(jiao),重塑佛(fo)像或(huo)壁畫重繪,加入密宗元素。
在(zai)甘(gan)(gan)肅(su)境內(nei)的(de)(de)(de)大量佛(fo)(fo)(fo)(fo)教(jiao)(jiao)窟(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)龕,自河(he)西(xi)向隴東(dong), 猶如(ru)一(yi)顆(ke)顆(ke)璀璨的(de)(de)(de)明珠,鑲嵌于“絲綢之路”甘(gan)(gan)肅(su)黃金段的(de)(de)(de)每一(yi)個(ge)重要節點上,把(ba)當時(shi)甘(gan)(gan)肅(su)境內(nei)佛(fo)(fo)(fo)(fo)教(jiao)(jiao)文(wen)(wen)化的(de)(de)(de)輝煌(huang),表現(xian)(xian)得(de)淋漓盡(jin)致(zhi)。 據統計,甘(gan)(gan)肅(su)境內(nei)絲綢之路沿線佛(fo)(fo)(fo)(fo)教(jiao)(jiao)石(shi)(shi)窟(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)有(you)(you)70多(duo)處,除世(shi)界(jie)(jie)文(wen)(wen)化遺產(chan)(chan)敦(dun)煌(huang)莫高窟(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)外,著(zhu)名(ming)石(shi)(shi)窟(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)主要有(you)(you):1、麥(mai)積山(shan)(shan)(shan)石(shi)(shi)窟(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)。世(shi)界(jie)(jie)文(wen)(wen)化遺產(chan)(chan)、中(zhong)(zhong)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)四大石(shi)(shi)窟(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)之一(yi),始建于十(shi)六國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)后(hou)秦(qin)時(shi)期(公(gong)元384—417年),以(yi)精美(mei)泥(ni)塑藝術著(zhu)稱于世(shi),被(bei)(bei)譽為(wei)(wei)“東(dong)方(fang)藝術雕(diao)塑陳列館”,現(xian)(xian)為(wei)(wei)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)家5A級(ji)旅(lv)游(you)景(jing)(jing)(jing)區(qu)(qu)(qu)、國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)家風(feng)景(jing)(jing)(jing)名(ming)勝(sheng)區(qu)(qu)(qu)、國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)家自然保護(hu)區(qu)(qu)(qu)、全國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)重點文(wen)(wen)物保護(hu)單(dan)位——天(tian)水麥(mai)積山(shan)(shan)(shan)風(feng)景(jing)(jing)(jing)名(ming)勝(sheng)區(qu)(qu)(qu)的(de)(de)(de)一(yi)部分。2、永靖(jing)炳(bing)林(lin)寺(si)(si)石(shi)(shi)窟(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)。世(shi)界(jie)(jie)文(wen)(wen)化遺產(chan)(chan),創(chuang)建于西(xi)秦(qin)建宏元年(公(gong)元420年),現(xian)(xian)存(cun)(cun)窟(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)龕196個(ge),造佛(fo)(fo)(fo)(fo)像(xiang)近800身,壁(bi)(bi)畫約(yue)900平方(fang)米(mi),是保存(cun)(cun)有(you)(you)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)內(nei)最(zui)早(zao)墨書紀年題記的(de)(de)(de)石(shi)(shi)窟(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)寺(si)(si)。3、瓜州榆林(lin)窟(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)。被(bei)(bei)譽為(wei)(wei)“莫高窟(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)姊妹窟(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)”,開創(chuang)于隋唐(tang)之前(qian),現(xian)(xian)存(cun)(cun)完整壁(bi)(bi)畫的(de)(de)(de)洞(dong)窟(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)42個(ge),壁(bi)(bi)畫5650平方(fang)米(mi),塑像(xiang)272身,壁(bi)(bi)畫佛(fo)(fo)(fo)(fo)神(shen)像(xiang)10826幅。4、肅(su)南馬蹄寺(si)(si)石(shi)(shi)窟(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)。建于北(bei)(bei)(bei)涼,現(xian)(xian)為(wei)(wei)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)家4A級(ji)旅(lv)游(you)景(jing)(jing)(jing)區(qu)(qu)(qu),現(xian)(xian)存(cun)(cun)窟(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)龕70余(yu)個(ge),各類(lei)塑(雕(diao))像(xiang)300余(yu)尊,壁(bi)(bi)畫約(yue)450平方(fang)米(mi),寺(si)(si)中(zhong)(zhong)有(you)(you)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)內(nei)僅(jin)有(you)(you)的(de)(de)(de)、古樸(pu)稚雅的(de)(de)(de)大型浮(fu)雕(diao)飛天(tian)。5、祁豐文(wen)(wen)殊寺(si)(si)石(shi)(shi)窟(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)。建于北(bei)(bei)(bei)涼時(shi)期(公(gong)元401—433年),現(xian)(xian)為(wei)(wei)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)家4A級(ji)旅(lv)游(you)景(jing)(jing)(jing)區(qu)(qu)(qu),現(xian)(xian)存(cun)(cun)窟(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)龕100多(duo)個(ge),有(you)(you)些壁(bi)(bi)畫內(nei)容可彌補敦(dun)煌(huang)莫高窟(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)之不(bu)足。6、武威天(tian)梯(ti)山(shan)(shan)(shan)石(shi)(shi)窟(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)。被(bei)(bei)譽為(wei)(wei)“中(zhong)(zhong)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)石(shi)(shi)窟(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)鼻(bi)祖”,創(chuang)建于十(shi)六國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)北(bei)(bei)(bei)涼王沮(ju)渠蒙遜時(shi)(公(gong)元401—432年),現(xian)(xian)存(cun)(cun)3層,大小洞(dong)窟(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)17處,雕(diao)像(xiang)100多(duo)尊,壁(bi)(bi)畫數百平方(fang)米(mi),以(yi)及(ji)北(bei)(bei)(bei)魏(wei)、隋、唐(tang)、時(shi)期的(de)(de)(de)漢(han)、藏寫經、初唐(tang)畫像(xiang)等珍(zhen)貴文(wen)(wen)物。7、武山(shan)(shan)(shan)水簾洞(dong)石(shi)(shi)窟(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)。建于十(shi)六國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)時(shi)的(de)(de)(de)后(hou)秦(qin),現(xian)(xian)為(wei)(wei)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)家4A級(ji)旅(lv)游(you)景(jing)(jing)(jing)區(qu)(qu)(qu)。在(zai)拉稍寺(si)(si)那(nei)陡峭的(de)(de)(de)崖(ya)(ya)上有(you)(you)一(yi)尊釋迦牟尼像(xiang)結痂趺坐(zuo)于蓮花臺上,高達(da)40余(yu)米(mi),是中(zhong)(zhong)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)最(zui)大的(de)(de)(de)摩崖(ya)(ya)浮(fu)雕(diao)。8、甘(gan)(gan)谷(gu)大像(xiang)山(shan)(shan)(shan)石(shi)(shi)窟(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)。鑿于北(bei)(bei)(bei)魏(wei),現(xian)(xian)為(wei)(wei)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)家4A級(ji)旅(lv)游(you)景(jing)(jing)(jing)區(qu)(qu)(qu)。甘(gan)(gan)谷(gu)大佛(fo)(fo)(fo)(fo)釋迦牟尼佛(fo)(fo)(fo)(fo)造于盛唐(tang),為(wei)(wei)石(shi)(shi)胎泥(ni)塑,身高23.3米(mi),腰寬10.4米(mi)。9、莊浪云崖(ya)(ya)寺(si)(si)石(shi)(shi)窟(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)。始建于北(bei)(bei)(bei)魏(wei),現(xian)(xian)為(wei)(wei)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)家4A級(ji)旅(lv)游(you)景(jing)(jing)(jing)區(qu)(qu)(qu),因山(shan)(shan)(shan)崖(ya)(ya)懸(xuan)空而得(de)名(ming)。其他著(zhu)名(ming)石(shi)(shi)窟(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)還有(you)(you):瓜州縣東(dong)千佛(fo)(fo)(fo)(fo)洞(dong)、武山(shan)(shan)(shan)縣木梯(ti)寺(si)(si)石(shi)(shi)窟(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)、涇川回山(shan)(shan)(shan)王母宮石(shi)(shi)窟(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)、涇川南石(shi)(shi)窟(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)寺(si)(si)、慶(qing)陽北(bei)(bei)(bei)石(shi)(shi)窟(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)(ku)寺(si)(si)等。
8.黃(huang)河(he)文化——九曲(qu)黃(huang)河(he)繞隴原,甘肅黃(huang)河(he)風(feng)情(qing)之旅
黃河是華夏文明的搖籃,中華民族的母親河。 黃河全長5494公里,為中國僅次于長江的(de)(de)(de)(de)第二(er)大(da)河(he)(he)(he)(he),也(ye)是世(shi)界第五長流(liu)(liu)(liu)河(he)(he)(he)(he)。黃(huang)(huang)河(he)(he)(he)(he)之(zhi)源為(wei)卡日曲,出自青海巴顏喀(ka)拉山(shan)(shan)(shan)脈(mo)各姿各雅山(shan)(shan)(shan)麓,冰封雪覆的(de)(de)(de)(de)高(gao)山(shan)(shan)(shan)中(zhong)涌出的(de)(de)(de)(de)河(he)(he)(he)(he)水,清澈見底(di),潺潺有聲;東流(liu)(liu)(liu)經四(si)川入(ru)甘肅,上游穿(chuan)行(xing)(xing)在高(gao)山(shan)(shan)(shan)峽谷(gu)之(zhi)間(jian),跌蕩起伏,湍急回(hui)旋(xuan),水流(liu)(liu)(liu)依(yi)舊(jiu)清冽;及至河(he)(he)(he)(he)口過寧夏入(ru)內蒙古(gu),穿(chuan)行(xing)(xing)陜西、山(shan)(shan)(shan)西、河(he)(he)(he)(he)南,流(liu)(liu)(liu)經黃(huang)(huang)土高(gao)原,含(han)沙(sha)量大(da)增,水色(se)乃呈深黃(huang)(huang),由(you)山(shan)(shan)(shan)東北部而入(ru)渤海,登(deng)高(gao)一望無垠的(de)(de)(de)(de)高(gao)原千(qian)萬條溝壑如同(tong)黃(huang)(huang)土的(de)(de)(de)(de)巨龍,一齊擁(yong)入(ru)大(da)河(he)(he)(he)(he)的(de)(de)(de)(de)懷(huai)抱。 黃(huang)(huang)河(he)(he)(he)(he)以她柔韌博大(da)的(de)(de)(de)(de)胸懷(huai)哺育了黃(huang)(huang)河(he)(he)(he)(he)文(wen)(wen)明(ming)的(de)(de)(de)(de)先民,吸(xi)納(na)、融合了各地區的(de)(de)(de)(de)文(wen)(wen)明(ming)精華(hua)(hua)(hua),形成(cheng)了大(da)地灣文(wen)(wen)化(hua)(hua)、仰韶文(wen)(wen)化(hua)(hua)、齊家(jia)文(wen)(wen)化(hua)(hua)、馬家(jia)窯文(wen)(wen)化(hua)(hua)、中(zhong)原龍山(shan)(shan)(shan)文(wen)(wen)化(hua)(hua)、大(da)汶(wen)口文(wen)(wen)化(hua)(hua)、山(shan)(shan)(shan)東龍山(shan)(shan)(shan)文(wen)(wen)化(hua)(hua)等(deng)(deng)代(dai)表性文(wen)(wen)化(hua)(hua),成(cheng)為(wei)早期中(zhong)華(hua)(hua)(hua)文(wen)(wen)明(ming)的(de)(de)(de)(de)主流(liu)(liu)(liu)。“君不見,黃(huang)(huang)河(he)(he)(he)(he)之(zhi)水天上來(lai),奔(ben)流(liu)(liu)(liu)到海不復回(hui)”,“黃(huang)(huang)河(he)(he)(he)(he)遠(yuan)上白云間(jian),一片孤(gu)城萬仞山(shan)(shan)(shan)”,“白日依(yi)山(shan)(shan)(shan)盡,黃(huang)(huang)河(he)(he)(he)(he)入(ru)海流(liu)(liu)(liu)”等(deng)(deng)膾炙人口的(de)(de)(de)(de)優(you)美(mei)詩句,將黃(huang)(huang)河(he)(he)(he)(he)文(wen)(wen)明(ming)的(de)(de)(de)(de)大(da)氣磅(bang)礴,質(zhi)樸與絕代(dai)風華(hua)(hua)(hua),展(zhan)現無遺(yi)。
黃(huang)(huang)河(he)(he)自青海東(dong)流(liu),進入甘(gan)肅,在長(chang)達(da)913公里的(de)(de)(de)黃(huang)(huang)河(he)(he)干流(liu)甘(gan)肅段(duan)上,形(xing)成了黃(huang)(huang)河(he)(he)瑪曲(qu)第(di)一(yi)(yi)彎壯美(mei)奇觀和劉家峽(xia)、八(ba)盤峽(xia)等高(gao)峽(xia)平湖(hu)。 在甘(gan)肅境內的(de)(de)(de)黃(huang)(huang)河(he)(he)流(liu)域,誕生了燦爛輝煌的(de)(de)(de)大地灣、馬家窯等彩(cai)陶文化和黃(huang)(huang)河(he)(he)農耕文明。 游客(ke)沿著黃(huang)(huang)河(he)(he)甘(gan)肅段(duan)一(yi)(yi)路北(bei)上,可以欣賞河(he)(he)水清(qing)澈(che)、溪流(liu)縱橫、草場豐茂的(de)(de)(de)黃(huang)(huang)河(he)(he)首曲(qu)美(mei)景; 感受“君不見黃(huang)(huang)河(he)(he)之(zhi)水天上來,奔流(liu)到(dao)海不復回(hui)。”的(de)(de)(de)情景再現;飽(bao)覽高(gao)峽(xia)平湖(hu)、絕壁(bi)萬仞(ren)的(de)(de)(de)壯觀景色(se),并體驗獨特(te)的(de)(de)(de)鄉風民(min)俗,探(tan)究中華(hua)民(min)族文明之(zhi)源。
9.始祖文化——華夏文明之源,炎(yan)黃(huang)子孫(sun)之根
甘(gan)肅是中華(hua)(hua)民族和華(hua)(hua)夏文(wen)化的主要發祥地之一,曾孕(yun)育(yu)了中國最古老的創(chuang)(chuang)世(shi)神(shen)話。三皇之首、人文(wen)始(shi)祖伏羲氏誕生(sheng)(sheng)在天(tian)(tian)水,在此演繹八卦、教化眾(zhong)生(sheng)(sheng),開創(chuang)(chuang)中華(hua)(hua)文(wen)明(ming)的肇啟時(shi)代;黃(huang)帝誕生(sheng)(sheng)在天(tian)(tian)水軒轅谷;西(xi)王(wang)母降凡于涇川回中山(shan);周、秦、唐王(wang)朝的先祖由此創(chuang)(chuang)業(ye)興邦;天(tian)(tian)下李氏的根(gen)在隴(long)(long)西(xi)。 木有(you)本而根(gen)深葉茂,水有(you)源而源遠流(liu)長。追本溯源,華(hua)(hua)夏民族血(xue)(xue)脈相連(lian)。如今,甘(gan)肅東部的天(tian)(tian)水、平涼、慶(qing)陽和隴(long)(long)西(xi)已(yi)成為(wei)海內外華(hua)(hua)夏子孫探尋血(xue)(xue)脈淵源,弘揚(yang)民族文(wen)化,傳承民族精神(shen)和考察(cha)觀光游覽(lan)的尋根(gen)朝覲(jin)圣地。
10.民俗文化(hua)——走進(jin)隴原大地(di),體驗特(te)色風情
甘肅(su)民(min)(min)(min)俗文(wen)化(hua)多姿多彩,特(te)色鮮明。目前,甘肅(su)省已有(you)甘肅(su)花兒(er)、甘南(nan)藏(zang)(zang)戲(xi)等(deng)2項民(min)(min)(min)俗文(wen)化(hua)被列入(ru)世界非(fei)物質(zhi)文(wen)化(hua)遺(yi)產;54項民(min)(min)(min)俗文(wen)化(hua)被列入(ru)了(le)國家非(fei)物質(zhi)文(wen)化(hua)遺(yi)產名錄,其(qi)中最具地方和(he)民(min)(min)(min)族(zu)特(te)色的(de)有(you):蘭州市的(de)太平鼓、蘭州鼓子、苦水(shui)高高蹺、黃(huang)河大水(shui)車制作技(ji)藝,臨(lin)夏(xia)回族(zu)自治州和(he)政縣(xian)(xian)的(de)松(song)鳴(ming)巖花兒(er)會(hui)(hui)、臨(lin)夏(xia)磚雕(diao)(diao)、保安腰刀鍛制、東鄉搟氈技(ji)藝,慶陽市的(de)道情皮影戲(xi)、香(xiang)包刺繡,甘南(nan)藏(zang)(zang)族(zu)自治州的(de)拉卜楞寺佛殿音(yin)樂“道德(de)爾”、藏(zang)(zang)族(zu)民(min)(min)(min)歌(ge)(ge)、史詩《格薩爾王傳》演唱(chang)、舟曲多地舞(wu)(wu)、卓尼巴郎鼓舞(wu)(wu),定(ding)西(xi)市岷(min)縣(xian)(xian)二郎山(shan)(shan)的(de)花兒(er)會(hui)(hui)、洮硯制作技(ji)藝,天(tian)水(shui)市的(de)伏(fu)羲祭典、清水(shui)道教音(yin)樂、武(wu)山(shan)(shan)旋(xuan)鼓舞(wu)(wu)、秦安小(xiao)曲,河西(xi)走廊(lang)各市、縣(xian)(xian)的(de)河西(xi)寶卷、夜光杯雕(diao)(diao)、涼(liang)州賢孝、裕(yu)固(gu)族(zu)民(min)(min)(min)歌(ge)(ge)、裕(yu)固(gu)族(zu)服飾、敦(dun)煌曲子戲(xi)、永昌萬字(zi)燈會(hui)(hui),隴(long)南(nan)市西(xi)和(he)縣(xian)(xian)與(yu)禮縣(xian)(xian)的(de)七夕節(當地人(ren)叫“巧(qiao)娘娘節”)、武(wu)都(dou)高山(shan)(shan)戲(xi)、文(wen)縣(xian)(xian)儺舞(wu)(wu)“池(chi)哥晝”,平涼(liang)市涇川縣(xian)(xian)的(de)西(xi)王母(mu)信仰習(xi)俗、莊浪縣(xian)(xian)抬閣等(deng)。這些民(min)(min)(min)俗文(wen)化(hua)或以(yi)民(min)(min)(min)族(zu)、地方特(te)色濃郁見長,或以(yi)古(gu)老(lao)風俗本(ben)真(zhen)性(xing)的(de)存留而凸顯其(qi)價值。
世界非(fei)物質(zhi)文化遺產甘肅(su)花(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)兒(er),已(yi)有(you)(you)(you)四(si)百多(duo)年的(de)(de)歷(li)史(shi),是(shi)甘肅(su)臨夏、定西(xi)、甘南等(deng)(deng)地(di)區勞(lao)動(dong)人(ren)(ren)民(min)表(biao)達對(dui)(dui)(dui)理想追求和(he)(he)(he)對(dui)(dui)(dui)幸(xing)福生活熱(re)愛(ai)的(de)(de)一(yi)種民(min)族(zu)音樂(le)傳唱(chang)(chang)形(xing)式,內容豐(feng)富多(duo)彩,語(yu)言生動(dong)形(xing)象,曲調高昂優(you)美(mei)(mei),具(ju)(ju)(ju)有(you)(you)(you)濃郁的(de)(de)生活氣息和(he)(he)(he)鄉土特色。演(yan)唱(chang)(chang)形(xing)式多(duo)樣,有(you)(you)(you)獨(du)唱(chang)(chang)、對(dui)(dui)(dui)唱(chang)(chang),也有(you)(you)(you)合唱(chang)(chang),特別(bie)是(shi)集體(ti)(ti)對(dui)(dui)(dui)唱(chang)(chang)頗具(ju)(ju)(ju)情(qing)(qing)趣,各(ge)由四(si)五位歌(ge)(ge)(ge)(ge)手組成的(de)(de)對(dui)(dui)(dui)歌(ge)(ge)(ge)(ge)雙方,相互(hu)間(jian)(jian)展開風(feng)趣、生動(dong)的(de)(de)“花(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)兒(er)”對(dui)(dui)(dui)唱(chang)(chang),十分吸引人(ren)(ren)。集體(ti)(ti)對(dui)(dui)(dui)唱(chang)(chang)逐漸演(yan)變成有(you)(you)(you)相對(dui)(dui)(dui)固定的(de)(de)時(shi)間(jian)(jian)和(he)(he)(he)地(di)點(dian)的(de)(de)、各(ge)民(min)族(zu)自發舉行的(de)(de)對(dui)(dui)(dui)歌(ge)(ge)(ge)(ge)、賽歌(ge)(ge)(ge)(ge)集會(hui)(hui)的(de)(de)“花(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)兒(er)會(hui)(hui)”,如臨夏州和(he)(he)(he)政縣(xian)(xian)“松(song)鳴巖花(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)兒(er)會(hui)(hui)”、永(yong)靖(jing)縣(xian)(xian)“炳靈寺花(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)兒(er)會(hui)(hui)”、康樂(le)縣(xian)(xian)“蓮花(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)山花(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)兒(er)會(hui)(hui)”、定西(xi)市岷縣(xian)(xian)“二郎山花(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)兒(er)會(hui)(hui)”等(deng)(deng)。在這些“花(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)兒(er)會(hui)(hui)”中(zhong),影響最大(da)、規(gui)模最大(da)的(de)(de)是(shi)“蓮花(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)山花(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)兒(er)會(hui)(hui)”,每年農歷(li)六(liu)月(yue)初一(yi)到(dao)(dao)初六(liu),穿著(zhu)艷(yan)麗服裝(zhuang)的(de)(de)各(ge)族(zu)人(ren)(ren)民(min)從四(si)面八方接(jie)踵而(er)來,登山會(hui)(hui)歌(ge)(ge)(ge)(ge),常聚(ju)有(you)(you)(you)數萬(wan)人(ren)(ren),整個花(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)兒(er)會(hui)(hui)包括(kuo)攔路、對(dui)(dui)(dui)歌(ge)(ge)(ge)(ge)、敬(jing)酒(jiu)、告別(bie)等(deng)(deng)程序,都是(shi)在優(you)美(mei)(mei)的(de)(de)歌(ge)(ge)(ge)(ge)聲中(zhong)進行的(de)(de),從山腳到(dao)(dao)山頂,從河邊到(dao)(dao)樹林,整座蓮花(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)山都回蕩著(zhu)悠揚高亢的(de)(de)花(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)兒(er),被國內外專家(jia)譽為“民(min)歌(ge)(ge)(ge)(ge)的(de)(de)海洋”,中(zhong)國民(min)間(jian)(jian)文藝家(jia)協會(hui)(hui)授予(yu)甘肅(su)臨夏“中(zhong)國花(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)(hua)兒(er)之(zhi)鄉”的(de)(de)稱(cheng)號。 世界非(fei)物質(zhi)文化遺產甘南藏(zang)戲(xi)(xi),藏(zang)語(yu)稱(cheng)“南木特”,即(ji)“傳記”之(zhi)意。因在拉(la)(la)卜楞寺首次(ci)演(yan)出(chu),又稱(cheng)“拉(la)(la)卜楞藏(zang)戲(xi)(xi)”。甘南藏(zang)戲(xi)(xi)的(de)(de)演(yan)唱(chang)(chang),系說唱(chang)(chang)形(xing)式,具(ju)(ju)(ju)有(you)(you)(you)表(biao)演(yan)細膩,韻白(bai)清(qing)晰,繪形(xing)繪色,唱(chang)(chang)腔(qiang)時(shi)而(er)高亢爽朗,時(shi)而(er)低緩悲涼等(deng)(deng)特點(dian),兼具(ju)(ju)(ju)京戲(xi)(xi)和(he)(he)(he)藏(zang)戲(xi)(xi)之(zhi)優(you)。將歌(ge)(ge)(ge)(ge)舞(wu)表(biao)演(yan)和(he)(he)(he)劇情(qing)(qing)發展緊(jin)密聯(lian)系在一(yi)起,最具(ju)(ju)(ju)特色的(de)(de)是(shi)“順步”,即(ji)同一(yi)側(ce)的(de)(de)臂和(he)(he)(he)足(zu)同時(shi)朝(chao)著(zhu)一(yi)個方向的(de)(de)動(dong)作(zuo)(zuo)身段,大(da)量運用到(dao)(dao)各(ge)劇中(zhong)大(da)臣(chen)、儀仗隊等(deng)(deng)人(ren)(ren)物步法表(biao)演(yan)中(zhong),其速(su)度緩慢,動(dong)作(zuo)(zuo)優(you)雅。劇目(mu)主要以民(min)間(jian)(jian)、佛經、歷(li)史(shi)故事、古典小說為原本改編(bian)而(er)成,具(ju)(ju)(ju)有(you)(you)(you)故事完(wan)整、情(qing)(qing)節曲折、脈絡清(qing)晰、聯(lian)想豐(feng)富、比喻(yu)生動(dong)、語(yu)言樸(pu)實等(deng)(deng)特點(dian),以及較強的(de)(de)浪漫(man)主義色彩和(he)(he)(he)很深(shen)的(de)(de)感染力,目(mu)前(qian)已(yi)發展到(dao)(dao)《達巴(ba)旦(dan)保》、《智(zhi)美(mei)(mei)更登》、《召哇(wa)桑姆》、《諾桑王子》、《羅摩衍娜》、《阿德(de)拉(la)(la)茂》、《赤松(song)德(de)贊》、《降魔》、《松(song)贊干布》等(deng)(deng)9個劇目(mu),形(xing)成了豐(feng)富完(wan)整的(de)(de)藝術(shu)表(biao)演(yan)手法。
四.甘肅特色節日
1.拉卜楞寺大法會
特色:曬大佛、法舞、誦經、祈禱等(deng)佛事(shi)活(huo)動,考(kao)僧考(kao)試、宗教辯經、為(wei)期一月(yue)的(de)藏(zang)民浪山節活(huo)動等(deng)
地點(dian):甘肅(su)省(sheng)夏河拉卜楞寺
日期:農歷正月初四至十七、六月二十九至七月十五(wu)日
2.浪山節
特色:藏民(min)在草(cao)原(yuan)上(shang)扎下了一座座漂(piao)亮的(de)帳篷,藍天白云(yun)下成群的(de)牛羊,仿佛天上(shang)人間。
地點:朗木寺
日期:藏歷六月初九舉行,一連三天。
3.蘭州中國絲綢之(zhi)路節
特色:每(mei)年舉辦一次。節日期(qi)間,專門組(zu)織有(you)敦煌(huang)之旅,從蘭州出發(fa),沿祁連山麓向西(xi),經武威、張(zhang)掖、酒泉(quan),過嘉峪關,最后到達(da)敦煌(huang)。
地點:蘭州
日期:9月10~17日
4.桃花會
特色:踏(ta)青賞花,參觀(guan)豐富多(duo)采的文藝活動(dong)、書法繪畫展覽、經貿洽(qia)談(tan)等。
地點(dian):蘭州(zhou)市(shi)安寧區桃園
日(ri)期(qi):每年4月份(fen)桃花(hua)盛開之際
相關推薦: